خبرگزاری شبستان: امروزه جامعه اسلامی همانند دیگر جوامع از ویژگی‌ها و کارکردهای حقیقی مسجد در صدر اسلام فاصله دارد که برای رسیدن به الگوی مسجد طراز اسلامی نیاز به کم کردن این فاصله‌ها داریم، مسجد طراز اسلامی عهده‌دار نقش های مهمی در زمینه عبادی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نظامی و... است. برای تبیین جایگاه و شاخصه‌های مسجد طراز اسلامی باید بازگشتی به صدر اسلام داشت و بررسی کرد که در آن زمان هدف از تشکیل بنای «مسجد» چه بوده و نیات و خواسته‌‌های پیامبر(ص) در مورد مسجد چیست؛ زیرا مشخص کردن کارکرد مسجد در صدر اسلام می‌تواند بهترین الگو در تهیه و تدوین مسجد جامع طراز اسلامی باشد.
با الگوبرداری از مساجد صدر اسلام می‌توان به مسجد طراز اسلامی در جامعه کنونی دست یافت. مطالعه ویژگی‌ها و کارکردهای مسجد در صدر اسلام، سیمای مسجد طراز اسلامی را برای ما به خوبی روشن می‌کند. در حال حاضر برای آنکه مساجدمان چنین ویژگی هایی را داشته باشد باید مروری به جایگاه مسجد در صدر اسلام داشت از همین رو و در راستای تبیین ویژگی های مسجد طراز اسلامی درصدد برآمدیم تا با حجت الاسلام علی اکبر گندمکار، کارشناس و پژوهشگر در حوزه مسجد به گفتگو بنشینیم.
- آقای گندمکار شما چه تعریفی از مسجد دارید؟
مسجد به عنوان یکی از امتیازات ویژه و منحصر به فرد دین مبین اسلام به شمار می آید. البته با کارکردها و کار ویژه‌هایی که برای مسجد در اسلام بویژه مکتب تشیع در مورد آن تعریف شده است. از منظر متون دینی مساجد کارکردها و کارویژه‌های مشخصی دارند و باید گفت، مساجد لسان اهل بیت (ع) و پیامبر (ص) غیر از کنیسه و کلیسا است و همواره محل هدایت و سنبل توجه به ارزش‌های والای انسانی و نشانگر هویت و فرهنگ و هنر اسلامی و مرکز پیشگیری و حتی کاهش‌دهنده و رفع‌کننده معضلات اجتماعی است.
در واقع مسجد، قلب تپنده‌ای است که آسمان و زمین را به هم پیوند می دهد و انسان را به عنوان نماینده و جانشین الهی به رشد و تکامل سوق می دهد. در مبانی جمهوری اسلامی ایران هم، مسجد اصلی‌ترین و اصیل‌ترین کانون تشکیلاتی انقلاب اسلامی و نبض تپنده تمدن اسلامی به شمار می آید و در دایره نوآوری‌ها مسجد همواره، جایگاه و نقش خود را مشخص می کند تا پیش‌آهنگ تحولات اجتماعی باشد.
- کلید واژه طراز اسلامی اولین بار چه زمانی مطرح شد؟
در اجلاس سراسری نماز سال 89 در استان خراسان جنوبی، مقام معظم رهبری برای اولین بار کلید واژه مسجد طراز اسلامی را در پیام‌شان اشاره فرمودند. این کلیدواژه‌ها همانند نام‌گذاری‌های سال که توسط مقام معظم رهبری بیان می شود نقطه آغاز برای حرکت‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نظام اسلامی است تا بتوان با استفاده از این عناوین که توسط ایشان بارگذاری شده، تحولات داخلی و خارجی و سیر حرکت مردم به سمت مسیر تعالی‌بخش و ایده‌آل را برای جامعه اسلامی رهنمون سازد.
نقطه قابل تأملی که در کلید واژه‌های خلق‌شده توسط مقام معظم رهبری وجود دارد این است که این کلید واژه ها حکایت از طراحی و تدوین استراتژیکی عمیق توسط مقام معظم رهبری دارد که با بررسی زوایای گوناگون ساختارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و بین‌المللی ایران و با هدف بهینه‌سازی وضعیت فرهنگی و تمدن ایران اسلامی نامگذاری می شود و در واقع در سند چشم‌انداز 20 ساله نظام اسلامی تبلور یافته و صرف شعار هم نیست بلکه حکایت‌‌گر بازسازی تمدن اسلامی و شیعی است که بتواند در دنیایی که خلأ معنویت و عدالت در آن احساس می شود مورد توجه قرار گیرد.
هویت حقیقی مساجد این است که مسجد سنگر مستحکم، پایگاه معنوی، عبادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاست داخلی و خارجی و محور ساماندهی، سامان‌بخشی و پشتیبانی عرصه امنیت ملی، حفظ تمامیت ارضی و پشتیبانی از جنگ و دفاع و پایگاه‌های مردم‌نهادی همچون بسیج مردمی مستضعفین باشد و کارکرد اقتصادی و حمایت‌های مالی و مادی نسبت به جامعه را در مسجد بازیابی و ترمیم کنیم و بعد به فعالیت و پویایی برسانیم می‌توان گفت آن موقع است که در مسیر رسیدن و دست‌یابی به مسجد طراز اسلامی گام مهمی برداشته ایم.
- شاخصه‌های مسجد طراز اسلامی از نظر شما چیست؟
حضور روحانی شایسته و پرهیزگار و خردمند و کارشناس و دلسوز در هر مسجد؛
به تعبیر آیت‌الله جوادی آملی اگر جمعیت کشور 70 میلیون نفر است یک میلیون مردم کشورمان دین‌شان از متون دینی، قرآن و روایات استخراج می‌کنند و بقیه جمعیت دین‌شان از مسجد، منبر و حسینیه گرفته‌اند البته در این زمینه نقش آموزش و پژوهش، دانشگاه و صدا و سیما را انکار نمی کنم ولی اساسا مردم به مسجد و منبر و حسینیه و قاعدتا روحانیون و ائمه جماعات نگاه ویژه ای دارند، مساجد بودند که علما و روحانیت را نگه داشتند و همین علما بودند که دین مردم را حفظ کردند. ستون دین نماز است الصلاه عمود دین و امام جماعتی که می‌خواهد ستون دین را حفظ کند باید عادل، قوام به قسط، قائم، دارای عقلانیت و تدبیر و مدیریت مسجد را داشته باشد
پایان پیام/
نظر شما