سبقت از پیامبر(ص) در شرک زدایی!/گنبد و بارگاه تعظیم شعائر است نه شرک

خبرگزاری شبستان: به مناسبت فرا رسیدن سالروز تخریب حرمین عسکریین در سامرا در خصوص جریان تخریب قبور بزرگان شیعه که در دستور کار وهابیت قرار گرفته و اهداف پشت پرده آن با حجت الاسلام حسن اسدالهی سلطان آبادی، استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس ارشد مباحث کلامی گفتگویی انجام داده ایم؛ گفتگوی ما را با این مشاور اعتقادی آستان قدس رضوی می خوانید:

چرا وهابیت ساخت بارگاه بر قبور مطهر اهل بیت (ع) و بزرگان دین را حرام می داند؟
عمده ترین دلیل و در واقع بهانه ای که وهابیت در این راستا بیان می کند این است که می گویند اینها زمینه شرک و بت پرستی را فراهم کرده چرا که انسان را یاد بتکده های بت پرستان می اندازد! در این رابطه نیز به روایاتی استناد می کنند که به این ماجرا ربطی ندارد و از نظر سند هم ضعیف هستند. اما عمده مسلمانان چه اهل تسنن و چه شیعه، با نظر وهابیت مخالف هستند و باید گفت که سیره مسلمین هم چیز دیگری بوده است.
 

چه دلایلی بر رد این ادعا می توان اقامه کرد؟
اگر این مساله را ابتدا از نظر عقلی بررسی کنیم متوجه می شویم این جریان هیچ ربطی به شرک ندارد، چرا که تعریف شرک مشخص است. شرک عبارت است از کسی یا چیزی را در عرض خدا و هم ردیف او و به شکل مستقل صاحب اثر بدانیم، در حالی که ما اهل بیت (ع) را به خودی خود صاحب هیچ اثری نمی دانیم و اگر برای آنها اثری قائل هستیم به اذن خدا است که به این مساله در سوره بقره در آیة الکرسی "من ذالذی یشفع عنده الا باذنه" اشاره شده است که هیچکس نمی تواند شفاعت کند الا به اذن خدا.
دلیل دوم آیات قرآن است؛ در اینجا دو دسته آیه داریم که کمک می کند حکم به استحباب ساخت حرم دهیم. آیه 22 حج می فرماید:" وَمَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب؛ هرکس شعائر الهی را بزرگ دارد، این کار نشانه ی تقوای دلها(ی آنها) است.
شعائر یعنی آن چه انسان را به یاد خدا می اندازد و ما وقتی برای اهل بیت (ع) حرم بسازیم تعظیم آنها خواهد بود چرا که انسان ها را به یاد خدا و خوبی ها می اندازد و سبب الگوگیری می شود.
دسته دوم آیه ای مربوط ساخت بنا روی غار اصحاب کهف است. 21 سوره کهف می فرماید: "وَکَذَلِکَ أَعْثَرْنَا عَلَیْهِمْ لِیَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَیْبَ فِیهَا إِذْ یَتَنَازَعُونَ بَیْنَهُمْ أَمرَهُمْ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَیْهِم بُنْیَانًا رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِینَ غَلَبُوا عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیْهِم مَّسْجِدًا؛ و بدین گونه مردم را به حالشان آگاه کردیم تا بدانند که وعده خدا حق است و در فرا رسیدن قیامت تردیدی نیست. آن گاه که میان خود در این باره نزاع می کردند، گروهی می گفتند: بنای یادبودی بر روی آنان بنا کنید که خداوند به حال آنها آگاه تر است، اما آنها که بر کارشان آگاهی یافته بودند، گفتند: ما معبد و مسجدی درکنار ( مدفن ) آنها می سازیم. "
در این آیه خدواند به جریان ساخت بنای بر غار اصحاب کهف اشاره می کند که از سوی مسلمانان پیشنهاد شد تا یاد آنها زنده بماند اما با مخالفت مشرکین روبه رو شد. بنابراین، این کار از سوی خدا مذمتی نشده است که با آن مخالفت کنیم.
 

آیا در روایاتی در منابع اهل تسنن وجود دارد که ادعای وهابیت را در این راستا رد کنند؟
بله. روایات زیادی داریم که هم زمان پیامبر(ص) و هم در دوره های دیگر قبوری که بر آن بارگاه ساخته شده است. به عنوان مثال در روزگار پیامبر(ص) فاطمه بنت اسد ایشان را در بخشی از بنای مسجد دفن کردند و پیامبر(ص) دستور به تخریب بنا را ندادند. این مطلب در کتاب وفاء الوفاء، ج 3، ص 87 بیان شده است.
روایت بعدی در کتاب الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج 4، ص 1614 اشاره شده است که همزمان با صلح حدیبیه مسجدی بر قبر ابوبصیر به دست ابوجندل ساخته شد و پیامبر(ص) از این کار منع نکردند. همچنین در کتاب احیاء المقبور، ص 43 بیان شده است که وقتی اردن توسط مسلمان فتح شد، پیامبر (ص) دستوری صادر نکردند که بارگاه و آرامگاه حضرت ابراهیم (ع) در شهر الخلیل تخریب شود در صورتی که اگر این کار شرک بود، پیامبر (ص) سکوت نمی کردند.
سیره مسلمین نیز به همین گونه بوده است. مسلمانان هنگامی که سرزمین های مختلف را فتح کردند، قبور پیامبران بنی اسراییل مانند موسی (ع) را در اردن را تخریب نکردند. همچنین از بارگاه هایی که در آن زمان بود همچون حجر اسماعیل که محل دفن اسماعیل(ع) و مادرشان هاجر بود را هم خراب نکردند و این بزگترین گواه است که پیامبر(ص) مخالفتی با ساخت بارگاه نداشتند.
همچین بارگاه رسول الله (ص) که توسط اهل تسنن و صحابه و عایشه در خانه پیامبر (ص) ساخته شد این سند محکمی است که صحابه این کار را صحیح می دانستند و نهی وارد نشده است، حتی ولید بن عبدالملک سال ها بعد بین سال 96 تا 86 ه.ق خانه پیامبر (ص) را به قصد تجدید بنا و ساخت حرم جدیدی بر قبر ایشان تخریب کرد و این نشان می دهد ساخت بنا و بارگاه تا این حد در آن زمان رسم بوده است. این مطلب در کتاب های وفاء الوافاء، ج 2، ص 111 و کشف الارتیاب، ص 315-317 اشاره شده است.
از سوی دیگر در هیچ یک از فتاوای امامان و بزرگان اهل تسنن این مساله حرام دانسته نشده و تنها ساخت بارگاه برای افراد معمولی مکروه شمرده شده که این کراهت در منابع آنها موجود است.
 

لطفا به این منابع اشاره بفرمایید.
شافعی در کتاب اعانة الطالبین، ج 2، ص 120، ابوحنیفه در کتاب الجوهره النیره، ج 1، ص 110 و کتاب اللباب فی شرح الکتاب، ج 1، ص65) مالک در کتاب منح الجلیل، ج 1، ص 517 و حنبلی در الکافی فی فقه الامام احمد، ج 1، ص 372 به کراهت ساخت بنا در مورد افراد معمولی اشاره کرده اند.
 

آیا اهل تسنن هم برای بزرگان خود بارگاه و بنایی ساخته اند؟
بله برای ابوحنیفه در بغداد و برای مالک ابن انس هم همینطور در بقیع بارگاه هایی ساخته شد که البته الان موجود نیست.
 

می توان به بناهایی اشاره کرد که توسط اهل سنت ساخته شده و امروز هم موجود است؟
بله؛ بارگاه احمد بن حنبل در بغداد، ابوهریره در مصر، عبدالقادر گیلان در بغداد هم اکنون موجود است. جالب است بدانید بارگاه قبر حضرت علی (ع) نیز توسط هارون الرشید با هدف اینکه او محبت شیعیان را جلب کند ساخته شد.
 

وهابیت با طرح چنین شبهات و مسائلی به دنبال چه هدفی است؟
وهابیت دست نشانده انگلیس است و به این فرقه ضاله به دنبال نابودی میراث فرهنگی امت اسلامی است. اگر این کار ادامه یابد و آثاری از پیشینه امت اسلامی نماند در آینده انکار وجود و حقانیت اسلام بسیار ساده تر خواهد بود. به عبارتی دیگر وجود حرم ها و نشانه ها، سندی است که اثبات می کند پیامبری بوده و اسلام وجود داشته است و اگر این اقدامات ادامه یابد 500 سال دیگر شاید برخی اصل وجود ایشان را انکار کنند همان طور که اصل پیامبر زرتشت را انکار می کنند چرا که هیچ آثاری از ایشان نمانده است. از سوی دیگر آنها با این کار مسلمانان را افرادی خشن و وحشی نشان می دهند.
 

اما وهابیت خود را جزو مسلمانان می دانند و با این هدف قطعا به خود نیز ضربه وارد می کنند؛ این موضوع چطور توجیه می شود؟
این مساله در دو بُعد قابل بررسی است. خوش بینانه آن این است که آنها را مسلمان بدانیم. اما اینها فرقه ساختگی از سوی انگلیس هستند و فتاوای آن ها حساب شده است تا اربابان آنها به اهداف شوم خود برسند. در واقع وهابیت با اسراییل هیچ مخالفتی ندارد اما با شیعه مخالفت می کند. این نشان می دهد رفتار آنها از جانب کشورهای استعماری جهت می گیرد و این موضوع بهانه خوبی به غربی ها داده تا آنها به کشورهای اسلامی حمله کنند. اگر بخواهیم به این جریان خوش بین باشیم باید گفت پس اینها اسلام را متوجه نشدند و مانند خوارج هستند و تنها بخشی از اسلام را فهمیده اند و طبق عقیده خود دست به این کار می زنند که البته این نظر با توجه به خراب کاری های آنها در کشورهای اسلامی به ویژه سوریه بعید است آنها را مسلمان بدانیم. در قرآن بیان شده است دشمن ترین افراد به مسلمانان یهودیان است؛ با وجود این گونه آیات سوال است که چرا وهابیت به جای به کار بستن همت باری نابودی اسراییل، کمر همت به نابودی شیعه بسته است؟! آیا این عمل مخالفت با آیات قرآن نیست. چرا وهابیت انگشت روی تخریب قبور بزرگان شیعه گذاشته و زمانی که می خواهد حرم ولید در سوریه تخریب شود، در شبکه های ماهواره ای خود اظهار نگرانی می کنند.
 

آیا سند این اظهار نگرانی موجود است؟
بله هم اکنون در سایت آپارات این فیلم موجود است و کاربران می توانند با سرچ عبارت نگرانی وهابیت از تخریب حرم خالد بن ولید، این فیلم را مشاهده کنند.
بنابراین بزرگترین هدف وهابیت، از بین بردن آثار اسلامی است که چه بسا با هدف نابودی کامل نشانه های وجودی پیامبر (ص) پیش رود و این خطری است برای مسلمانان که باید هوشیار باشند.
پایان پیام/