مدیر گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان درباره آثار قرائت دعای افتتاح و سفارش نسبت به قرائت آن در هرشب از شب های ماه مبارک رمضان گفت: قرائت این دعا در ایام ماه مبارک رمضان چه در محافل فردی و چه محافل جمعی، پس از اذان و افطار مستحب است و در کشور مانیز عنایت ویژه ای نسبت به خواندن آن وجود دارد. چرا که یکی از دعاهای خاص ماه مبارک رمضان است که توجه خاصی نسبت به آن ابراز شده است.
حجت الاسلام مهدی اسماعیلی افزود: دعای افتتاح در کتاب «زادالمعاد» علامه مجلسی و «مفاتیح الجنان» شیخ عباس قمی نقل شده و مرحوم علامه مجلسی تعبیری در رابطه با این دعا دارند که می فرمایند: این دعا به سند معتبر، روایت شده است هرچند این سند به رویت ما نرسیده و ما از آن اطلاعی نداریم اما سخن علامه مجلسی در این زمینه برای ما حجت است.
وی خاطرنشان کرد: نقل است که اصل این دعا از آموزه های حضرت ولیعصر عجل الله تعالی فرجه الشریف به نایب دوم شان «محمد بن عثمان عمری» در زمان غیبت صغری می باشدکه ایشان تمامی شنیده های خود از حضرت را در کتابی مرقوم می کرد. و درباره این دعا نوشته است که حضرت فرمودند به شیعیان بگویید این دعا را هر شب ماه مبارک رمضان قرائت کنند.
زمان قرائت این دعاازجانب معصوم تعیین شده است
مدیر گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام با اشاره به اهمیت زمان در دعا، یادآور شد: هر گاه برای قرائت دعا یا مناجاتی از جانب امام معصوم علیه السلام زمان خاصی عنوان و مشخص شده باشد به طور حتم قرائت در آن زمان ویژه، اثر خاصی خواهد داشت. درباره زمان تعیین شده برای دعای افتتاح نیز این نکته قابل توجه و تامل است چرا که روزهای ماه مبارک رمضان، غالبا به روزه و عبادت و تلاوت قرآن می گذرد و طبعا شب هنگام که این دعا قرائت می شود، تاثیری خاص خواهد داشت.
وی افزود: دعا، همچنان که از نام آن پیداست به معنای روش گفتگو و یا سخنان میان عبد و مولاست و شیوه خواندن و خواستن و صدا زدن است. به عبارت دیگر معصوم، شیوه سخن گفتن با خدا را در قالب دعا به ما می آموزد و این نکته بسیار قابل تامل و شایسته دقتی است که در همه دعاها باید مورد توجه باشد. چرا که ادب سخن گفتن انسان با خدایی که در نهایت قدرت، عظمت و شوکت است را به او می آموزد.
حجت الاسلام اسماعیلی در تشریح فراز هایی از این دعا گفت: بخش اول این دعا به اوصاف و صفات حضرت حق اشاره دارد و اوج خداشناسی و معرفت الرب در مضامین آن متبلور است. اوصافی که هر یک دنیایی از عظمت پروردگار را به تصویر می کشد. این که چرا این دعا، «افتتاح» نامیده شده شاید بدان دلیل باشد که متن با همین کلمه آغاز می شود. البته ممکن است تنها به این دلیل نبوده و دلایل دیگری نیز داشته باشد.
مژده فتح و گشایش به شیعیان
وی تاکید کرد: افتتاح از «فتح» بمعنای گشایش، باز شدن، وسعت بخشیدن و فتح و پیروزی است و در بخشی از مضامین و فراز های اولیه دعا پش از ذکر اوصاف الهی، فرازی بیان شده با عبارت اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى یُؤْمِنُ الْخآئِفینَ وَ یُنَجِّى الصّالِحینَ خدایی که انسان های درمانده و ترسان را پناه می بخشد و رستگاران را نجات! و سپس می فرماید: وَیَرْفَعُ الْمُسْتَضْعَفینَ وَیَضَعُ الْمُسْتَکْبِرینَ وَیُهْلِکُ مُلُوکاً وَیَسْتَخْلِفُ آخَرینِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ قاِصمِ الجَّبارینَ انسانهای به ضعف کشیده شده و تحت ظلم قرار گرفته را بالا می برد و آنها را عزت می بخشد و انسانهای متکبر و زورگو را بر جای خود می نشاند. در این دعا تصریح می شود که بدانید همه قدرت ها در اختیار خداست و قدرتهای به ظاهر چشمگیر بشری نیز روزی زمین خواهند خورد چرا که خدا قاصم الجبارین است.
پایان شب سیه، سپید است
این پژوهشگر علوم دینی یادآور شد: این محتوا در واقع امید دادن به انسانهایی است که به ناامیدی رسیده و تصور می کنند همه چیز به پایان رسیده است اما این دعا دری از امید و رحمت بر انسان می گشاید. اما در ادامه، شیوه سخن تغییر می یابد و موضوع سلام و صلوات و توسل به پیامبر اعظم و اهل بیت عترت و عصمت به میان می آید. که در این فراز این بزرگواران به عنوان الگوهای اعتقادی و رفتاری انسان معرفی می شوند.
حجت الاسلام اسماعیلی تصریح کرد: بخش پایانی این دعا که زیباترین فراز دعاست، ترسیمی از حکومت کریمه اهل بیت و حضرت حجت علیه السلام است که ما را با آن دولت مهدوی و شیوه حکومتی آن آشنا می کند. امروز بسیاری از مردم مسلمان و غیر مسلمان درباره شیوه حکومتی و روش حضرت حجت و یاران ایشان سوال می کنند که در این دعا آن دولت به انسان ها معرفی و با عنوان دولت کریمه از آن نام برده می شود. اما دلیل تاکید بر قرائت هر شب این دعا در ماه مبارک رمضان شاید به منظور توجه دادن به این مسئله باشد که شیعیان در ماه مبارک رمضان باید بیش از هر زمان دیگر منتظر فرج بوده و میزان و مقدار انتظار خود را شدت بخشند تا آن هنگام که در پایان ماه، فطر را عید می گیرند عید ظهور را نیز شاهد باشند و اینگونه به عید واقعی برسند .
پایان پیام/
نظر شما