به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، معاونت توسعه و برنامه ریزی ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور در سالی که گذشت برنامه های متعددی را برگزار کرد. اجرای این سلسله برنامه و فعالیت ها در سطح کشور حکایت از موفقیت مجموعه ستاد عالی مساجد و البته معاونت توسعه و برنامه ریزی این مجموعه داشت.
درراستای بررسی فعالیت های معاونت توسعه و برنامه ریزی ستاد عالی مساجد با سعید سعادتی، به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:
در آستانه 18 اسفندماه سالروز تاسیس ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد قرار داریم، با توجه به این مساله در مورد فعالیت های معاونت برنامه ریزی و توسعه ستاد عالی در طول دو سال گذشته توضیحاتی بفرمایید.
سال 1394 از دو منظر برنامه ریزی در کشور اهمیت داشته است، نخست آنکه سال 1394 مصادف با پایان برنامه پنجم توسعه است. برنامه پنجم توسعه از سال 1390 آغاز شد و در سال جاری به پایان می رسد، بنابراین همه دستگاه های فرهنگی کشور از جمله ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد باید ارزیابی عملکرد نسبت به پنج سال گذشته داشته باشند.
از سوی دیگر سال 1394 از این جهت مهم است که در آستانه ورود به برنامه ششم توسعه قرار دارد یعنی از سال 1395 برنامه ششم توسعه آغاز می شود و در نتیجه ستاد عالی کانون های فرهنگی مساجد کشور باید از بُعد برنامه ریزی به پنج سال آینده نگاهی جامع داشته باشد.
ستاد عالی کانون های فرهنگی مساجد کشور طی پنج سال گذشته در بحث کانون ها با رشدی 27 درصدی مواجه بوده است. در سال 1390 که اولین سال از برنامه پنجم توسعه بود ستاد عالی موفق به راه اندازی 13 هزار و سیصد و چهل و دو کانون شد. همچنین در سال دوم برنامه یعنی سال 1391 نیز 15هزار و نهصد و چهل و یک کانون راه اندازی شد. اما در پایان سال 1392 نیز 17 هزار و نهصد و پنجاه کانون، در سال چهارم برنامه یعنی سال 1393 نیز شاهد راه اندازی 20 هزار و نود و شش کانون بوده ایم که پیش بینی می شود تا پایان امسال این رقم افزایش خواهد یافت و این آمار یعنی رشد 15درصدی در بحث توسعه کانون ها که با توجه به شرایط کشور و وضعیت مالی که به جهت تحریم ها تحمیل شده بود رشد قابل توجهی بوده است و این به دست نیامده است مگر با مشارکت مردمی، مشارکت ائمه جماعات و جمعه و مدیران کانون ها و همچنین فعالان حوزه فرهنگ و هنر.
در حوزه کتابخانه ها این آمار چه قدر رشد داشته است؟
در بحث کتابخانه ها می بینیم که در ابتدای برنامه پنجم توسعه در سال 1390 به میزان 4 هزار و چهارصد و چهل و شش کتابخانه راه اندازی شده است که این رقم در سال 1391 به 4 هزار و دویست و هشتاد رسیده است، همچنین در سال سوم برنامه توسعه این رقم به 5 هزار و سیصد و بیست و سه رسیده است، در سال چهارم برنامه پنج توسعه نیز رشد آماری داشته ایم به گونه ای که این رقم به 5 هزار و نهصد و نوزده رسید و پیش بینی ما این است که تا پایان امسال به بیش از شش هزار کتابخانه برسد که حکایت از رشد 10 درصدی دارد.
با این حساب سرانه دسترسی جمعیت باسواد به کتابخانه های عمومی مساجد در برنامه پنجم توسعه به «9 و 9 دهم» درصد و سرانه دسترسی مردم به کانون های فرهنگی هنری مساجد حدود بیست و پنج و هشت دهم درصد رسید.
همچنین در کنار توسعه کانون ها و کتابخانه ها اقدامات دیگری نیز داشتیم از جمله راه اندازی مراکز فرهنگی هنری دیجیتال مساجد که برای اولین بار در طول برنامه پنجم توسعه به تعداد صد و هشتاد و نه عدد در جوار مساجد راه اندازی شد، ساماندهی نشریات تجربی مساجد نیز در طول برنامه پنجم اتفاق افتاد که اکنون هزار و صد و دو نشریه ساماندهی شده است.
از سوی دیگر بحث توانمندسازی و ایجاد فضای رقابتی برای رشد و ارتقای کیفی کانون ها در برنامه پنجم توسعه مد نظر بود که در این راستا شاهد برگزاری جشنواره های متنوع فرهنگی و هنری بودیم که از جمله آنها می توانیم به جشنواره «آواها و نغمه ها»، جشنواره «مدهامتان»، جشنواره «شیوه های نوین تدریس»، جشنواره «شعر»، جشنواره هنرهای تجسمی (ترنج)، جشنواره «نشریات تجربی» اشاره داشت.
اولویت ها و برنامه هایی که معاونت برنامه ریزی و توسعه ستاد عالی با شروع برنامه ششم توسعه در دستور کار قرار خواهد داد، چیست؟
برنامه ها و اولویت های متعددی را در دستور کار داریم که از جمله آنها می توان به «پیاده سازی آمایش سرزمینی کانون ها» اشاره کرد که طی این طرح در نظر داریم که بتواتیم توسعه کانون ها را به توزیع متوازان و متعادل برسانیم و این توسعه متناسب با پراکندگی جغرافیایی کشور، میزان جمعیت، تعداد مساجد، استعدادهای نیروی انسانی و ظرفیت ها و آسیب های بومی است.
دومین بحثی که در ذیل برنامه شم توسعه مد نظر قرار داده ایم موضوع آمار و اطلاعات است، متاسفانه ما در حوزه فعالیت های مساجد آمار و اطلاعات مرجع و دقیقی را نداریم لذا تلاش مان این است که حداقل در حوزه کاری و فعالیت خودمان در طول برنامه ششم توسعه به یک سری آمار و اطلاعات جامع و متقن برسیم.
اما محور سوم توجه ویژه به مسایل فرهنگی و اجتماعی مناطق جغرافیایی خاص مانند توجه به مناطق مرزی است، راه اندازی دفاتر نمایندگی در شهرستان ها و مناطق ویژه، توجه به مناطق روستایی و جامعه عشایری و همچنین حاشیه شهرها از دیگر اولویت های ما در برنامه ششم است.
محور چهارم بحث تمرکززدایی و توجه به خرده فرهنگ ها و قومیت ها و مذاهب است، محور پنجم نیز توجه به جمعیت زنان و گرایش بانوان به برنامه های ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد است چراکه حدود 41 درصد از اعضای کانون های فرهنگی مساجد را خواهران تشکیل می دهند.
همچنین محور ششم این فعالیت ها افزایش جاذبه های مسجد مبتنی بر مبانی اسلام است که از جمله آنها می توانیم به جاذبه های فرهنگی و جاذبه های هنری در راستای جذب حداکثری جوانان و نوجوانان به مساجد نام ببریم. اما محور هفتم بحث گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی با استفاده از ظرفیت مسجد ومحور هشتم حمایت از تولید و توزیع آثار و محصولات فرهنگی، هنری، ارزشی و دینی با استفاده از شبکه فراگیر مساجد است، محور نهم فعالیت ها نیز اهتمام به ساماندهی وتوانمندسازی نیروی انسانی و شبکه سازی است، محور دهم مربوط به بحث برون سپاری و ارتقای کارایی و اثربخشی کانون ها می شود. در واقع ما برای اینکه بتوانیم کارکردهای فرهنگی، هنری و اجتماعی کانون ها را تقویت کنیم در صدد این مساله هستیم که بسیاری از کارهای اجرایی را به کانون ها واگذار کنیم و از تصدی گری فاصله بگیریم و بیشتر به نقش اصلی ستاد عالی کانون های فرهنگی مساجد که نقش تولی گری است بپردازیم.
در مورد سیاست و اصول کلی که در راستای نیل به اهداف یاد شده مورد توجه ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد خواهد بود توضیح بفرمایید
ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور اصول و سیاست هایی را در نظر گرفته است که در این مجال به بخشی از سیاست های کلی اشاره می کنم که این سیاست ها برگرفته از اسناد بالادستی نظیر فرمایشات امام (ره) و مقام معظم رهبری، قانون اساسی، چشم انداز بیست ساله نظام، اصول و سیاست های فرهنگی کشور، سیاست های کلی برنامه ششم، سیاست های دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
این سیاست های کلی در 6 محور شامل این موارد ذیل تنظیم شده است:
1. ارتقای فرهنگ عمومی، اعتلای دینی و حفظ ارزش ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی
2. مقاوم سازی فرهنگی و مقابله با تهاجم فرهنگی در راستای اقتدار فرهنگی نظام اسلامی
3. تحقق عدالت فرهنگی با پذیرش تنوع فرهنگی، توزیع متوزان و عادلانه امکانات و منابع
4. سیاست گذاری، راهبری، نظارت و حمایت از فعالیت های فرهنگی هنری مساجد با هم افزایی و همکاری سایر نهاد ها
5. استفاده از ظرفیت های عرصه علم و فناوری در تحقق سیاست ها، اهداف و برنامه ها
6. گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی
نکته ای که در این میان اهمیت دارد آن است که ذیل این سیاست ها ، 39 بند سیاست راهبردی و اجرایی ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور نیز قرار دارد که این 39 بند نیز بر سه اصل حاکم است که اصل اول «تربیت متعالی انسان ها» است، که امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری همواره نسبت به این مساله تاکید داشته اند که تربیت و کادرسازی برای نظام فتح الفتوح انقلاب اسلامی است؛ لذا ما در برنامه های ستاد عالی نسبت به این موضوع توجه داشته ایم.
دومین نکته محوریت مساجد است، بسیاری از برنامه های فرهنگی برنمه های خوبی هستند ولی در ذیل ماموریت مسجد و کانون های فرهنگی هنری مساجد قرار ندارند بنابراین اصل بحث این است که حتما این ماموریت با محوریت مسجد اتفاق بیفتد.
اما نکته سوم بحث کارامدسازی و ارتقای سطح کارایی و اثربخشی کانون های فرهنگی و هنری است، بعضا برخی موارد محوریت مسجد را دارند ولی در ذیل رسالت کانون های فرهنگی هنری مساجد قرار نمی گیرند مثل ساماندهی هیئات امنا که از وظایف سازمان اوقاف و امور خیریه است و مرتبط با ما نیست، یا موضوع آموزش و ساماندهی ائمه جماعات که از وظایف سازمان تبلیغات اسلامی است و شاید وظیفه مستقیم ما نباشد. لذا ما وظایفی را دنبال می کنیم که در راستای وظایف ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری است.
از سوی دیگر کانون های فرهنگی هنری مساجد از سرمایه عظیم اجتماعی و متشکل از بدنه مردمی و کمک های ائمه جماعات و جمعه، هیات امناها برخوردار است، همچنین با توجه به استقبال نوجوان و جوانان از کانون ها و پای کار آمدن این قشر از جامعه و اینکه والدین دانش آموزان و نوجوانان و جوانان به این کانون ها اعتماد داشتند و اعتمادی که مسئولان نظام به کانون ها دارند همه این موارد ما را امیدوار می کند که آینده ای روشن را برای برنامه ششم توسعه برنامه ریزی کنیم.
نظر شما