به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، استان تهران یکی از ویژه‌ترین استان‌های کشور و دارای طبیعت بی‌نظیری است؛ هم کوه دارد، هم رود، هم کویر دارد و هم جنگل. بنابراین اگر ساکن تهران هستید و حوصله سفرهای چند روزه عید نوروز را ندارید شاید بد نباشد اگر با جاذبه‌های گردشگری استان تهران و جاذبه‌های گردشگری مجاور این استان آشنا شوید که با شناخت آنها می‌توانید یک روز خاطره‌انگیز را برای خودتان و عزیزان‌تان ایجاد کنید. البته در ایام نوروز، علاوه بر برخی که در تهران می مانند، هموطنانی هم هستند که از شهرهای دیگر کشور به این استان می آیند و اگر با جاذبه های گردشگری و فرهنگی و تاریخی این استان آشنا باشند، لحظاتی خوش برایشان فراهم می شود. در سلسله گزارش‌های خبرگزاری شبستان در عید نوروز، تعدادی از موزه ها و مکان تاریخی و فرهنگی و گردشی استان تهران را معرفی می‌کنیم.
میدان آزادی تهران یکی از میادین بزرگ شهر تهران است که بنایی قدیمی و نمادین که ارتفاعش 48 متر است را در خود جای داده است. این میدان با مساحت 50 هزار متر مربع پس از میدان نقش جهان اصفهان، بزرگ‌ترین میدان ایران است. چهار خیابان اصلی به میدان آزادی راه دارند. میدان آزادی از سمت جنوب به خیابان آیت‌ا.. سعیدی، از سمت غرب به بزرگراه مخصوص کرج، از سمت شمال به خیابان محمدعلی جناح و از سمت شرق به خیابان آزادی متصل است.
برج آزادی، نمادی از شهر تهران و همچنین کشور ایران محسوب می‌شود که در این میدان قرار گرفته شده است. این بنا توسط مهندس حسین امانت طراحی و در سال 1349 خورشیدی ساخته شده است. برج آزادی در ایران، نمونه‌ای از نماد و نشانه‌های شهری است که معماری شاخص آن، تلفیق طاق‌های معماری پیش از اسلام (دوره هخامنشیان و ساسانیان) و بعد از اسلام و تبدیل آن به نمادی زیبا به لحاظ معماری است. در این طرح، معمار حتی به جزئیات اجرای بنا و نحوه چیدمان سنگ‌های نما دقت وافری مبذول داشته تا در نهایت جزء جزء اجزا به کل واحدی بدل شد.
نقشه میدان دقیقاً از سقف مسجد شیخ‌لطف‌الله اقتباس شده، فقط به جای یک دایره، در اینجا دو بخش از دو بیضی با کانون‌های متفاوت وجود دارند. اغلب طرح‌های پروژه، از جمله این طرح را روح‌الله نیک‌خصال با نقشه‌های پیچیدهء هندسی و با الهام از نمونه‌های تاریخی و با چرخشی مدرن پرورانده است. گرچه نیک‌خصال در آن دوران دانشجوی سال سوم بود و در دفتر امانت کار می‌کرد، اما به گفتهء امانت <در هندسه نابغه بود> و بنابراین مسئولیت طرح‌های اجرایی مقدماتی به او سپرده شد. البته طراحی سازهِ دانکن مایکل که ۸ Over Arup انجام داد، کمک شایانی به سازمان‌دهی هندسی این طرح‌ها کرد. تحلیل هندسی تناسبات برج، آن را کوتاه و تنومند نشان می‌دهد. در واقع اگر برج بلندتر می بود و اگر سه دایره افقی با دایره‌های عمودی هم‌سان بودند، قطعاً اوج‌گیری برج بیشتر القا می‌شد و دیگر همچون هیکلی بدون سر و گردن به نظر نمی‌رسید. اما به هرحال، ارتفاع ۴۵ متری برج که به دلیل نزدیکی به فرودگاه به طرح امانت تحمیل شده بود، او را محدود می‌کرد. بنابراین آنچه را که در ارتفاع نمی‌توانست به‌دست آورد، با گسترش افقی ستون‌ها و عظمت شکل‌های توخالی قسمت پایین جبران کرد.
این برج متشکل از طبقات برج و فضای زیرین است که در سال 1350 افتتاح و بعد از انقلاب اسلامی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد. این برج در میان چمن‌کاری‌های میدان آزادی که به صورت شش ضلعی طراحی شده، قرار گرفته که نمایی همچون میدان نقش جهان اصفهان را تداعی می‌کند. معمولا دیدن این میدان از ارتفاع بالا، آن را بسیار زیبا می‌نمایاند.
استخوان بندی اصلی بنا از بتن مسطح بوده و در ساختن آن از مصالح ایرانی استفاده شده است. به عنوان نمونه سنگ‌های مرمر معادن جوشقان اصفهان در نمای برج، سنگ‌های گرانیت معادن مروارید کردستان در کف سالن‌ها و سنگ‌های گرانین معادن همدان در درب‌های ورودی و خروجی بنا به کار رفته است.
معماری برج آزادی از دیگر جلوه‌های این بنا و تلفیقی از معماری دوران هخامنشی، ساسانی و اسلامی است. این برج سه طبقه، دارای چهار آسانسور و دو راه پله و ۲۸۶ پله است. سالن‌های نمایش، نگارخانه، کتابخانه، موزه و... در محوطه زیرین برج و میدان آزادی قرار دارند که معروف به مجموعه فرهنگی برج آزادی است.
این مجموعه در سال 1382 مقارن با تشکیل بنیاد فرهنگی هنری رودکی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این بنیاد واگذار شد و با نام مرکز فرهنگی هنری انقلاب اسلامی با اهدافی همچون ارائه مفاهیم و دستاوردهای انقلاب اسلامی در قالب‌های فرهنگی هنری فعالیت خود را آغاز کرد.
در محوطه چمن‌کاری میدان آزادی، عکاسی حضور همیشگی دارد که شغلش، عکس گرفتن از مردم رهگذر و مسافرانی است که تازه به تهران آمدند. نامش «صفر محمدی» است و مشهور به عکاس میدان آزادی. او مدت 17 سال است که در میدان آزادی مشغول عکاسی است و سابقه عکاسی در خیابان‌های استانبول را نیز داشته است. به گفته او، از آنجایی که میدان آزادی سمبل کشور ایران است و زمانی که افراد برای اولین بار به تهران می‌آیند، دوست دارند خاطره‌ای از این شهر داشته باشند، در کنار این برج عکس می‌گیرند. سربازها، همسران جوان، توریست‌ها و ... از جمله مشتریان این عکاس قدیمی هستند.
برای بازدید از مجموعه برج آزادی باید بلیت تهیه کرده تا بتوانید از همه سالن‌ها و موزه‌های برج آزادی دیدن کنید.
سالن ایران شناسی، اولین سالنی است که به سمت آن می‌روم؛ باید از چند پله پایین بروید که به سالن ایرانشانسی برسید، در اینجا امکانات مخصوص معلولان نیز قرار داده شده است. در این سالن که بسیار تاریک است و در ابتدا با مشکل ندیدن مواجه می‌شوید، نقشه و ماکتی از سرزمین پهناور ایران قرار دارد. در این سالن، بازدیدکنندگان با قرار گرفتن بر روی یک نوار نقاله سیار که در زمان حضور من کار نمی‌کرد، با نمادها و تقسیمات جغرافیایی کشور آشنا می‌شوند. در این سالن، ماکت، آب‌نمایی با کاشیکاری و سنگ‌کاری بسیار زیبا که نمادی از دریای خزر است، حوضچه هایی زیبا که نشانگر خلیج فارس و بخشی از دریای عمان هستند، قرار دارد.
در قسمت پشتی این سالن، تعدادی از تابلوهای امام خمینی (ره) به همراه نمادی از انقلاب اسلامی قرار دارد که سرود "ایران ایران" در حال پخش شدن است.
راهنمای مجموعه بعد از این سالن، مرا به سمت ورودی‌ای که دقیقا روبروی سالن ایران‌شناسی قرار داشت، هدایت کرد که ورودی اصلی به مجموعه است. گذرگاه پیشینیان، راهرویی است که با فرم ویژه معماری و درهای عظیم الجثه سنگی، شامل 4 ویترین بزرگ دیواری بوده که درون آنها اشیاء و زیور آلات گذشتگان به نمایش گذاشته شده است و با این فرم معماری خاص، قصد داشتند بازدیدکننده را به عمق زمان و ژرفای تاریخ ببرند.
سالن موزه یا «تالار کهن»، بخش بعدی است که در زیر برج قرار گرفته و دارای 25 ویترین جهت نمایش سنگ‌های تزیینی و اشیاء باستانی است. این سالن دقیقاً در قسمت زیر برج قرار دارد و دسترسی به طبقات برج از طریق دو آسانسور و راه پله های که در این سالن قرار گرفته، امکان پذیر است. در همین بخش یادواره‌ای سنگی برای "نادر صنعانی" پدر سنگ و گوهر ایران قرار دارد.
از سنگ‌های به نمایش درآمده در این قسمت می‌توان به زمرد، یاقوت، اوپال، سیترین، پریدوت، رُز کوارتز، آکوامارین و ... اشاره کرد. این سنگ‌ها بنا به خاصیتی که دارند به شکل‌های مختلفی هستند یا ساخته شده‌اند که بازدیدکنندگان را به شگفتی می‌آورند. اشکالی مثل گوی‌های کوچک و بزرگ، حیواناتی مثل تمساح، ماهی، پلنگ و ...، سنگ‌هایی که طرح‌دار هستند و در اندازه‌های پهن و مسطح موجودند و معروف به پیکچر جاسپرند، از سنگ‌های تزیینی این سالن است. در انتهای این سالن، فروشگاهی قرار دارد که می‌توانید زیور آلاتی از جنس همین سنگ‌های تزیینی پیدا کرد.
در مجاورت تالار کهن، سالنی بزرگ در مسیر بازدید قرار دارد که «تالار آینه» نامیده می‌شود و در طرفین آن 12 غرفه تعبیه شده که با طرح‌های حجمی و نمایش رنگی، موضوعات و فعالیت‌های صنعتی، فرهنگی، محیط زیست، اقتصادی و ... کشور را به نمایش در می‌آورد. علاوه برآن به علت فضای مناسب و گسترده این سالن، از آن به عنوان نمایشگاه دروه‌ای و برگزاری کلاس‌های آموزشی هنری استفاده می‌شود.
بعد از این سالن، «سالن مولتی ویژن» در عمق 15 متری از سطح زمین قرار دارد. این سالن که به طول 50 و عرض 24 متر قرار گرفته است، یکی از منحصربفردترین سالن‌های کشور است. چون این سالن تعطیل بود، نتوانستم برای دیدن و عکس‌برداری به داخل بروم. این سالن به صورت چند منظوره مورد بهره برداری قرار گرفته است و در آن برنامه‌های متعددی از قبیل اکران فیلم‌های سینمایی، اجرای تئاتر، کنسرت موسیقی، برنامه‌ها و مسابقات تلویزیونی، همایش‌های مختلف، نمایش لیزر، نمایش مولتی ویژن و ... برگزار می‌شود.
درست روبروی تالار آیینه و سالن مولتی ویژن، راهروی تکنولوژی قرار دارد که در آن رباتی بر روی صندلی نشسته است که به گفته راهنما، «ربات پیانیست» نام دارد و قادر به نواختن 6 آهنگ است. راهنما این ربات را تنظیم و آن هم شروع به نواختن پیانو کرد. به گفته راهنما در این سالن و راهرو بعدی، دو ربات که یکی پیانیست و دیگری، «ربات سخنگو» نام دارند، قرار گرفتند که کارکنان مجموعه آنها را به ترتیب منوچهر و فریبرز صدا می‌کنند. ربات سخنگو هم به سوالات مراجعین درباره برج آزادی و محوطه داخلی آن پاسخ می‌دهد.
در کنار ربات پیانیت، دو سایت داخلی مجموعه فرهنگی برج میلاد قرار دارد که محتوی 56 رایانه و شامل اطلاعات مفیدی در خصوص انقلاب اسلامی، فرهنگ و هنر ایران، جغرافیای اقلیمی ایران، برج آزادی و نرم افزارهای متنوع فرهنگی است.
در کنار راهروی تکنولوژی، راهرویی دیگر به نام "راهروی اقوام" قرار دارد که به شکل نیم دایره است و 8 ویترین که هنرهای دستی اقوام مختلف ایرانی در آنها نمایش داده می‌شود، قرار دارد. مجاور کتابخانه، سالنی وسیع با پاسیویی بسیار زیبا و چشم انداز قرار دارد که نگارخانه است و تابلوهای خوشنویسی و تذهیب در آن به نمایش درآمده است.
در همین سالن بزرگ، اتاقی قرار دارد که مجسمه‌های سنگی بزرگ و کوچک، اعم از تصاویر شخصیت‌های بزرگ و مشاهیر ایران و بناهای تخت جمشید در آن قرار گرفته است. مجسمه‌های سعدی، حافظ، اخوان ثالث، حسین فهمیده و ... از جمله آنها است.
آزاده فضلی
پایان پیام/
نظر شما