آیا حضرت آدم (ع) تنها یک انسان برگزیده بوده، یا اینکه پیامبر هم بوده‏

خبرگزاری شبستان: همه پیامبران الهى انسان‏هاى برگزیده‏اند و حضرت آدم علیه السلام نیز، خلیفۀ خداوند و انسانى برگزیده و اولین پیامبر الهی بوده است. براى اثبات نبوت حضرت آدم علیه السلام، مى‏توانیم به دو طریق استدلال کنیم:

الف) آیاتى که بر خصوص نبوت آن حضرت دلالت مى‏کنند. این آیات عبارت است از:

1.«إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى‏ ءَادَمَ وَنُوحًا وَءَالَ إِبْرَ هِیمَ وَءَالَ عِمْرَانَ عَلَى الْعلَمِینَ»؛[1] خداوند، آدم و نوح و آل‏ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برترى داد.

در این آیه دو نکته قابل توجه است:

الف) به کار رفتن کلمه «اصطفا»، درباره حضرت آدم؛

ب) قرار گرفتن نام آدم، در کنار نوح، آل ابراهیم و آل عمران.

هر چند که کلمه «اصطفا» به معنای مطلق برگزیده شدن می باشد؛ ولی این کلمه با قرائن در معنای رسالت بکار رفته است، همچنان که در آیه مورد نظر قرار گرفتن نام آدم علیه السلام در کنار نوح علیه السلام و دیگران، مى‏تواند قرینه بر پیامبر بودن آن حضرت باشد.

ودر آیه دیگری در مورد حضرت موسی علیه السلام می خوانیم:«قالَ یا مُوسى‏ إِنِّی اصْطَفَیْتُکَ عَلَى النَّاسِ بِرِسالاتِی وَ بِکَلامِی فَخُذْ ما آتَیْتُکَ وَ کُنْ مِنَ الشَّاکِرِین»؛[2](خداوند) فرمود: «اى موسى! من تو را با رسالتهاى خویش، و با سخن‏گفتنم (با تو)، بر مردم برترى دادم و برگزیدم پس آنچه را به تو داده‏ام بگیر و از شکرگزاران باش!

2. «ثُمَّ اجْتَبهُ رَبُّهُ ‏فَتَابَ عَلَیْهِ وَ هَدَى»‏؛[3]سپس پروردگارش او را برگزید و توبه‏اش را پذیرفت و هدایتش نمود. در فرهنگ قرآن «اجتبا»، براى کسانى به کار رفته که پیامبر بوده‏اند؛ مانند آیه: «فَاجْتَبهُ رَبُّهُ ‏و فَجَعَلَهُ ‏و مِنَ الصلِحِینَ»؛[4]ولى پروردگارش او [حضرت یونس‏] را برگزید و از صالحان قرار داد. و آیه:«وَ کَذَلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَ یُعَلّمُکَ مِن تَأْوِیلِ الْأَحَادِیث»؛[5] و این‏گونه پروردگارت تو [حضرت یوسف‏] را بر مى گزیند و از تعبیر خواب‏ها به تو مى‏آموزد.

ب) آیاتى که به طور عموم بر نبوت آن حضرت، دلالت دارد:
آیاتى که نشان مى ‏دهد خداوند هیچ گاه کسى را بدون این‏که از سوى رسولى، ابلاغ بیان و وظیفه به او شود، در آخرت معذّب نکرده و یا در دنیا هلاک نمى‏ کند. بعضى از این آیات عبارت است از:

1.«وَ مَا کُنَّا مُعَذّبِینَ حَتَّى‏ نَبْعَثَ رَسُولًا»؛ [6] و ما هرگز [قومى را] مجازات نخواهیم کرد، مگر آن‏که پیامبرى مبعوث کرده باشیم [تا وظایف‏شان را بیان کند].

2.«وَ مَا کَانَ رَبُّکَ مُهْلِکَ الْقُرَى‏ حَتَّى‏ یَبْعَثَ فِى أُمّهَا رَسُولًا یَتْلُواْ عَلَیْهِمْ ءَایتِنَا»؛[7]و پرودگار تو هرگز شهرها و آبادى‏ ها را هلاک نمى ‏کرد، تا این‏که در کانون آنها پیامبرى مبعوث کند که آیات ما را بر آنان بخواند.

ازاین‏ رو بر اساس این آیات، لازم است براى انسان‏هاى ابتدایى پیامبرى مبعوث شود و این شخص، همان حضرت آدم علیه السلام نخستین مخلوق خداوند بر روى زمین خواهد بود.

افزون بر این آیات، احادیث نیز بر پیامبرى آدم علیه السلام، دلالت دارد؛ از آن جمله:

1. «عن ابى ‏ذر قال یا رسول اللّه ارأیت آدم أنبیاً کان؟ قال: نعم کان نبیاً رسولًا»؛[8] ابوذر گفت: یا رسول اللّه! آیا آدم نبى بوده است؟ پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: بلى آدم نبى و رسول بوده است.

2. در مجلس مأمون، على بن محمد بن الجهم، از حضرت امام رضا علیه السلام پرسید: اى پسر رسول خدا! آیا شما قائل به عصمت انبیا هستید؟ امام علیه السلام فرمود: بلى، گفت: پس شما آیه:«وَ عَصَى‏ ءَادَمُ رَبَّهُ‏ فَغَوَى»‏ را چگونه توجیه مى‏ کنید؟ امام علیه السلام فرمود:

واى بر تو، اى على! از خدا بترس و فواحش را به پیامبران خدا نسبت مده و کتاب خدا را به رأى خود تفسیر نکن... [9]

از این حدیث به روشنى استفاده مى ‏شود که آدم علیه السلام پیامبر بوده است.[10]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] . آل عمران، آیه 33.

[2] . اعراف، آیه 144.

[3] . طه، آیه 122.

[4] . قلم، آیه 50.

[5] . یوسف، آیه 6.

[6] . اسراء، آیه 15.

[7] . قصص، آیه 59.

[8] . نورالدین هیثمى، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ج 8، ص 198.

[9] . عزیز اللَّه عطاردى، مسند الامام الرضا( ع)، ج 2، ص 124.

[10] . براى مطالعه بیشتر ر. ک: المیزان، ج 1، ص 145- 150.
 

پایان پیام/