ماه شعبان؛ دریچه‌ای به سوی ملکوت

خبرگزاری شبستان// بیرجند

شعبان؛ ماهى است که ارزاق مؤمنان براى رمضان در آن زیاد مى شود و بهشت آراسته مى شود و در آن ماه حسنه هفتاد بار دو چندآن گردیده، بدی ها ریخته شده گناهان آمرزیده شده و حسنه قبول مى شود، خداى بزرگ به بندگان خود مباهات مى کند، از عرش خود به روزه داران و عبادت کنندگان نگریسته و بخاطر ایشان به حمل کنندگان عرش خود مباهات مى کند.

شعبان بهترین فرصت ها برای ارتباط معنوی با مبدا وجود و ذکر و مناجات و راز و نیازهای خالصانه و عاشقانه محسوب می شوند.

فضیلت ماه شعبان؛
ماه شعبان یکى از عزیزترین ماه‌هاى اسلامى و یادآور خاطره هاى بزرگ است که از همه مهم تر، خاطره میلاد مبارک سالار شهیدان کربلا، امام حسین(ع) و میلاد فرخنده حضرت بقیّة اللّه مهدى منتظر(ع) است که فضاى این ماه را به بوى ولایت عطرآگین ساخته است.

در فضیلت این ماه، همین بس که ماه پیامبر اکرم(ص) نامیده شده و هنگامى که آن حضرت هلال ماه را مشاهده مى کرد، دستور مى داد، کسى در سراسر مدینه ندا دهد که: اى مردم! این ماه، ماه من است، خدا رحمت کند کسى که مرا بر ماه من یارى دهد، یعنى آن را روزه بدارد.

اعمال ماه شعبان
ماه شعبان اعمال خاصی دارد که در ذیل به آن اشاره شده است؛

اوّل : هر روز هفتاد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ

دوّم : هر روز هفتاد مرتبه بگوید " اَسْتَغْفِرُاللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَىُّ الْقَیّوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ" چرا که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هرکه هر روز از این ماه استغفار کند هفتاد مرتبه مثل آنست که هفتاد هزار در ماه هاى دیگر استغفار کند.

سوّم: تصدّق کند در این ماه اگرچه به نصف دانه خرمایى باشد تا حق تعالى بدن او را برآتش جهنّم حرام گرداند.

چهارم: در تمام این ماه هزار بار بگوید" لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَلانَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ " که ثواب بسیار دارد از جمله آنکه عبادت هزار ساله در نامه عملش بنویسند.

پنجم: در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز کند در هر رکعت بعد از حمد صد مرتبه توحید و بعد از سلام صد بار صلوات بفرستد تا حق تعالى برآورد هر حاجتى که دارد از امر دین و دنیاى خود و روزه اش نیزفضیلت دارد و روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان زینت مى کنند آسمان ها را پس ملائکه عرض مى کنند خداوندا بیامرز روزه داران این روز را و دعاى ایشان را مستجاب گردان و در خبر نبوى است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه دارد حقّتعالى بیست حاجت از حوائج دنیا و بیست حاجت ازحاجت هاى آخرت او را برآورد .

ششم: در این ماه صلوات بسیار فرستد.

فرازهایى از مناجات شعبانیه

خدایا بشنو دعایم را هرگاه دعا کنم و صداى ناله ام را بشنو هنگامى که صدایت کنم. و به من رو کن هنگامى که تو را مناجات کنم. خدا یا اگر مرا محروم کنى چه کسى به من روزى دهد و اگر تو مرا خوار کنى چه کسى مرا یارى کند. خدایا از خشم و غضبت به تو پناه مى برم. خدایا اگر من شایسته رحمت تو نیستم پس تو بر اینکه بر من به فضل وسیعت جود کنى شایسته اى.

خدایا گناهان من را در دنیا مى پوشانى ولى من به پوشاندن خطاها در آخرت نیازمندترم. زیرا در قیامت باید در حضور پیامبران، صلحا و شهدا پاسخ گوى اعمال خود باشم. چون در این دنیا همه مردم مثل خودم خطا کارند ولى در قیامت شرمندگى در حضور پیامبران و امامان معصوم را چگونه چاره جویى کنم؟

خدایا اگر مرا به جرمم مؤاخذه کنى تو را به عفوت مؤاخذه مى کنم. و اگر مرا به گناهم بازخواست کنى تو را به مغفرتت بازخواست مى کنم. و اگر مرا داخل جهنّم کنى به اهل جهنّم اعلام مى کنم که من خدا را دوست داشتم.

خدایا عمرى را در غفلت و بى خبرى و فراموشى گذراندم و جوانى ام را در حال مستى و دورى از تو به پیرى رساندم. خدایا غرور به کرمت مرا بیدار نکرد.

خدایا مرا از آنانى قرار ده که وقتى او را خواندى، پاسخت را داد. خدایا مرا از کسانى قرار ده که همواره به یاد تو هستند و پیمان تو را نمى شکنند. همواره شکرگزار تو هستند.

خدایا مرا به نور عزّت فروزنده ات پیوند ده تا تو را بهتر بشناسم و از غیر تو جدا شوم.

 تاملی در دیدگاه امام خمینی(ره) درباره مناجات شعبانیه

در اندیشه و کلام حضرت امام خمینی (ره ) درباره اهمیت ماه شعبان و راز و نیاز و ذکر و دعا در آن و نیز "مناجات شعبانیه " رهنمودهای بیدار کننده ای می یابیم.

مفاهیم عرفانی از " ادراک" تا " ایمان"

امام خمینی(ره): در ماه شریف شعبان هستیم و مناجات شعبانیه از بزرگترین مناجات و از عظیم ترین معارف الهی و از بزرگ ترین اموری است که آنهایی که اهلش هستند می توانند تا حدود ادراک خودشان استفاده کنند.

عناوین مسائل الهی و مسائل عرفانی، عناوین سهلی است که هر کس گمان می کند که این عناوین را فهمیده است، و امور استدلالیه برهانیه هم در عین حالی که دقیق است، لیکن سهل الادراک است. بعد از قیام برهان و دنبال او رساندن حاصل این عناوین و نتیجه این برهان به قلب مشکل تر است، که آن را " ایمان" گفته می شود به آن و چه بسا که اصحاب برهان به این مرتبه از ایمان نرسیده باشند. این یک مسئله ای است که باید با تلقینات و تکرار و ریاضات به قلب رساند.

در کلام حضرت امام خمینی مشخص می شود وقتی نام ماه شعبان به میان می آید و از آن به شرافت یاد می شود، بسیار سریع از "مناجات شعبانیه " سخن به میان می آورد و آن را " بزرگترین مناجات" و " عظیم ترین معارف الهی" می نامد. آنگاه بلافاصله به مسائل عرفانی می پردازد تا به این وسیله مناجات شعبانیه را منبع عظیم "عرفان ناب اسلامی" معرفی کند و اذهان و افکار را به مهمترین معارف نهفته در این مناجات و مفاهیم والا و شریف علم عرفان متوجه سازد.

وقتی سخن از عرفان اسلامی به میان می آید , یکی ازمهم ترین مسائل آن که عبارت است از سهل الادراک بودن مفاهیم و عناوین عرفانی مطرح میگردد. این عناوین در نگاه اولیه و به دنبال آن اقامه براهین واستدلال ها، برای کسی که در موضوع عرفان به مطالعه و تدقیق و تحقیق می پردازد، بسیار سهل و سریع ادراک می شود و او در می یابد که عناوین و اصطلاحات علم عرفان چه می خواهند و چه می گویند. لکن این " ظاهر" حقیقت عرفان اسلامی است و آنچه باید به آن رسید , جوهره عرفان و حاصل و نتیجه عرفان می باشد که این ثمرات باید در جان و دل و روح وارد شود و صرف ذخیره سازی آن در ذهن و فکر , کافی و کارساز نمی باشد.

کسی می تواند به حقیقت عرفان برسد که مفاهیم ژرف این علم الهی را در قلب و جان و روحش وارد سازد و خود را در عمل « عارف » به خدا بیابد و تمام خصال و مشخصه های عارفان واصل و عاشقان دلسوخته و واله و سرگشته را در تمام زوایای وجود خود به تسری درآورد.

منابع:
موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی نمایه
صحیفه امام(ره)
وبلاگ بی برگ , ادبیات , شعر و نکته
هدایة الانام الی وقایع الایام، محدث قمی، ص 108؛
مفاتیح الجنان،

پایان پیام/

نگارنده: زهرا رجائی مقدم- بیرجند