تولید علم از دل آزادی اندیشه شکل می‌گیرد

به گزارش خبرنگار شبستان، نشست "نقش وحدت حوزه و دانشگاه در تحول علوم انسانی"ز چهارشنبه، 29 آذر در محل پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی برگزار شد.

بنابراین گزارش، مصطفی کواکبیان، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این نشست گفت: بحث حوزه و دانشگاه دارای وجهه‌های متعددی است که باید به آن توجه شود.

وی با اشاره به لزوم تحول در حوزه علوم انسانی و همچنین تأثیرگذاری این مهم بر حوزه و دانشگاه تصریح کرد: به لحاظ محتوای دروس و شکل تدریس شاهد برخی محاسن در حوزه و دانشگاه هستیم که می‌توانیم از آنها بهره ببریم اما تا به حال استفاده مطلوبی از این امکانات نداشته‌ایم.

کواکبیان با اشاره به اهمیت روزآمد بودن مباحث دانشی مطرح‌شده در دانشگاه‌ها اظهار کرد: مباحثی از این دست باید در سطح دانشگاه بیش از پیش مطرح شود، ضمن آنکه باید استفاده از ابزار نوین (تکنولوژی آموزشی) در سیستم دانشگاهی لحاظ شود.

نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما می‌توانیم از لحاظ فکری آیین‌نامه و روشی را برای بهره‌گیری طرفین مطرح کنیم چرا که اسلامی‌کردن دروس اهمیت وافری دارد، حال آنکه معتقدم ما به قواعد شکلی آن نیز توجه نکرده‌ایم چه رسد به محتوا.

قید اسلامی در حوزه علوم انسانی معنا می یابد

وی بیان کرد: نکته‌ای که در مبحث اسلامی‌سازی باید توجه داشت آن است که ما نمی‌توانیم بگوییم فیزیک یا شیمی اسلامی یا غیراسلامی ندارد چرا که این مفهوم در این حوزه اصلا معنا ندارد بلکه در قالب علوم انسانی دارای معنا و مفهوم می‌شود.

کواکبیان تاکید کرد: واقعیت آن است که علوم پایه، نظری، پزشکی و ... چون موضوع‌ علم‌شان انسان نیست لذا نگرش‌ها هم در این حوزه‌ها تأثیر نمی‌گذارد برعکس علوم انسانی که اساسا موضوعش انسان است، در نتیجه نگرش‌ها در این علوم متفاوت می‌شود، برای مثال در علوم انسانی نگرش اسلام به انسان و نگرش مکاتب غربی به انسان دو رویکرد متفاوتی است که در این حوزه مطرح می‌شود و هر کسی هم که بگوید دانش بدون نگرش در علوم انسانی تنظیم می‌شود حرف بی‌ربطی زده است.

بومی سازی علوم باید با سبک زندگی ما هماهنگ باشد

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ابراز کرد: بسیاری از علومی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شوند، روزآمد نیستند؛ ضمن آنکه نوآوری‌هایی که اکنون با آن مواجه‌ایم در این دروس لحاظ نشده است و ما باید در مباحث مربوط به علوم انسانی از جمله اقتصاد، علوم سیاسی و ... با توجه به مؤلفه‌های فرهنگ، رسوم و سبک زندگی خودمان روند بومی‌شدن را پیش بگیریم.

وی با اشاره به ناکارآمدبودن دروسی که در دانشگاه‌ها در حوزه علوم انسانی تدریس می‌شود، افزود: حقیقتا ما چقدر توانسته‌ایم این دروس را در بطن زندگی مردم بیاوریم و تا چه اندازه این دروس در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم ارایه شده است، حقیقتا که نسخه اقتصادی دقیقی ارایه نکرده‌ایم.

کواکبیان تصریح کرد: در حوزه علوم انسانی در طول 33 سال اخیر به‌جز دو سال گذشته که آن‌هم با تأکید مقام معظم رهبری به علوم انسانی پرداخته‌ایم هیچ‌ کار جدی‌ای انجام نداده‌ایم و همه داریم با هم در حوزه تحول علوم انسانی شوخی می‌کنیم اعم از حوزه و دانشگاه و علوم کارآمد و بومی ارایه نکرده‌ایم.

وی در ادامه به دانشگاه های امام صادق (ع) و مفید قم و مؤسسه امام خمینی (ره) اشاره کرد و افزود: معتقدم این سه مرکز آموزشی پایلوت خوبی است و روشی که در این سه مرکز علمی ارایه می‌شود می‌تواند مورد توجه دیگر مراکز نیز قرار گیرد، مثلا در دانشگاه امام صادق دانشجو موظف است از میان سه زبان فرانسه، انگلیسی و عربی دو زبان را مسلط باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این راستا افزود: متأسفانه چنین خلاقیتی در سطح دانشگاه تاکنون نبوده است و بیشتر این فعالیت‌ها در حوزه نمود داشته و اکثرا علما در این راستا حرکت کرده‌اند ولی از سمت اساتید دانشگاه کمتر دیده شده است که چنین مؤسساتی راه‌اندازی شود.

وی خاطرنشان کرد: برای وحدت حوزه و دانشگاه باید به سراغ سازوکار بحث رفته و از نگرش پروژه‌ای دوری جسته و پروسه‌ای وارد عمل شویم تا بتوانیم نتیجه بگیریم.

کواکبیان ادامه داد: اساسا برای اصل موضوع وحدت میان حوزه و دانشگاه به قله نرسیده‌ایم و در بحث تحول علوم انسانی نیز باید جدی کار شود چرا که بعد از سی و چند سال از انقلاب اسلامی تنها دو سال است که داریم در این راستا کار می‌کنیم و آن‌هم از ورای تأکیدات مقام معظم رهبری حاصل شد.

وی در پایان گفت: در حال حاضر بودجه برای آزاداندیشی در مجلس ارایه می‌دهد اما ما نتیجه‌ای را که باید شاهد نیستیم اما باید توجه داشت که از دل آزادی اندیشه تولید علم شکل می‌گیرد.

پایان پیام/