هارمونی جمهوریت و اسلامیت مولود مردم سالاری دینی است

ابراهیم برزگر پیرامون ویژگی های نظام مردم سالاری دینی و تاثیرات آن بر حکومتداری به خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان گفت: این نظام در واقع نوعی از دموکراسی یا مردم سالاری است که مبتنی بر ارزش های دینی و حضور توامان حق الهی و حق الناس همراه با انتخاب مردم است.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: این نظام مبتنی بر عینیت دینی و سیاست و حضور ارزش های معنوی در قلمرو خصوصی است و نظام مردم سالاری دینی، نوعی نظام سیاسیِ تدبیریِ بشریِ ملهم از تعالیم انبیا و همسو با جهان تکوینی است که در واقع از تشریع الهی که همسو با تکوین الهی است، تبعیت می کند.
برزگر در خصوص ملزومات اجرایی نظام مردم سالاری دینی در کشور عنوان کرد: در قانون جمهوری اسلامی ارکان و ملزومات نظام مردم سالاری دینی مشخص شده، یعنی قوای سه گانه و نظام ولایت و رهبری که در راس آنهاست. همچنین طراحی نوعی از قانونگذاری، که در نهایت باید به تایید صاحبنظران دینی که شورای نگهبان یا مجمع تشخیص مصلحت نظام است برسد، نیز جزو این ملزومات است.
وی اضافه کرد: نمایندگان مردم قانون را تصویب می کنند اما این قانون باید از مجرای دینی مورد تایید عبور کند. بنابراین هم انتخاب مردم و هم ارزش های دینی توسط نهادهای مرجع و کارشناس در این نظام مورد توجه قرار می گیرد. همچنین انتخاب عالی ترین رکن این جمهوری یعنی رهبری توسط خبرگان رهبری که این خبرگان نیز توسط مردم انتخاب می شوند، صورت می گیرد.
برزگر در ادامه عنوان کرد: از طرف دیگر انتخاب رییس جمهور از سوی مردم به صورت مستقیم و در یک مرحله انجام می شود و رییس قوه قضاییه نیز توسط رهبری که منتخب مردم است، صورت می گیرد. بنابراین لحظه به لحظه، این نوع از نظام، ارزش های دینی و انتخاب مردم را به صورت همزمان در خود گنجانده است.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با مقایسه این نوع نظام با انواع سکولار تصریح کرد: مردم سالاری سکولار مبتنی بر تفکیک دین از سیاست است و اعتقاد دارد دین صرفا در قلمرو احوال شخصی می تواند نقش آفرینی کند، اما مردم سالاری دینی مبتنی بر عینیت دین و سیاست است.
وی ابراز کرد: نظام مردم سالاری دینی، دغدغه تربیت مردم و کارکرد تربیتی برای حکومت دارد، در صورتی که این بُعد در نظام مردم سالاری سکولار مشاهده نمی شود. در نظام مردم سالاری دینی غایت و مقصد، به کمال رساندن مردم و تامین نیازهای دنیوی و در عین حال اُخروی آنهاست اما نظام مردم سالاری سکولار صرفا تامین نیازهای مادی و دنیای مردم را در دستور کار خود دارد.
برزگر نظام مردم سالاری دینی را پاسخی متقن به معتقدان به جدایی دین از سیاست دانست و گفت: این نظام نوعی نوآوری در طراحی نوعی نظام سیاسی است که در متمایز با آنچه طرفداران سکولار و جدایی دین از سیاست برای طراحی نظام سیاسی ارائه کرده اند، قرار دارد.
وی در پاسخ به این سوال که مردم سالاری دینی در گفتمان سیاسی جهان چه جایگاهی دارد و آیا می توان برای آن دامنه جهانی قائل شد، بیان کرد: در واقع 35 سال است که نظام مردم سالاری دینی برای نخستین بار در ایران مرحله تست و آزمایش خود را سپری می کند و طبعا نظام مردم سالاری دینی حاکم بر ایران از جنس اسلامی و شیعی است. پس از آن در عمل این طراحی به سرانجام خاصی رسید، سنت و مدرنیته با هم ترکیب شده و جمهوریت از یک سو و اسلامیت از سوی دیگر در یک هارمونی موزون کنار هم قرار گرفتند.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: در مدت این 35 سال، نظام توانست یک دموکراسی با ثبات در عمل را نشان دهد که اکنون مورد توجه کشورهای اسلامی و حتی غیراسلامی قرار گرفته بنابراین دور از ذهن نیست، که مردم سالاری دینی که در ایران حاکم است، در کشورهای دارای مذهب تسنن در قالب مدل های دیگر نیز اجرا شود که سازگار با روحیات اهل سنت باشد و پس از آن به کشورهای مسیحی نیز تسری پیدا کند.
پایان پیام/