هم اندیشی نخبگان دینی برای مقابله با تهدیدات جمعیتی کشور

حجت الاسلام محمود رجبی، قایم مقام موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) و عضو جامعه مدرسین حوزه در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان در رابطه با همایش «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات جامعه » و دلایل برپایی این همایش گفت: در یک مقطعی در نظام جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته شد نسبت به کنترل جمعیت کشور برنامه ریزی شده و اقداماتی خاص در این عرصه صورت بگیرد که این موضوع در آن زمان و بعنوان یک برنامه مقطعی و با اهداف تربیتی خاص تصویب شد. طبق این برنامه ریزی، میانگین فرزندان خانواده های ایرانی تا سال 92، چهار فرزند در نظر گرفته شده بود.

وی افزود: این برنامه به شکل مقطعی طراحی شده بود و دایمی نبود. زمان پایان آن نیز تا سال 92 که رشد جمعیت به حد مورد نظر برسد، در نظر گرفته شده بود. اما متأسفانه در مقام اجرا، هم از مقطعی‌بودن برنامه و اهداف آن و هم از موضوع رشد جمعیتی خانواده تا سقف 4 فرزند غفلت شد. علاوه بر آن اهداف کلی مدنظر در اجرای طرح نیز به فراموشی سپرده شد. در نتیجه حتی دو سال بیش از مدت زمان تعیین شده که سال 92 بود، یعنی در سال 90، مسئله کاهش جمعیت که باید یک فرصت طلایی برای ما تلقی می‌شد تبدیل به تهدید گردید و در سال 92 میانگین فرزندان خانوارهای ما به یک و نیم رسید. در حالی که نسل جوان هر جامعه باید همیشه در حد معقول بوده و نیروی کارآمد و توانمند آن می‌بایست در حد نیاز و متناسب با جمعیت و اقتضائات فضای جغرافیایی و جغرافیای سیاسی و امنیتی آن کشور باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه تصریح کرد: متأسفانه در این طرح به شکل برعکس عمل شد و لذا رهبر معظم انقلاب در این زمینه اشاره کردند که برنامه کاهش و کنترل جمعیت باید متوقف شده و برخلاف آن برای افزایش جمعیت برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی شود. ایشان در مقطع دیگری از سخنان خود در رابطه با این مسئله تاکید کردند که بر اساس تحقیقات کارشناسانه معتبر، جامعه ایران باید رو به افزایش جمعیت برود چرا که کشور ما قابلیت 150 میلیون نفر جمعیت را دارد.

حجت الاسلام رجبی افزود: در دورانی که موضوع کنترل جمعیت مطرح شد یک حرکت همه‌جانبه در دولت به وجود آمد که در ابعاد مختلف آموزشی، بسترسازی و تدوین ضوابط و مقررات لازم با بسیج نیروها همه امکانات لازم فراهم شد، هر چند این مسئله به لحاظ زمان‌بندی، اهداف و مقطعی‌بودن مورد غفلت قرار گرفت. اما متاسفانه در این نوبت یعنی موضوع افزایش جمعیت کشور، کار چندانی صورت نگرفته است و هنوز ما نمونه‌هایی از تبلیغات و فرهنگ‌سازی در جهت کاهش جمعیت را شاهد هستیم. در حالی که ضرورت دارد که هم به لحاظ امنیتی و هم به اقتضای طبیعی کشور و هم به لحاظ فرهنگ دینی در رابطه با افزایش جمعیت کار جدی انجام شود.

قایم مقام موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی در تبیین ضرورت ورود این موسسه به این مبحث و برپایی همایشی با این عنوان خاطرنشان کرد: امروز حتی در بعد فرهنگ‌سازی نیز کار قابل ملاحظه‌ای صورت نگرفته است. لذا موسسه آموزشی امام خمینی (ره) که سعی دارد همواره فرمایشات مقام معظم رهبری را رصد کرده و متناسب با آن وظایف خود را انجام دهد در این موضوع وارد شد و برنامه‌ریزی‌هایی انجام داد تا یک کار علمی عالمانه و محققانه انجام شود. همایش «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات جامعه» با این هدف و بعنوان اولین گام برنامه‌ریزی و از سازمان‌های مختلف که در دانش جمعیتی دست‌اندرکار بوده و صاحب نظر هستند برای همکاری در برگزاری این همایش دعوت به عمل آمد.

وی تصریح کرد: مقالات قابل توجه‌ای نیز در این رابطه به دبیرخانه همایش واصل شد که پس از ارزیابی و نقد مقالات، بخشی از آنها در حد مقاله علمی- پژوهشی تشخیص داده و در مجلات پژوهشی مؤسسه چاپ و منتشر گردید. برخی از مقالات نیز علمی ترویجی تشخیص داده شد که در مجلات علمی ترویجی به انتشار رسید. علاوه بر آن گفت‌وگوهایی نیز با صاحب‌نظران در این عرصه صورت گرفت. اما از ویژگی‌های خاص این همایش این است که این موضوع از ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، تربیتی و فقهی و همچنین مسایل دانش جمعیت‌شناسی مورد بررسی قرار گرفته است و درصدد هستیم تا در همین حد متوقف نشود بلکه کاری عمیق و کارشناسی‌شده در جهت شناسایی علل کاهش جمعیت در شکل نامطلوب و راهکارهای حل این معضل انجام و زمینه‌ها و برنامه ریزی های لازم برای افزایش جمعیت در دستور کار قرار بگیرد تا بر اساس یک بررسی عالمانه و کار محققانه در جامعه فرهنگ‌سازی شده و با آسیبی که در این عرصه به وجود آمده، مقابله شود.

حجت الاسلام رجبی با اشاره به دیدار مسئولان برپایی همایش با مقام معظم رهبری یادآور شد: مسئولان برپایی این همایش دوشنبه 6 آبان به محضر مقام معظم رهبری رسیده و گزارشی از اهداف و روند برپایی این همایش را ارایه کردند. ایشان نیز بر اساس بینش حکیمانه، تیزبینی و درایت همیشیگی خود اصل همایش را تأیید کرده و توصیه‌هایی نیز داشتند، از جمله اینکه تاکید کردند این کار یک کار عمیق، علمی و کارشناسانه بوده و کوتاه‌مدت و مقطعی نباشد تا خروجی آن قابل توجه و راهگشا باشد. همچنین فرمودند این کار باید به عنوان یک کار دقیق علمی و با فرصت و طمانینه کامل انجام شود که مؤسسه امام خمینی با سابقه خود در کارهای علمی می‌تواند این پروژه را به سرانجام برساند، بنابراین طبق منویات رهبر معظم انقلاب نخست باید کار عمیق علمی و همه‌جانبه در شناسایی علل افت جمعیت و راهکارهای جبران آن شناسایی شده، گره‌های ذهنی جامعه و نخبگان در این مورد برطرف شود و این مسئله در ابعاد مختلف بررسی و شفاف‌سازی گردد تا مردم از طریق بیان متقن و علمی به این حقیقت برسند که ضرورت دارد جامعه ایران به سمت افزایش و رشد جمعیت حرکت کند و سپس بر اساس این بینش، فرهنگ‌سازی شود.
 

وی خاطرنشان کرد: در همایش «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات جامعه» آیت‌الله مصباح یزدی و استاد رحیم‌پورازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی سخنرانی می‌کنند و آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی از مراجع عظام تقلید نیز خطاب به این همایش پیامی داده اند که در همایش قرائت می‌شود.
شایان ذکر است، این همایش روز پنج‌شنبه 9 آبان در دو بخش صبح و بعدازظهر برگزار می‌شود که بخش بعدازظهر همایش به کمیسیون‌های تخصصی برای بررسی موضوع همایش و برپایی میزگرد اختصاص داده شده است.
پایان پیام/