به گزارش خبرگزاری شبستان، کتاب «اراده آزاد»، نوشته توماس پینک توسط جواد دانش، عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ترجمه شد و توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.
بنابراین گزارش، به گفته نویسنده این کتاب، مسئلۀ ارادۀ آزاد از مهمترین و پرچالش‌ترین مباحث مطرح میان فیلسوفان و متکلمان بوده است.
نسبت اختیار و ارادۀ متعین با نامتعین انسان با اموری چون علم پیشین الهی، قضا، قدر و مشیت خداوند از یک سو و معناداری آن به رغم وجوب علی برآمده از ضرورت های محیطی، وراثتی، روان شناختی و فیزیولوژیکی از سوی دیگر تهدیدی برای ارادۀ آزاد- به عنوان فصل مقوم حیات اخلاقی انسان- به نظر می آمده است.
متفکران مختلف گاه جانب اختیار و مسئولیت اخلاقی انسان را گرفته و به مدد نظریات اختیار گرایانه در صدد توجیه، تحدید یا نفی عوامل یاد شده برآمده اند، گاه هرگونه اختیار و ارادۀ آزادی را در انسان‌ها انکار نموده و گاهی نیز کوشیده اند تا تبیین‌هایی سازگارگرایانه از آن ها ارائه نمایند، گرچه این تبیین ها گاه مانند تلقی مختار بسیاری از فیلسوفان مسلمان، خود به اراده ای جبری و اضطراری منتهی شده است!
کتاب اراده آزاد به اجمال- اما دقتی درخور- به بررسی مسئلۀ دیرپای ارادۀ آزاد پرداخته و ضمن اشاره به تطور تاریخی آن کوشیده است تا راه حلی برای آن ارائه کند.
بدین منظور ضمن تحلیل مفردات آزادی و اراده و تبیین نقش و جایگاه آزادی در اخلاق،بر تعارض محتمل میان آزادی اراده و اختیار انسان با اموری چون علم پیشین الهی، تأثر ناپذیری خداوند و مشیت همه توان او که در قرون وسطا مورد توجه بوده است- و نیز ناسازگاری ارادۀ آزاد با تعین و ضرورت علی پدیده ها در جهان- که در دنیای مدرن مطرح شده است- اشاره شده و سنخ اخیر مورد بررسی قرار گرفته است.
شایان ذکر است، نویسنده می کوشد تا در نهایت با رهانیدن کنش های انسان از سائق های ضروری بیرونی و پیوند آن به تصمیماتی که مسبوق به علل پیشینی چون امیال نیستند، از اختیارگرایی دفاع کند.
پایان پیام/
نظر شما