به گزارش خبرنگار سرویس مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، حوزه علمیه «فیلسوف الدوله» واقع در حوالی چهارراه سیروس، امروز میزبان دو مسجدی است که داخل حوزه واقع شده است ضمن اینکه امام زاده «سید اسماعیل» نیز در همسایگی این حوزه علمیه واقع شده و در نتیجه بسیاری از مردم ولو برای زیارت به این حوالی سری می زنند و بعضا در مناسبت های مختلف مذهبی از برنامه هایش استفاده می کنند.
اما از مهمترین ویژگی های این مدرسه دینی یادگاری است که از سال ها قبل در این مکان بر جای مانده است، یادگاری در خاطرات بسیاری از طلاب... جلسات درس حضرت آیت الله «حق شناس» و مسجد «امین الدوله» سابق که این مجتهد بزرگ در ایام جوانی از سوی آیت الله بروجردی ملزم به حضور در این مسجد به عنوان امام جماعت شد.
خبرنگار سرویس مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان به همین بهانه با حجت الاسلام «ظفر قاسمی»، مدیر حوزه علمیه «فیلسوف الدوله» به گفت وگو نشسته است تا ضمن مروری بر سالیان حضور آیت الله «حق شناس» در این مدرسه، فعالیت های مسجد و حوزه را جویا شود.
با هم این گفت وگو را می خوانیم:
- اولین سوالی که می خواهم در آغاز این گفت وگو مطرح کنم به نام این حوزه علمیه بر می گردد، چه طور شد که نام این حوزه به «فیلسوف الدوله» تغییر کرد؟
فیلسوف الدوله در واقع برگرفته از نام یک مکان بود که جنب امام زاده سید اسماعیل و در محدود بازار تهران قرار دارد، این بنا را مرحوم میرزا «کاظم رشتی» که رییس اطبای ناصرالدین شاه بود بنا می کند و ظاهرا لقب فیلسوف الدوله را نیز ناصرالدین شاه به او داد. بنابراین مکان تاریخی است.
اما در مورد مسجد امین الدوله که محل استقرار آیت الله حق شناس بود و ایشان امام جماعت این مسجد بودند، این حوزه نیز در آن زمان همین نام را داشت، در حال حاضر مسجد و حوزه علمیه هر دو به فیلسوف الدوله معروف اند.
- آیت الله حق شناس در سخنرانی های خود اشاره به مسجد «امین الدوله» داشتند، علت چه بود و اساسا ایشان چه جایگاهی را برای این مسجد قایل بودند؟
مرحوم آیت الله حق شناس روی مسجد امین الدوله حساسیت داشتند و اتفاقا خصوصیت خاصی را برای آن قایل شده و می گفتند این مسجد زیر نظر امام رضا(ع) است.
- البته جایی نیز در یکی از سخنرانی های صوتی خود گفتند «مسجد امین الدوله خصوصیت ندارد» به نظر شما مقصود ایشان چه بود؟
فکر می کنم از منظر متفاوتی این جمله را گفته اند، ما طلبه ها می گوییم: شرف المکان بالمکین، یعنی مکان موضوعیت ندارد بلکه این افراد هستند که مهم است، این افراد هستند که به مکان شرافت می دهند.
احساس می کنم که نظر ایشان نیز از همین بُعد بوده باشد، به هرحال در مسجد امین الدوله بزرگان بسیاری آمده بودند.
مرحوم شیخ «محمد حسین زاهد»، آیت الله« شاه آبادی»، مرحوم «خوانساری»، لذا شاید منظور آیت الله حق شناس این بود که مکان به تنهایی موضوعیت ندارد و افراد به آن شرافت می دهند.
چنانچه اهمیت مسجد نیز به نمازگزاران اش است و اینکه چه کسانی در این مسجد حضور می یابند، هرچند که مسجد به تنهایی و به خودی خود مقدس بوده و شرافت دارد اما سخن آیت الله حق شناس می تواند استعاره ای از آنچه که یاد شد باشد.
مصداق مشخصی که در این رابطه در طول تار یخ اسلام دارمی مسجد «ضرار» است که که اسم مسجد روی آن بود اما چون منافقان در آن حضور می یافتند و قصد آنان از بنا و حضور در این مسجد ریشه کن کردن بنای اسلام بود در نتیجه پیامبر(ص) دستور به تخریب آن را دادند. بنابراین هدف از حضور در مسجد و افرادی که در مسجد حاضر می شوند اهمیت بالایی دارد.
- تحلیل جالب توجهی بود، اما برگردیم به جریان حضور آیت الله حق شناس در مسجد حوزه علمیه «امین الدوله» سابق یا فیلسوف الدوله فعلی، چه شد که ایشان رخت سفر از شهر مقدس قم بستند و به تهران مهاجرت کردند؟
نزدیک به پنجاه سال قبل به دستور آیت الله العظمی «بروجردی» بود که آیت الله «حق شناس» به تهران آمدند و جریان از این قرار بود که وقتی مرحوم «زاهد»، اما جماعت این مسجد از دنیا می روند اهالی مسجد «امین الدوله» خدمت آیت الله «بروجردی» در قم می ورند و درخواست می کنند تا شخصی را جایگزین آن مرحوم کنند و ایشان آیت الله «حق شناس» را معرفی می کنند و می گویند: فکر نکنید کم کسی را جایگزین کردم.
- این جریانات در چه سالی اتفاق افتاد؟
فکر می کنم حدود سال 1340 بود.
- در حال حاضر مسجدی که داخل حوزه «فیلسوف الدوله» واقع شده است تا چه اندازه وام دار فعالیت های آیت الله «حق شناس» است؟
می توانم بگویم تمام فعالیت های به نَفَس حق آن مرحوم است. من حدود 15 سال است که در این مجموعه هستم، ده سال پایانی عمر آیت الله حق شناس را نیز خدمت ایشا نبودم، ایشان اخلاق را بر پایه اخلاق گذاشتند، اخلاق را بر پایه معنویت رواج دادند و امروز این رویکرد در این حوزه حرف اول را می زند، وقتی نام ایشان در این حوزه هست نفس شان هم هست.
- حدود هفت سال از زمانی که آیت الله «حق شناس» دار فانی را وداع گفت، می گذرد، فعالیت های حوزه و مسجد فیلسوف الدوله در این سال ها چگونه است؟ هرچند که ایشان از مدت ها قبل در این مدرسه جلسات درس برای طلاب نداشتند و امام جماعت مسجد محل نیز نبودند. با این حال فعالیت های حوزه بعد از ایشان چگونه بوده است؟
ما در حال حاضر در چند بخش فعالیت داریم، در مورد بخش حوزه علمیه چند معاونت شامل معاونت آموزشی، معاونت پژوهشی، معاونت فرهنگی، معاونت اداری مالی تعریف کرده ایم که فعالیت های گسترده و دقیقی دارند، همچننی هر پایه تحصیلی در حوزه ما یک مسئول دارد.
در بخش معاونت آموزش طرح های نوینی را بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر تحول حوزه های علمیه مد نظر قرار داده و اجرایی کرده ایم، در واقع روال حوزه علمیه فیلسوف الدوله به نسبت سایر حوزه ها متفاوت است و می توان به نوعی تعبیر غیرانتفاعی را بر آن گذاشت، کارنامه تحصیلی در این حوزه از صد نمره محاسبه می شود و معیارهای مختلفی برای طلبه در نظر گرفته شده است تا از فرد یک طلبه جامع بسازد.
در این مسیر چه راهکارها و روش هایی را مورد استفاده قرار می دهید؟
یکی از معیارهای ما مباحثه است، عمق دادن و کیفیت بخشی به آموزش برای ما اهمیت دارد که سطح آموزش را عمیق کنیم و خدا روشکر نتیجه هم گرفته ایم، در حال حاضر در زمینه آموزش، حوزه علمیه ما در سال تحصیلی که گذشت در میان حوزه های علمیه استان تهران در نمامی پایه های تحصیلی موفق به کسب رتبه شد.
همچنین در المپیادهای علمی نیز حائز رتبه شدیم که این مساله مرهون رویکرد پژوهشی ماست، همچنین مسئول حوزه علمیه فیلسوف الدوله نیز حمایت پژوهشی محتوایی بالایی نسبت به طلاب دارند.
حجت الاسلام «میرهاشم حسینی» از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم است که مسئولیت این حوزه را بر عهده دارد و بزرگترین دغدغه او آموزش و پژوهش محتوایی در حوزه است.
مسجد «فیلسوف الدوله» یا همان «امین الدوله» سابق در داخل حوزه علمیه واقع شده است، با توجه به این مساله، روال اجرایی برنامه های مذهبی برای مسجد و حوزه تعریف کرده اید چیست؟
از این جهت که این مساجد در داخل حوزه علمیه قرار گرفته اند در نتیجه فقط برادران برای اقامه نماز حضور می یابند، اما همواره با آستان امام زاده سید اسماعیل نیز تعامل داشته و در مناسبت های مذهبی خواهران به امام زاده می روند.
پی نوشت:
گفتنی است حوزه علمیه «فیلسوف الدوله» واقع در میدان بهارستان، خ مصطفی خمینی، چهارراه سیروس، به سمت چهارراه مولوی، کوچه سید اسماعیل دوم، جنب امام زاده سید اسماعیل واقع شده است.
پایان پیام/
نظر شما