معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع) ضمن تاکید بر رویکردهای مبتنی بر آموزه های اصیل اسلامی در مفاهیم سیاسی، گفت: نقطه ثقل سیاست متعارف، سکولار است، در حالی که نقطه ثقل سیاست مکتب جعفری(ع)، سعادت می باشد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، نخستین نشست تخصصی همایش ملی مکتب جعفری(ع) با سخنرانی دکتر اصغر افتخاری، معاون پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع) با موضوع روش شناسی شناخت و عمل سیاسی در سیره امام صادق(ع) به پایان رسید.
وی در آغاز سخنش به برداشت هایی که از "سیاست" در عصر حاضر می شود اشاره کرد و "علم قدرت" را برداشت غالب از این مفهوم دانست و اظهار داشت: وقتی این رویکرد از سیاست وارد مباحث مکتب علمی امام صادق(ع) می شود، از دو طریق و سازوکار مورد بازخوانی و تحول قرار می گیرد.
مولف کتاب "رویکرد دینی در تهاجم فرهنگی" به مقام و سازوکار نخست تحت مفهوم پالایش سازی این برداشت اشاره داشت و افزود: در مقام اول، همین تعریف موجود مورد مداقه و تغییر و پالایش واقع می شود و تلاش می شود تا این مفهوم به سامانی مشخص برسد؛ چرا که در مقام اثبات، این مفهوم واقعیتی است که امروزه مورد فهم انسان واقع شده است.
وی به صدور نظریه جدیدی در مقام دوم و سازو کار بعدی اذعان داشت و گفت: در وهله دوم، این مکتب شگرف و عمیق، نظریه ای ایجاد می کند که در مقام سیاست مثمر ثمر باشد؛ چیزی که یافته این مکتب برای حوزه سیاست است.
مولف کتاب "وفاق ملی"، از سه رویکرد متفاوت به سیاست در مکتب امام جعفر صادق(ع) سخن گفت و درباره اولین رویکرد، اظهارداشت: تحدید موضوع با هدف محدود کردن عرصه های قدرت اولین رهیافتی است که به سیاست در این مکتب خواهد شد. در نتیجه این نظرگاه، آسیب های ناشی از آن قدرت و سیاست محدود می شود.
وی دومین رویکرد را تادیب صاحبان قدرت دانست و گفت: آموزه هایی در این مکتب ارائه می شود که هر عقل سلیم بشری در هر جامعه ای می تواند به آن برسد و تحت آن آموزه ها تادیب به آداب سیاست و اخلاق را سرلوحه کار خود قرار می دهد.
مولف کتاب "ارزش و دانش: مقدمه‌ای بر دانشگاه اسلامی"، بر این باور است که سومین رویکرد این مکتب به سیاست این است که قدرت را موثر کرده و کارآمدی آن را بهتر می کند.
وی در این زمینه افزود: در جهان معاصر بحث این است که چگونه از هزینه های قدرت، در عین کارآیی بالا، بکاهیم؟ وی در یک نتیجه گیری از این سه رهیافت، ادعا کرد: حال اگر سیاست را همین علم قدرت بدانیم، همین تعریف وقتی از فیلتر مکتب جعفری(ع) عبور می کند، ملاحظاتی که خاصه جوامع دینی هم نیست، به نتایج باورنکردنی ای خواهد رسید.
سردبیر "فصلنامه مطالعات راهبردی" در بخش دیگری از سخنانش به بحث از تعریف و مفهوم سیاست از دیدگاه مکتب جعفری(ع) پرداخت و مدعی شد که از نظرگاه این مکتب یافته و گفتمان جدیدی به دست خواهد آمد.
وی این تعریف را دارای سه مولفه دانست، و در توضیح اولین مولفه آن، گفت: در اولین مولفه، که تعریفی نظری است، مکتب جعفری، سیاست را سعادت می داند. اگر فرمول وار به این تعریف نگاه کنیم، نقطه ثقل سیاست متعارف سکولار است، در حالی که نقطه ثقل سیاست مکتب جعفری(ع)، سعادت است.
عضو هیئت علمی "فصلنامه پژوهشی اندیشه انقلاب اسلامی"، دیدگاه دوم را روش شناسی دانست که مختص علم سیاست هم نیست، و درباره آن گفت: خاستگاه علم، ریشه های معرفتی و اعتقادی است و به همین دلیل است که در مکتب حضرت صادق(ع) همه رشته ها رشد می کنند. بنابراین شاگردان واقعی حضرت، متناسب با ساحت های مختلف علمی توانستند رشد کنند.
وی به سومین رکن از نظرگاه مکتب جعفری(ع) اشاره کرد و گفت: در آخرین رکن از درون مکتب، الگوی سیاسی به دست می آید. این خاستگاه استراتژی های سیاسی بر مقوله تربیت شکل می گیرد.
عضو هیئت علمی "فصلنامه پژوهش و سنجش"، به اهمیت مقوله تربیت در این دیدگاه اشاره کرد و افزود: اگر جایی بخواهد بر اساس مکتب حضرت امام صادق(ع) به تولید علم بپردازد، اول باید به مقوله فرهنگ و تربیت اولویت بدهد. دانشگاه امام صادق (ع) بر اساس همین رویکرد است که به مقوله تولید و ترویج و آموزش علم پرداخته است و با اولیت تربیت تلاش دارد تا دیگر حوزه ها را نیز با محوریت این امر، به سرانجام برساند.
وی درباره مقاله خود با عنوان "روش شناسی شناخت و عمل سیاسی در سیره امام صادق (ع)" نیز سخن گفت و اظهار داشت: سوال اصلی ای که من در این مقاله به آن پرداخته ام چیستی روش شناختی سیاست در سیره امام صادق(ع) است.
مترجم کتاب "خشونت و جامعه" مدعی شد که با عنایت به این مفروض که امام صادق(ع) متناسب با شرایط و مقتضیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی عمصرشان، اقدام به بنای یک مکتب علمی جامع نمودند؛ حال می توان از تحلیل روش شناسی های مرتبط با علوم مختلف به عنوان اقدامی ارزنده در راستای فهم جایگاه اسلامی علوم در گفتمان اسلام پرسش نمود.
وی در همین باره افزود: روش شناسی را می توان از جمله مباحث بنیادین در حوزه "علم شناسی" معرفی نمود که مدخل درک و تحلیل علم بومی به شمار می آید. به همین خاطر شناخت سیاست، چنان که در مکتب علمی امام صادق(ع) مد نظر بوده، در گام نخست نیازمند طرح و بررسی پرسش های بنیادینی چون معرفت شناسی سیاسی، غایت شناسی سیاسی، هستی شناسی سیاسی و بالاخره سوال از ابزارها و شیوه های سیاسی می باشد.
گفتنی است، همایش ملی مکتب امام جعفر صادق(ع)، اول اسفندماه سال جاری، با حضور اساتید، پژهشگران و محققان حوزه های دین و علوم انسانی، در سالن همایش های دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما