سردار حمید حسام، نویسنده ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در پاسخ به این سؤال که کدامیک از مضامین هنر انقلاب مغفول مانده است، به خبرنگار شبستان گفت: یکی از غربت های ادبیات انقلاب اسلامی این است که با وقوع انقلاب در 22 بهمن در کمتر از یک سال بعد جنگ اتفاق افتاد و چندین سال طول کشید. این مسئله باعث شد که کمتر به پیروزی انقلاب و حوادث آن در قالب داستان و رمان پرداخته شود.
سردار حسام ادامه داد: ادبیات انقلاب برمی گردد به سال های زندان رفتن، شکنجه دیدن، تظاهرات، پیروزی و حوادث بعد از انقلاب همچون تشکیل گروهک ها و توطئه ها که با وقوع جنگ خیلی به این مسایل در قالب های هنری پرداخته نشد.
وی با بیان اینکه انقلاب از دفاع مقدس جدا نیست، عنوان کرد: اگر بخواهیم انقلاب و دفاع مقدس را جدا ببینیم فقط این امر از لحاظ زمانی مطرح است نه تحلیل پیدایی و چرایی. در حقیقت وقوع جنگ به دلیل وقوع انقلاب بود.
نویسنده “سفر به روایت سرفه ها” و "راز نگین سرخ" با اشاره به اینکه خاطره از بحث رمان و داستان جداست، بیان کرد: کارکرد خاطره، جبهه ای و رزمی بوده است و داستان و رمان کارکرد اجتماعی دارد و پشت جبهه زیر ذره بین است.
سردار حسام تصریح کرد: واقعیت این است که مضامین انقلاب مغفول نمانده بلکه برخی حوزه ها کمتر دیده شده است. مضامین و مفاهیم در قالب های رمان، خاطره و داستان دیده شده است اما به برخی بیشتر توجه شده و برخی مفاهیم کم کمتر دیده شده است.
وی با بیان اینکه 5 مضمون در دفاع مقدس باید بیشتر مورد توجه هنرمندان قرار گیرد، اظهار داشت: بحث نگاه به تاثیر عاشورا در دفاع مقدس باید مورد توجه قرار گیرد. دفاع مقدس ما یک ژرف ساخت داشته که تعالیم و آموزه های سیدالشهدا (ع) بوده است. این مسئله در بحث، تحلیل ها، خاطرات و داستان ها آمده است اما چون جایگاه مبنایی و اصلی دارد باید بیشتر پردازش شود.
نویسنده "وقتی که مهتاب گم شد" و "سهم من از چشمای او" یادآور شد: در این زمینه دو کتاب را می پسندم. اشارات نوشته دکتر سنگری که تاثیر فرهنگ عاشورا در دفاع مقدس را به نوعی تحلیل کرده است و دیگری کتاب سیده شهدا اثر منتظرین که پیوند بین عاشورا و سیره عملی بچه های جبهه را تبیین کرده است. عاشورا چون شناسنامه دفاع مقدس ماست جای کار زیادی به خصوص در حوزه رمان دارد.
بحث اتفاقاتی از نوع کاربرد سلاح های شیمیایی دومین مضمون مورد اشاره سردار حسام بود که وی در این باره گفت: عمق فاجعه که اوجش را در حلبچه می بینیم و آن نقطه پایانی قصه بوده است در خاطرات جانبازان مورد توجه قرار گرفته است. از عملیات خیبر در سال 62 تا 66 کمتر مورد توجه واقع شده است.
سردار حسام تصریح کرد: تلفات ما در بمباران شیمیایی از جنگ ژاپن در هیروشیما بیشتر بوده است. جامعه جهانی با هیروشیما آشناست اما بحث شیمیایی که در ایران مکثر در سال های متوالی بوده، خیلی پنهان است. این مسئله در رمان و داستان جای کار دارد.
وی مضمون سوم که باید در دفاع مقدس مورد توجه بیشتر قرار گیرد را مسئله پشت جبهه عنوان کرد و افزود: حوادث پشت جبهه برمی گردد به شب های بمباران که کاملا محیط خانواده را زیر ذره بین قرار می دهد. این حوزه دو لوکیشن اجتماعی و خانوادگی دارد. اکثر رمان ها و داستان ها به مسئله جبهه پرداخته و فضای پشت جبهه کمتر دیده شده است.
سردار حسام بحث خاطرات صنوف و اقشار را چهارمین مضمون که باید مورد توجه نویسندگان قرار گیرد، برشمرد و گفت: جهاد مردمی ما یک بافت اجتماعی و فراگیر داشت و تنها نظامیان کار نکردند. تمام اقشار همچون پرستاران، مهندسان، پزشکان و کارگران در جبهه اثرگذار بودند، حتی اقدام آنهایی که در جبهه کارهای خدماتی و پیش پا افتاده انجام می دادند، قابل چشم پوشی نیست. به اقدامات این افراد کمتر در قالب رمان و داستان پرداخته شده است.
نویسنده "دهلیز انتظار" یادآور شد: عباس دست طلا، خاطرات مکانیک و صاحب کار است که خوب از کار درآمده و گل کرده است. از این دست کتاب ها کم است. کارهای زیادی توسط طبقات مختلف جامعه انجام شده است که باید زیر ذره بین گذاشته شود و در قالب داستان و رمان ارایه داد، سریالی مثل خوش رکاب که داستان یک راننده بود مورد استقبال واقع شد. این قبیل کارها برای مردم باورپذیر است و مورد استقبال واقع می شود.
وی با بیان اینکه به ادبیات اقلیمی هم کمتر از موضوعات دیگر پرداخته شده است، اظهار داشت: یکی از زیبایی های دفاع مقدس، نقش آفرینی قومیت های مختلف بود که خارج از تعصبات قومی زیر چتر واحدی به تکلیف انسانی خود عمل می کردند.
سردار حسام خاطرنشان کرد: رزمندگان گویش ها، ضرب المثل و شوخ طبعی های متفاوت و برگرفته از فرهنگ خود را داشتند. پرداختن به این موضوع برای نسل امروز جذاب و جالب است. این مباحث بومی و اقلیمی به شکل اشاره ای و کدوار در خاطرات شفاهی رزمندگان است اما متمایز به آن پرداخته نشده است.
پایان پیام/
نظر شما