اربعین و ظهور در هم تنیده اند/پیاده روی اربعین غنا در دولت مهدوی را تصویر می کند

محمد هادی همایون، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام  در بخش دوم از گفت و گوی خود با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان اظهار کرد: پیش از این تبیین کردیم که  اربعین و عاشورا سال به سال به اعتبار این که «یوم الله» هستند ما را به جلو می برند. اربعین همواره در طول تاریخ آن نقش معرفتی ای را که در معرفی و ماندگار کردن پدیده عاشورا بر عهده داشته، به خوبی ایفا کرده است و می کند و این یکی از مولفه های موثر در ماندگاری این پدیده و اتصال آن به ظهور است.

وی افزود: در این مقطع زمانی و به دلیل اتفاقاتی که افتاده و شرایطی که وجود دارد این حرکت نمود بیشتری پیدا کرده و ما متوجه این حقیقت می شویم که آن اربعینی که از روز نخست در برنامه الهی برای رساندن انسان ها به ظهور، تعبیه شده بود، امروز چگونه در حال ایفای نقش است.

همایون در بیان برخی از آثار اربعین تاکید کرد: به عنوان نمونه نقش اربعین در بحث تامین امنیت کشور عراق، یا نقش آن در بیداری امت سلامی، نقش جدی آن در وحدت امت اسلامی، در وحدت میان ایران و عراق، و حتی نقش آن در وحدت میان ادیان قابل تامل است. اتفاقی که در سال 61 هجری افتاد یعنی نفس پدیده عاشورا،  یک پدیده بین الادیانی است چرا که تنها شیعیان در رقم خوردن آن نقش نداشته اند بلکه غیرشیعه نیز در آن حضور داشته اند.

عاشورا، اربعین و ظهور پدیده هایی درهم تنیده اند

وی گفت: به عنوان مثال درباره «زهیر» که گفته می شود «عثمانی مذهب» بوده است، خب ایشان شیعه نبوده یا «حر ریاحی» که در میان سپاهیان طرف مقابل بوده، یا «وهب نصرانی» که مسیحی بوده است. همان پدیده ای که قرار است در ظهور شکل بگیرد و وحدت ادیان را ایجاد کند «وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا» و از همه اکناف و اختار جهان به سمت امام(عج) حرکت صورت بگیرد، این رویداد در عاشورا شکل گرفته است و امروز نیز در اربعین تکرار می شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام ادامه داد: نفس حرکت کاروانی، در هر سه پدیده عاشورا، اربعین و ظهور جالب توجه است. در نگاه ما به ماجرای خلقت، حرکت بشر جمعی است. ما یوم الحشر داریم، یوم الجمع داریم؛ قیامت جمعی است و جمعی اتفاق می افتد. در ماجرای عاشورا همین کاروان داری و حرکت کاروانی شکل گرفته است. در اربعین سال 61 همین حرکت کاروانی بوده است.  در اربعین امروز نیز حرکت جمعی و در جریان ظهور نیز حرکت جمعی است. یعنی همین مسیر است که به همان شکلی که قبلا بوده، ادامه پیدا می کند. این نشان می دهد که این پدیده ها کاملا درهم تنیده شده است.

همایون در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: ویژگی دیگری که می توان به عنوان مثال به آن اشاره کرد این است که این حرکت جمعی، به رهبری و امامت یک امام بوده است و در کل نظام خلقت همین اصل حاکم است. «یوم ندعوا کل اناس بامامهم؛ روزی که هر گروه از مردم را با پیشوایان آنها ندا دهیم» در عاشورا همه حرکت ها،  ذیل وجود حضرت سید الشهداء علیه السلام بوده است و اصحاب غرق در وجود مقدس حضرت سیدالشهداء علیه السلام بودند.

اربعین ؛ پدیده ای معطوف به ظهور

وی افزود: حرکت امروز اربعین نیز حرکت به سمت زیارت امام(ع) است. چرا که زیارت، ملاقات زائر با مزور است. یعنی آنچه بر این حرکت غلبه دارد ، موضوع زیارت سیدالشهداء علیه السلام است و جریان آخرالزمان و ظهور نیز با محوریت امام زمان(عج) است.  پس شما می بینید شباهت در لایه های مختلف معرفتی و تاریخی تکرار می شود تا به سطح خیلی پایین تر برسد. به عنوان مثال فرض کنید تامین مالی این حرکت چگونه اتفاق می افتد؟ ما درباره ایام ظهور داریم که اموال به قدری زیاد خواهد بود که وسط ریخته می شود و می گویند بیایید بردارید! این همان چیزی است که شما برای آن با هم جدال می کردید و مرتکب قتل می شدید؛ ولی کسی رغبت نمی کند.  

کارشناس دینی در ادامه تصریح کرد: وقتی امام علیه السلام می خواهند سپاه خود را حرکت دهند، می فرمایند: «کسی چیزی برای آذوقه با خود بر نداشته باشد، آذوقه ی شما با من است.» همین اتفاق امروز درباره اربعین خود را نشان می دهد.  شما وقتی از اینجا به عنوان یک زایر ایرانی حرکت می کنید  چندان به این مسئله فکر نمی کنید که باید حداقل برای آن سه روز راهپیمایی آذوقه ای با خود ببرید. چون آنجا وفور این نعمت وجود دارد.  در کشوری که از نظر ظاهری یک کشور جنگ زده است با دولتی فوق العاده گرفتار در مسایل داخلی و خارجی؛  ولی شما با امنیت و با تامین اقتصادی و بودجه ای که بسیار جدی هم است و توسط مردم تامین می شود، حرکت می کنید.

استاد دانشگاه امام صادق علیه السلام در پایان خاطرنشان کرد: پس این الگو به همان شکل در حال عملی شدن است. این همان ویژگی های مشترک است که البته اتفاقی هم نیست به عبارت دیگر طبق مبانی، همان اتفاقات رخ می دهد چون داریم به ظهور نزدیک می شویم. بنابراین، می توان اربعین را یک پدیده معطوف به ظهور ببینیم که عاشورا را به آخرالزمان متصل می کند.