به گزارش خبرگزاری شبستان از قم به نقل از مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در دیدار جمعی از محققان و پژوهشگران رشته معماری تهران ، اظهار داشت: براي ما جای خوشحالی دارد که اسلام، به ویژه فقه در اين زمينه‌هايي که براي شما سؤال وجود دارد اصول، ضوابط و کلياتي را بيان فرموده که ما مي‌توانيم در پرتو آنها جزئيات را هم جواب بدهيم.
وی با بیان این‌که جوهره و خاصيت فقه شيعه اين است که در مواردي به صراحت ورود پيدا کرده و گفته اين واجب، مستحب، حرام يا مکروه است، گفت: البته فقه در يک جاهايي هم ورود پيدا نکرده، چون به اختلاف شرايط، زمان، اشخاص و امکنه تغيير پيدا مي‌کند که از آن به منطقة الفراغ تعبير مي‌کنيم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: فقيه بايد در اين موارد هنر فقاهت خودش را نشان بدهد و مناسب با خصوصياتي که وجود دارد از حيث زمان، مکان، اشخاص، آب و هوا و همه شرايطي که دخيل در حکم است ورود پيدا کند و نظر بدهد.
فقه و فقاهت قدرت پاسخ به همه سؤالات را دارد
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به این که کنار فقه بايد علوم ديگر مثل تاريخ هم مطرح باشد، ابراز کرد: فقيه بي‌نياز از مراجعه به تاريخ نيست اما می‌توان با قاطعیت گفت که فقه و فقاهت قدرت پاسخ به همه سؤالات را دارد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی در تبیین سخنان خود بیان کرد: براي روشن‌تر شدن بحث کتاب وسائل الشيعه را ملاحظه فرماييد. در کتاب الصلاة به مناسبت تبيين حکم مکان نمازگزار بابي دارد به نام «ابواب احکام المساجد» وجود دارد که اگر به عناوين اين باب مراجعه کنید پاسخ بسياري از سؤالات خود را مي‌يابيد.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم در پاسخ به این سؤال که آيا کثرت مسجد مطلوب اسلام هست يا نه، گفت: آيا يک مسجد مرکزي در هر شهر درست کنيم که همه به آنجا بروند يا در هر محله‌اي مسجدي بسازيم که مردم در آن اجتماع کنند و يا هر دو باشد، محتملاتي است که وجود دارد و در اين زمينه رواياتي هم وارد شده است. «باب استحباب بناء المساجد ولو کانت صغيرةً» چه مي‌خواهد بگويد؟
وی با اشاره به روايتي صحیح السند از امام صادق(ع) که فرمودند: «مَنْ بَنَى مَسْجِداً بَنَى اللهُ لَهُ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ»، بیان کرد: فردي در مسير مکه با حضرت برخورد کرد، سوال نمود من قطعه زميني را سنگ‌چين کرده و آن‌را مسجد قرار داده‌ام آيا اين روايت شامل من هم مي‌شود؟ حضرت فرمود بله؛ از اين روايت مي‌شود استفاده کرد که اسلام مي‌خواهد مساجد متعدد باشد هرچند با مساحت کوچک.
اسلام مي‌خواهد مسلمين با مسجد ارتباط داشته باشند
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ادامه داد: درست است که در مساجد بزرگ اجتماعات عظيم يک شکوهي براي مسلمين ايجاد مي‌کند ولي فوق اين اثر اجتماعي و سياسي، اصلاً اسلام مي‌خواهد مسلمين با مسجد ارتباط داشته باشند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که براي اهالي هر محله بايد دسترسي به مسجد آسان باشد، ابراز کرد: اگر بنا باشد براي نماز صبح يک ساعت راه بروند تا به مسجد برسند تعداد کمي موفق به حضور در مسجد خواهند شد.
ساختمان‌ها و مغازه‌هاي اطراف مساجد بايد با شأن مسجد سازگار باشند
آيت‌الله فاضل لنکرانی با تأکید بر این‌که مساجد در اسلام از حرمت ویژه‌ای برخوردار هستند، اظهار داشت: اين که در کنار مسجد، محلي قرار دهند مثل سينما، اصلاً با شئون مسجد سازگاري ندارد و در روايات ما از اينگونه امور نهي شده است؛ ساختمان‌ها و مغازه‌هاي اطراف مساجد بايد با شأن مسجد سازگار باشند.
ساخت مناره‌هاي طولاني در فقه ما کراهت دارد
استاد درس خارج حوزه علمیه قم دوری مساجد از تجملات را امری ضروری خواند و گفت: این‌که می‌گویند در تهران مي‌خواهند براي 400 مسجد مناره درست کنند در حالي که ساخت مناره‌هاي طولاني در فقه ما کراهت دارد کاری عجیب است و در باب 25 احکام مساجد که عبارت است از «باب کراهة الطول المنارة و استحباب کونها مع سطح المسجد» به این مسأله اشاره شده است.
وی در ادامه سخنان خود با بیان این‌که در آن زمان موضوع آپارتمان‌نشيني مطرح نبوده که سوال شود آيا طبقات بالا مثلا طبقه دهم را مي‌توان مسجد قرار داد يا نه، گفت: موضوع این مسأله مطرح نبوده و اين را اکنون فقه بايد پاسخ بدهد که آيا اين کار جايز است يا نه.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در تبیین مسأله فوق بیان کرد: در ارتکاز فقها و ذهن فقهاي ما اين است که زمين مسجد از تخوم أرض إلي السّماء السابعة، يعني از عمق آن زمين تا آسمان هفتم مسجد است، ولي در تحقيقي که بنده داشتم اين حکم مختص «مسجد الحرام»، آن هم فقط نسبت به کعبه است و روايتي را نديدم که عموميت داشته باشد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: حال فرض کنيد در جايي مسجد ساخته‌اند. چنانچه بخواهند در زير مسجد طبقه‌اي براي وضوخانه درست کنند، آقايان مي‌گويند جايز نيست مگر اينکه در آنجا فقط شير آب براي وضو گرفتن قرار دهند و غير از آن جايز نيست. اينها نکاتي است که وجود دارد و بايد نسبت به آن تحقيق بيشتري صورت گيرد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که من اين مطلب را در فقه شيعه نديده‌ام اما در فقه اهل‌سنت ديدم که بعضي از آنها مي‌گويند مسجد بايد در وسط شهر باشد، ابراز کرد: اين هم يک سوال است که جاي مسجد کجا بايد باشد؟
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر این‌که بحث معماري اسلامي منحصر به مسجد نيست، اظهار داشت: مناسب است کسانی که در رشته علوم انساني مي‌خواهند تحول ايجاد کنند اين باب احکام مساجد و رواياتش را به صورت روشن و واضح جمع‌آوري کنند هرچند اينکه بيان تکليف اين روايات کار فقيه است.
وی تصریح کرد: با ملاحظه روايت «مَنْ بَنَى مَسْجِداً بَنَى اللهُ لَهُ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ» نمی‌توان گفت در يک کوچه 20 تا مسجد درست کنند و یا در روستاي کوچکي که 20 خانوار بيشتر ندارد پنج مسجد درست کنيم.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که گاهي اوقات تعدد مساجد در محيط‌هاي کوچک موجب دو دستگي و نزاع بين مردم خواهد شد، گفت: اينها عناويني است که در مسجد سازي نقش دارد و باید به آنها توجه کرد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تأکید کرد:اگر روي اين ابواب تحقيق و مجموعه خوبي تنظيم شود و در اختيار دانشجويان رشته معماري قرار گیرد، شاهد تحول در سبک معماري خواهيم بود؛ در کتاب وسائل الشيعه بعد از «أبواب أحکام المساجد»، ابواب ديگري به نام «ابواب احکام المساکن» بيان شده است. خانه‌اي که انسان مي‌خواهد در آن زندگي کند چطور بايد باشد؟
پایان پیام/
نظر شما