بی‌توجهی به علوم انسانی از سطح بالای مدیریت جامعه می آید

به گزارش خبرنگار شبستان، نشست راهکارهای تحول در علوم انسانی به همت سازمان سمت طی برگزاری بیست و ششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی تهران در محل سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.

بر پایه این گزارش، در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدطاها مرقاتی و عباس حسینی‌نیک به ارایه سخن پرداختند.

در ابتدای این نشست، مرقاتی در پاسخ به سؤالی درباره تحول علوم انسانی و این مسئله که برخی این تحول را تنها یک مفروض می‌دانند، اظهار کرد: بحث تحول در علوم انسانی یک امر ضروری است که باید استمرار و تداوم یابد چرا که اساسا مبحث تحول امری مقطعی قلمداد نمی‌شود.

وی ادامه داد: با این حال زمانی که برون‌داد و نتیجه کارهای صورت‌گرفته برای تحول در حوزه علوم انسانی را از نظر می‌گذرانیم شاهدیم که شاید فعالیت‌های لازم و کافی در این حوزه صورت نگرفته است و کماکان جای خالی توجه هرچه بیشتر به این حوزه احساس می‌شود.

مرقاتی با بیان اینکه به نظر نخست باید روی واژه تحول متمرکز شد، اظهار داشت: اساسا تحول امری درونی است و نمی‌توان با شعاردادن و رنگ‌زدن به ظواهر به این مفهوم دست یافت.

این محقق گفت: ما باید علوم انسانی را بفهمیم که اولا این علوم یعنی چه، از نام این علم چنین برمی‌آید که موضوع اختصاصی آن انسان است اما به طور اخص علوم انسانی بر روی موضوعاتی بحث می‌کند که به بینش انسان و تعامل او با همنوعان‌اش می‌پردازد، بنابراین چون انسان مدام در حال تحول است پس این علوم نیز باید به طور مستمر تحول را تجربه کند چرا که انسان قرن‌ها قبل با انسان امروز در حیطه‌های امروز و شئون متعدد زندگی تفاوت دارد.

مرقاتی افزود: امروز ارتباط جمعی تربیت را دگرگون کرده و چون موضوع دانش بشری متحول شده است، بنابراین نمی‌توان مثلا در حوزه تربیت انتظار داشت که بر فرض نمونه صرفا با بردن کودک به حسینیه و مسجد می‌توان او را خوب تربیت کرد.

این محقق ادامه داد: تحول در حوزه علوم انسانی چیزی نیست که تنها وظیفه سازمانی مانند سمت باشد بلکه همه باید در این حوزه حرکت کنیم.

در ادامه این نشست، سیدعباس حسینی‌نیک، در رابطه با تحول در حوزه علوم انسانی و به ویژه در حیطه رشته حقوق اظهار کرد: در کشور ما علوم انسانی دارای جایگاه خاصی نیست یعنی به عنوان نمونه اگر کسی متوجه شود که فرزند خانواده‌ای در رشته علوم انسانی در حال تحصیل است همه به پدر آن خانواده تسلیت می‌گویند، بنابراین این نوع نگاه نه چندان مثبت به علوم انسانی ریشه عمیقی در فرهنگ جامعه ما دارد.

وی ادامه داد: اما در دنیا نگرش به علوم انسانی هرگز چنین نبوده است و این علوم و زیرشاخه‌هایش جزء بهترین رشته‌ها محسوب می‌شوند اما سؤال آن است که حقیقتا چرا در کشور ما علوم انسانی به این روزگار افتاده است، به زعم من شاید بسیاری از عوامل به این مسئله برگردد که مثلا بسیاری از مقامات که باید در جایگاه خود دارای تحصیلات در حوزه علوم انسانی اعم از اقتصاد، مدیریت و … داشته باشند در حوزه‌های دیگری تحصیل کرده‌اند و این امر خود بی‌توجهی به علوم انسانی محسوب می‌شود.

مدیر انتشارات مجد تصریح کرد: مثلا در حوزه رشته حقوق در قوه قضاییه چند تا از اساتید برجسته حقوق هستند و از آنها نظرخواهی می‌شود، بی‌‌توجهی به علوم انسانی از سطح بالای مدیریت جامعه شروع می‌شود.

حسینی‌نیک افزود: در حال حاضر در دانشکده حقوق، روانشناسی نسل جدیدی که ساخته شده‌اند مانند نسل قبل نیستند و سوال آن است که آیا نسل فعلی به استواری نسل گذشته هستند و مباحث را دنبال می‌کنند یا خیر؟

وی گفت: حقیقتا در مجموعه علوم انسانی شاهد ضعف هستیم، مثلا در همین خیابان انقلاب پایان‌نامه می‌نویسند و متأسفانه معمولا این پایان‌نامه‌ها در حوزه علوم انسانی است به نحوی که مقالات دیگران را کپی‌برداری می‌کنند و بعد به عنوان یک تحقیق جامع ارایه می‌دهند که البته این موضوع در سطوح بالاتر نیز هست، به عنوان مثال به ISI‌ مقاله می‌دهند و اعلام می‌کنند آمار رشد علمی بالا رفته است.

نویسنده کتاب مجموعه قوانین کاربردی مجد در پایان گفت: توجه به حوزه علوم انسانی است و تحول در این رابطه نیازمند همکاری همگانی متخصصان این رشته است و صرف حرف و سخن نمی‌توان به آن دست یافت.

پایان پیام/