مسجد می تواند جایگاهی برای تعلیم و تعلم باشد

به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های خبرگزاری شبستان، آیت الله اراکی، رییس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ادامه سلسله نشست های درس خارج فقه المسجد به ارایه سخنرانی پرداخت.

بر پایه این گزارش، آیت الله اراکی در ابتدای سخنان خود، با بیان اینکه برای مساجد بر طبق روایات می تواند ارکانی را در نظر گرفت، گفت: این ارکان از چهار بخش تشکیل شده است که رکن اول اهمیت و شان مکانی مسجد است، یعنی مکانیت مسجد شأن دارد.

وی ادامه داد: رکن دوم به اهل مسجد بر می گردد، یعنی چه کسانی با این مکان مراوده داشته و این افراد چه خصوصیاتی دارند، همچنین رکن سوم به این مساله بر می گردد که چه افعالی در مسجد تعریف شده است که در این رابطه از مجموع منابع دینی ما استفاده می شود که چهار نوع فعل است که باید در مسجد صورت پذیرد.

رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تصریح کرد: اولین نوع فعل ذکر کثیر است که شاید مهمترین نوع فعل و قولی است که باید در مسجد انجام بگیرد، ذکر کثیر در قرآن کریم خاصه اهل ایمان شمرده شده است و ذکر کثیر همان اکسیر اکبری است که اصلاح جامعه به وسیله آن محقق می شود.

وی با بیان اینکه «مطلق الذکر» امر عامی است که شاید بتوان گفت هیچ موجودی از آن خالی نیست، افزود: بر این اساس هر موجودی از موجودات عالم آفرینش بهره ای از ذکر دارد و در عالم بشر و عالم انسان نیز همه انسان ها بهره ای از ذکر دارند به گونه ای که حتی جبارین و مستکبرین نیز پنجره هایی از ذکر خدا به روی آنها باز می شود تا آجایی که خدای متعال درباره منافقین می فرماید « ولا یذکرون الله الی قلیلا» یعنی منافقین ذکر قلیل دارند و هیچ بشری همان طور که عنوان شد از مطلق الذکر بی بهره نیست و آنچه که مخصوص اهل ایمان است ذکر کثیر است.

آیت الله اراکی با بیان اینکه ذکر کثیر مورد تاکیید قرآن کریم است، خاطر نشان کرد: این اهل ذکر کثیرند که از رسول خدا پیروی کرده و توفیق اقتدای به رسول الله برای آنها حاصل می شود چنانچه در قرآن آمده است « لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا ».

وی در ادامه با استناد به آیه 56 سوره احزاب « إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا » گفت: صلاة از دریچه رسول اکرم(ص) و اهل بیت او به سایر مومنین می رسد و اگر آن صلاة نباشد بهره ای نور برای انسان حاصل نخواهد شد و این صلاة الهی است که انسان را به خدا وصل می کند و اساسا مردم دو دسته هستند؛ برخی مردمانی که به مرکزی که باید به آن وصل باشند وصل نیستند و برخی مردمانی که به آن مرکزیت وصل هستند.

رییس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: وصل و صلاة اشاره به یک قوس نزول وقوس صعود و به سوی خدا رفتن و از سوی خدا رحمت را دریافت کردن است و زمانی که وصل محقق شد نتیجه آن ذکر کثیر می شود، اما باید توجه داشت که ذکر کثیر اذن و توفیق می خواهد.

وی ادامه داد: راه ذکر کثیر راهی بسته به اذن است و همان طور که اشاره شد ذکر مطلق رحمت عامه ای است که به روی همگان باز می شود اما ذکر کثیر و ذکر خاص از مقوله رحمت خاصه بوده و نیاز به تقاضا کردن دارد و انسان باید به دنبال آن برود لذا در روایات داریم این رسول است که به سراغ مردم می رود اما درباره امام، این مردم هستند که باید سراغ او بروند لذا از این جنبه میان امامت و رسالت تفاوت زیادی وجود دارد.

آیت الله اراکی با بیان اینک مساجد محل ذکر کثیر است، تصریح کرد: این یعنی مساجد محل تربیت انسان های وصل شده ومحل وصل کردن انسان به منبع وصل و منبع اساسی رحمت خاصه الهی است؛ ضمن آنکه شان و فعل و قول از دیگر شئون مسجد به عبادت خداوند بر می گردد.

این استاد حوزه گفت: هر فعلی که در آن فعل اتصال به امر خدا باشد در مسجد جای دارد، عبادت یعنی اطاعت، چنانچه در لغت نیز اینگونه تفسیر شده است، از سوی دیگر منظور از شرک در قرآن کریم همان دوری از اطاعت است و عبادت یعنی اطاعت، بنابراین اگر سجود و رکوع برای خداوند عبادت است به این علت است که عبادت همان اطاعت است و اگر خداوند ف رمود بر انسان سجده کنید، این سجده آدم اطاعت از خداست پس این سجده و عبادت برای خداست و نه برای آدم.

وی با بیان اینکه یکی از نقاط اختلاف در مورد توسلیات انجام فعلی برای غیرخداست، افزود: تمامی انحرافات نیز از همین نقطه شروع می شود یعنی جدایی از برخی فرقه های صوفیه در همین نقطه است و اساسا همه این انحرافات از این نقطه شروع می شود، چراکه از غیرخدا اطاعت می کنند و خدا را نه به آن طریقه ای که خداوند امر کرده است عبادت می کنند در حالی که ما نمی توانیم آنچنان که می پسندیم خدا را عبادت کنیم چنانچه شرک نیز از همین جا سرچشمه می گیرد؛ مسجد جایگاه عبادت است و نماز از افعالی است که از مصادیق ذکر کثیر به حساب می آید.

رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: تعلیم هر علم مفید و هر علم نافعی عبادت است و جای آن در مسجد است یعنی مسجد می تواند جایگاه تعلیم و تعلم باشد، البته در حاشیه باید بگویم که سیستم تعلیم وتعلمی که ما داریم از غرب آمده است، اگر ششصد بچه را در مدرسه بریزیم و بخواهیم به آنها تعلیم بدهیم نه تعلیم ممکن می شو و نه تربیت و در عین حال هرگز تعلیم نمی تواند از تربیت جدا شود و تعلیم جدا از تربیت خطرناک است.

آیت الله اراکی با بیان اینکه تعلیم جدا از تبیت خطرناک است، خاطر نشان کرد:  از آسیب هایی که جامعه ما با آن دست و پنجه نرم می کند تعلیم جدا از تربیت است؛ باید خانه ها را برای تعلیم و تربیت باز کنیم چه مانعی دارد و چه ایرادی دارد که نظام و مملکت ما و مجلس ما نظامی را تصویب کند که در خانه ها تعلیم و تربیت رواج یابد، ما در حاضر چه قدر خانم متدینه پاک مقید به موازین داریم که در خانه ها هستند و این نیروی بسیار عظیم تربیتی بدون استفاده افتاده است؟ پس باید مجوز دهیم که در خانه ها تدریس شود و مدارس خانگی برای تعداد دوه تا دوازده نفر و به اندازه گنجایش خانه راه اندازی شود.

رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: غالبا برای خانم ها رفتن به این جامعه (باز) حالت اضطراری و استثنایی است البته نمی گوییم ممنوع است اما حالت استثنا است، حالت اضطرار است، خانه جای تربیت بشر است، مساله بیت و خانواده در خانه شکل می گیرد، خانه قبل از خانواده اهمیت دارد و بشر در خانه تربیت می شود و نه در بازار.

وی ادامه داد: نکاح یعنی ساختن یک بیت، این مساله اهمیت دارد که بیت را نگاه داریم، همچنین ازآسیب های فرهنگ غرب به بشریت متلاشی کردن نهاد خانواده است، نهاد بیت قبل از نهاد خانواده متلاشی شد در حالی که در گذشته چنین نبود و برای مثال معماری  خانه های قدیمی ما یکی از میراث های پاک گذشتگان ماست، سوال آن است که چرا خانه ها را پوشیده معماری کردند به گوئنه ای که خانه همسایه بر صحن خانه دی گری مسلط نباشد.
پایان پیام/