به گزارش خبرگزاری شبستان، گروه اخلاق و اسرار حج پژوهشکده حج و زیارت، نشست تخصصی حج و سبک زندگی را پیش از ظهر پنجشنبه 17 بهمنماه با حضور حجج اسلام رحیم کارگر و محمدحسین شریفینیا برگزار کرد تا پاسخی باشد به تأکید مقام معظم رهبری که از حوزویان و دانشگاهیان خواستند موضوع سبک زندگی اسلامی را محور اندیشه و عمل خود قرار دهند.
حجتالاسلام رحیم کارگر، مدیر گروه آیندهپژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ابتدای سخنان خود به ارائه تعریفی از سبک زندگی اسلامی پرداخت و با بیان اینکه سبک زندگی چیزی خارج از آموزههای اسلامی نیست، گفت: بخشی از معارف و موضوعهای دینی به طور خاص هم تأیید کننده معارف گرانبهای دینی است و هم اینکه معارف اختصاصی را تولید میکند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: ظرفیتهایی که در حج وجود دارد میتواند تولید کننده نوع و نگاه خاصی به زندگی، آخرت و هدف باشد، حج به مثابه یک خانواده و یک زندگی جدید است که میتواند فرهنگساز باشد و نگاه نوعی را به زندگی ارائه دهد.
چشمانداز بیست ساله حج تدوین شود
وی سبک زندگی را به یک سری قواعد و قالبهای ذهنی، فکری و ارزشی حاکم بر رفتار و کنشهای انسان تعریف کرد و گفت: سبک زندگی آن نیست که غربیها در دوران جدید تولید کردهاند بلکه سیره پیامبر اکرم(ص) است، اما متأسفانه هنوز نتوانستهایم زندگی آن حضرت را تئوریزه کرده و در قالب جدیدی ارائه دهیم.
حجتالاسلام کارگر با بیان اینکه سبک زندگی دارای نرمافزار و سختافزار، بُعد ذهنی و رفتاری است، دستهبندی تعاریف سبک زندگی را مورد توجه قرار داد و گفت: بخشی از تعاریف سبک زندگی مربوط به حالتهای ذهنی است اما در برخی دیگر از تعاریف جنبه فرهنگی سبک زندگی مدنظر قرار میگیرد.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه برخی ظرفیتهای حج را ناظر به زندگی فعلی و ناظر به آینده بشریت دانست و با بیان اینکه شکلگیری هویت جدید، سبک زندگی دینی را با خطر مواجه کرده است، نقش حج را در بهسازی سبک زندگی اسلامی بسیار مؤثر دانست.
وی در ادامه تصریح کرد: برای سبک زندگی ابتدا باید چشمانداز فرهنگی، بعد از آن مهندسی مناسب فرهنگی و در ادامه مهندسی فرهنگی، مدیریت خوب فرهنگی را ترسیم کنیم که مدیریت خوب فرهنگی در محصولات فرهنگی خلاصه میشود و محصولات فرهنگی در سبک زندگی دخیل و مؤثر است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه قابلیت اثرگذاری حج برای سالهای طولانی است، از این قابلیتها به عنوان یک سرمایه معنوی یاد کرد و گفت: : در حج یک مدیریت فرهنگی نداریم که بتوانیم محصولات مناسبی را ارائه دهیم که ارائه کار فرهنگی مناسب، نیازمند نیروی فرهنگی خبره است.
حجتالاسلام کارگر در پایان سخنان خود از مسؤولان سازمان حج و زیارت خواست که چشمانداز بیست ساله حج را ترسیم کنند و با اشاره به ظرفیتهای عظیم حج، سبک زندگی برای حج را در فهم زبان حج، فهم منطق حج، فهم اثرگذاری حج و تبیین ویژگیهای سبک زندگی در حج عنوان کرد.
وی همچنین اصلاح سبک تغذیه، سبک پوشش، سبک گفتار، سبک رفتار و تعامل با دیگران و سبک فراقت در ایام حج را از دیگر ویژگیهای سبک زندگی در حج نامید و با اشاره به رعایت مواردی که از آن به عنوان سبک زندگی پس از حج یاد کرد، ارائه پیوست فرهنگی به موضوعات مرتبط با حج را ضروری دانست.
حج تمرین رفتارهای مؤثر بر سبک زندگی است
در ادامه این نشست، حجتالاسلام محمدحسین شریفینیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه سبک زندگی اشاره به این دارد که هر انسانی برای برآوردن نیازهای و رسیدن به اهداف خود یک روشی را در پیش میگیرد، گفت: سبک زندگی شیوههای پایداری است که هر انسانی در زندگی خود برمیگزیند که از طریق آن نیازهای خود را برطرف کند.
وی سبک زندگی را در دو موضوع انسان و سبک تبیین کرد و افزود: انسان از پیچیدهترین موجودات عالم آفرینش و در یک نگاه کلی دارای چهار بعد مشخص است، در ابتدا نیازهای فیزیولوژیک مطرح میشود یعنی تا بُعد زیستی انسان مانند تغذیه و نیازهای جنسی تأمین نشود، به سایر ابعاد نمیرسیم.
حجتالاسلام شریفینیا از امنیت عاطفی و اجتماعی، امنیت روانی و امنیت شناختی به عنوان ابعاد دیگری نام برد که وقتی در انسانی شکل میگیرد تمام ساختار شناختی و هیجانی را در کنترل میگیرد، تصریح کرد: سبک زندگی به انسان کمک میکند تا به نیازهای چهارگانه خود پاسخ دهد.
حجتالاسلام شریفینیا در بخش دیگری از سخنان خود به بررسی نقش حج در سبک زندگی پرداخت و از آثار در دست تدوین خود همچون روانشناسی در خدمت کارگزاران حج، روانشناسی در خدمت روحانیان حج، روانشناسی در خدمت مجریان حج و روانشناسی در خدمت زائران خبر داد.
بنابرگزارش پایگاه اطلاعرسانی حج، وی با بیان اینکه نقطه عزیمت هر تغییر و تحولی در هر انسانی خودشناسی است و تا خود را نشناسیم هیچ تغییری امکانپذیر نیست، تأثیرات حج بر سبک زندگی را مورد تبیین قرار داد و گفت: تمامی اعمال حج آمیخته به اخلاق و معنویت است، چراکه در همه این اعمال نیت و نوعدوستی لازم است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه دانشگاه افزود: حج عبادتی است که با زندگی جمعی عجین شده و دارای اسرار فراوانی است که اگر بتوانیم به لحاظ شناختی و هیجانی، سمبلها و نشانههای آن را به درستی تبیین و رمزگذاری کنیم، میتوانیم به زندگی انسانها جهت دهیم.
وی با بیان اینکه حج به ما امکان تمرین رفتارهای مؤثر بر سبک زندگی را میدهد، کنار نهادن تشخصها، تمرین صبر در شرایط دشوار، توجه به محیط زیست، ایجاد فضای امن، تمرین نظم فردی و انضباط اجتماعی را از جمله این رفتارها عنوان کرد و گفت: نشانههای رفتاری باید تبدیل به سبک زندگی شود.
پایان پیام/
نظر شما