سهراب سلیمی، کارگردان نمایش «وانیِک» در مصاحبه با خبرنگار تئاتر شبستان درباره دلایل انتخاب این اثر گفت: هرکارگردانی بنا بر سلایق و درک خود موضوعاتی را انتخاب می کند که به فراخور دریافت های او جاذبه های هنرمندانه یک اثر درام را داشته باشند.
این کارگردان که یازده سال پیش از این «وانیک» را در سالن چارسوی تئاتر شهر به صحنه برده بود، درباره علت اجرای دوباره این اثر گفت: معتقدم بسیاری از آثار هنری تاریخ مصرف ندارند و هر زمان می شود به آنها برگشت و با ایده های تازه تر اجرای شان کرد.
وی افزود: اگر بخواهیم منصفانه داوری کنیم هیچ اثر هنری در زمان خودش به کمال نمی رسد. همین جاست که هنرمندان سعی می کنند در زمان های مختلف به یک اثر هنری نزدیک شوند و با توجه به تحولاتی که هم به لحاظ دانش و تجربه در آنها شکل گرفته و همین طور اتفاقاتی که در پیرامون هنرمند رخ می دهد، نگاه دوباره ای به آن داشته باشند.
سلیمی یادآور شد: البته این منظر امروز من نیست و پیش از این هم اجراهای چند باره ای از یک اثر داشته ام. برای مثال سال گذشته نمایش «مده آ» را پس از آنکه پنج ورسیون مختلف از آن را کار کرده بودم، دوباره با گروهی تازه به صحنه آوردم.
این مدرس تئاتر اضافه کرد: وقتی استخوان بندی یک اثر درام درست باشد قطعاً می توان بارها به آن برگشت و آن را روی صحنه برد، این البته بسته به نگاه کارگردان است که بتواند از زوایای تازه ای اثر را ببیند.
سلیمی همچنین درباره اینکه چرا در ده سال اخیر نمایشنامه های خارجی را برای اجرا انتخاب کرده است، عنوان کرد: نمایشنامه های خارجی را نه صرفاً به خاطر سلیقه، بلکه به خاطر جاذبه های دراماتیک انتخاب می کنم. وقتی دستمایه اثر، به گونه ای ست که در محدوده یک جغرافیای خاص محصور نمی شود و در سرتاسر کره خاکی قابلیت بازگو دارد، قطعاً انتخاب من برای اجرا خواهد بود.
کارگردان با سابقه تئاتر ایران، خاطر نشان کرد: آثارآنتوان چخوف فقط به چارچوب جغرافیای روسیه محدود نمی شود و تمام جهان را در بر می گیرد. آثار سوفوکل یا شکسپیر همینطور.
سهراب سلیمی درباره انتخاب نمایشنامه «وانیک» مطرح کرد: «وانیک» به دلیل جهان شمول بودن، از نظر من شهروند ایرانی دیگر یک اثر ملی است، چرا که نوعی همزاد پنداری با آن می کنم اگرچه نام نویسنده و اسامی بازیگران فرنگی هستند.
بازیگر، کارگردان و مدرس با سابقه دانشگاه در پاسخ به این سئوال که آیا در میان نمایشنامه های ایرانی آثاری که توان جهان شمول بودن را داشته باشند کم هستند؟ گفت: اگر بخواهیم منصفانه تعمق کنیم امید می رود تحولات آنچنان در درام نویسی رخ بدهد که شرایط جهان شمولی خود را پیدا کند.
سلیمی یادآور شد: همانطور که در ادبیات ما فردوسی چهره ای است که شکسپیر و برشت از آثار او استفاده می کنند یا همه تلاش می کنند مولوی را یک جوری به خود نسبت دهند، امیدوارم در ادبیات نمایشی هم این اتفاقات بیفتد.
کارگردان نمایش «وانیک» با اشاره به اینکه در طول چهار دهه فعالیت خود آثار ایرانی زیادی را نیز روی صحنه برده، گفت: اگر با نمایشنامه ای مثل «کبودان و اسفندیار» مواجه شوم، قطعاً آن را کار می کنم. البته اجرای دوباره این نمایشنامه از برنامه های من است تا در اجرای تازه ای اشتباهات خود را به حداقل برسانم.
سلیمی درباره جذابیت های نوشته «واسلاو هاول» ادامه داد: نمایشنامه هاول، آنچنان مرا درگیر می کند که گاه ترس برم می دارد که آیا توانسته ام تمام زوایای اثر را دریابم؟ خیلی مهم است اثری را که برای اجرا انتخاب می کنم در من دگرگونی ایجاد کند و آنچنان مرا از تحت تاثیر قرار دهد که بدانم باید اجرایش کنم.
این کارگردان همچنین درباره تفاوت این اجرا با آنچه که در سال 83 روی صحنه برده بود، نیز گفت: در آن سال سه نمایشنامه «احضار»، «گشایش» و «اعتراض» را که در زمان های مختلف توسط «واسلاو هاول» نوشته شده اند را کنار هم قرار دادیم و عنوانش را «تریلوژی وانیک» یا «سه گانه وانیک» گذاشتیم.
وی خاطر نشان کرد: در اجرای فعلی با در نظر گرفتن حوصله و صبر مخاطب بخشی از سه گانه وانیک را انتخاب کردم که هم ترکیبی از اعتراض در آن باشد، هم زمان را خیلی طولانی نکند. ضمن اینکه جاذبه های طنازی اثر نسبت به اجرای قبلی بیشتر است تا بتوانیم ارتباط موثرتری با مخاطب داشته باشیم.
نظر شما