همایش ترجمه قرآن کریم آذرماه برگزار می شود

به گزارش خبرگزاری شبستان از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حسین ملانظر در نشست نقد و بررسی ترجمه های قرآن به زبان انگلیسی گفت: همایش ترجمه قرآن کریم در روزهای 24 تا 28 آذرماه به هشت زبان اسپانیولی، انگلیسی، ترکی، عربی، فارسی، روسی، چینی و فارسی برگزار خواهد شد.
وی با بیان این که اطلاع رسانی همایش ترجمه قرآن کریم از شش ماه پیش آغاز شده، افزود: این همایش در دو سالن مجزا برگزار خواهد شد و یک استاد دانشگاه و یک مترجم قرآن درباره هر یک از این هشت زبان صحبت خواهند کرد.
این استاد دانشگاه در ادامه، بحثی درباره «بایدها و نبایدهای ترجمه قرآن» ارائه کرد و گفت: همه مردم دنیا نمی توانند عربی را یاد بگیرند تا قرآن را بفهمند، چرا که همه در سراسر دنیا امکان یادگیری زبان عربی را ندارند و از سوی دیگر آیات ابتدایی سوره الرحمن می فرماید که خدا رحمان است چون قرآن را به همه انسان ها یاد داد.
وی درباره ترجمه پذیری یا ترجمه ناپذیری قرآن گفت: پیش از طرح این موضوع، بحث اجازه ترجمه قرآن کریم مطرح بوده و در زمان نزول قرآن، موضوع ترجمه ناپذیری قرآن در کنار اجازه ترجمه قرآن مطرح شد.

ملانظر اضافه کرد: برخی معتقدند این بحث، بحث مسلمانان نبوده و استعمارگران، موضوع ترجمه قرآن را در میان مسلمانان رواج دادند تا به نوعی با این گونه موارد از ترجمه آن جلوگیری کنند. البته ترجمه قرآن با خود آن یکی نیست و اگرچه ترجمه، معنایی را از قرآن در خود دارد ولی مترجم باید تا حد امکان معنا را به اصل نزدیک کند و توجه داشته باشد که در ترجمه قرآن صحت و دقت و نیز روانی زبان رعایت شود.
وی با اشاره به این که گاهی مترجم در انتخاب چند معنا از قرآن باید به روایات و احادیث استناد کند، گفت: مترجم نباید به ایدئولوژی فرقه خودش توجه کند. چون در این صورت ترجمه قرآن ناقص خواهد بود و بنده معتقدم هنوز بهترین ترجمه از قرآن کریم را نداریم. چون هر ترجمه ایرادهای خاص خودش را دارد.
این استاد دانشگاه افزود: مترجم در ترجمه قرآن فقط می تواند با درنظر گرفتن نوع مخاطب، زبان و سطح زبان مخاطب ترجمه کند و در هر زبان بسته به نوع مخاطب مانند مخاطبان کودک و نوجوان می توان ترجمه های دیگری از قرآن ارائه کرد.

وی به اسلام هراسی غرب به عنوان یکی دیگر از مشکلات مترجمان قرآن کریم اشاره کرد و گفت: اینگونه مسائل سبب شده تا قرآن در کشورهای دیگر به راحتی توزیع نشود و با توجه به گسترش اینترنت در جامعه امروز، ما نیز مانند سایر کشورها می توانیم سایت هایی را برای ترجمه قرآن کریم به شیوه های زیبا ارائه کنیم. چرا که فضای اینترنت برخلاف چاپ و توزیع قرآن کریم کم هزینه تر است.
در ادامه این نشست تخصصی حجت الاسلام محمد نقدی رییس موسسه فرهنگی ترجمان وحی، گزارشی از شکل گیری این موسسه ارائه کرد و گفت: کار ترجمه قرآن از سال 1371 در این موسسه آغاز شد و تاکنون پنج هزار و 800 جلد از قرآن به 145 زبان ترجمه شده که 156 جلد آن ترجمه انگلیسی بوده است.
وی افزود: با این وجود فقط 80 ترجمه انگلیسی کامل از قرآن کریم داریم و مابقی ترجمه های منتخب جزء یا آیاتی از قرآن است و بیش از 500 ترجمه چاپی به زبان اردو وجود دارد که 200 ترجمه آن در موسسه ترجمان وحی موجود است.
 

نقدی درباره روند ترجمه قرآن کریم گفت: در ابتدا مترجمان را شناسایی می کنیم ولی از آنجا که کار گروهی و جمعی در کشور ما ضعیف است متاسفانه ترجمه قرآن کریم همواره با مشکلات زیادی روبه روست و معتقدم بایستی سازمان هایی مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جامعه المصطفی العالمیه برای ترجمه قرآنی که با فرهنگ اهل بیت(ع) مطابقت داشته باشد، با یکدیگر همکاری کنند.
وی با اشاره به آماری که از ترجمه انجیل و قرآن در قاره های مختلف وجود دارد گفت: در قاره آفریقا با دو هزار و 100 زبان بیش از 743 ترجمه از انجیل و 44 ترجمه از قرآن صورت گرفته است.
به گفته رییس موسسه فرهنگی ترجمان وحی در قاره آمریکا با 993 زبان، 515 ترجمه از انجیل و یک ترجمه از قرآن، در آسیا با 2 هزار و 322 زبان، 618 ترجمه از انجیل و 64 ترجمه از قرآن، در اروپا با 234 زبان، 210 ترجمه از انجیل و 33 ترجمه از قرآن و در اقیانوسیه با 1250 زبان، 449 ترجمه از انجیل و 701 ترجمه از قرآن وجود دارد.
رییس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز در ابتدای این نشست گزارشی از ترجمه های موجود قرآن کریم ارائه کرد و گفت: بیشترین شرح، تفسیر و ترجمه در میان متون دینی تنها به قرآن متعلق است و شاید بیش از دو هزار و 500 جلد قرآن به 145 زبان مختلف در دنیا موجود است.
علی دهگاهی افزود: ترجمه متون علمی شاید بسیار آسان تر از کتاب های ادبی باشد اما قرآن علاوه بر ویژگی های ادبی مانند بلاغت و فصاحت دارای محتوا و متنی قوی است که این موضوع کار مترجم را سخت می کند.
وی اضافه کرد: از قرون گذشته ترجمه قرآن محل اختلاف بسیاری از علما به ویژه علمای اهل تسنن بوده اما امروز همگان بر ترجمه قرآن و ضرورت آن تاکید دارند.
وی همچنین گفت: نخستین ترجمه قرآن در زمان حیات رسول اکرم (ص) و به واسطه سلمان فارسی صورت گرفت و او سوره حمد و بخشی از سوره مریم را ترجمه کرد. همچنین در مکاتبات پیامبر اکرم (ص) با امپراطوران روم و فارس بخش هایی از آیات قرآن ترجمه شد.

دهگاهی افزود: با وجود این، قدیمی ترین ترجمه قرآن به قرن چهارم هجری و زمان منصور بن نوح سامانی برمی گردد و نخستین ترجمه قرآن به زبان لاتین نیز در قرن دوازدهم و در سال 1141 میلادی توسط شخصی به نام رابرت صورت گرفته است. البته این ترجمه در400 سال، مبنایی برای ترجمه های بعد بود و حتی در قرن هفدهم میلادی که صنعت چاپ رواج یافت، همین ترجمه بازنشر شد.
دهگاهی با بیان این که برخی از ترجمه های قرآنی توسط گروه های تبشیری صورت گرفت، تصریح کرد: این گروه ها چون اسلام را تهدیدی برای مسیحیت می دانستند، ترجمه های ناقص و مغرضانه از قرآن ارائه کردند.
نشست «نقد و بررسی ترجمه های قرآن به زبان انگلیسی» به همت مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با حضور مترجمان و کارشناسان روز سه شنبه در سالن اجتماعات ساختمان شهید رحیمی این سازمان برگزار شد.
 

پایان یپام/