ماه نو

خبرگزاری شبستان//گیلان

(بررسی وضعیت رویت پذیری هلال ماه رمضان 1432 )
هر ماه قمری با حالتی آغاز می شود که ماه نو نامیده می شود. در این حالت، ماه بین خط واصل زمین و خورشید قرار دارد سطح نورانی ماه دقیقاً در طرفی است که ما نمی‌توانیم آن را ببینیم.

یک یا دو روز بعد، فاصله زاویه ای ماه از خورشید بیشتر می شود و ماه به صورت هلال دیده می شود. مطابق حکم شرعی اگر هلال ماه در شامگاه 29 ام ماه رویت شود، آن ماه به پایان رسیده است و فردا روز اول ماه بعد است ولی اگر هلال ماه در شامگاه روز 29 ام رویت نشد ماه 30 روزه است.

عوامل نجومی موثر در رویت هلال ماه
در نگاه اول به نظر می آید که هر چه مدت زمان گذشته از مقارنه (سن هلال ماه) بیشتر باشد، رویت آن آسان تر است. با افزایش سن هلال، ماه فرصت بیشتری دارد تا از خورشید فاصله بگیرد و جدایی زاویه ای آن افزایش یابد و در نتیجه سطح درخشان آن نیز بیشتر می شود. اما این تمام ماجرا نیست و عوامل مختلفی در رویت هلال ماه موثر خواهند بود که به چند مورد آن اشاره می شود:

ارتفاع هلال:
یکی دیگر از اصطلاحات رایج در بحث هلال ماه میزان ارتفاع ماه از افق است. ارتفاع، زاویه‌ بین افق و جسم مورد نظر است. ارتفاع هلال ماه یکی از مشخصه‌های تأثیر‌گذار در رؤیت هلال ماه است. هر چه ارتفاع هلال کمتر باشد، نور رسیده از آن از لایه‌های ضخیم‌تری از جو عبور می‌کند و درخشندگی آن کاهش می‌یابد و رویت آن مشکل تر می شود.

مدت مکث:
هلال های شامگاهی پس از غروب خورشید، غروب می کنند. فاصله زمانی بین غروب خورشید و غروب ماه را مدت مکث می گویند. هر چه مدت مکث بیشتر باشد ماه مدت بیشتری در آسمان است و آسمان تاریک تر می شود و امکان رویت فراهم می شود.

فاصله ماه از زمین:
از آنجایی که مدار ماه به دور زمین بیضی است، بنابراین مطابق قانون دوم کپلر سرعت گردش ماه به دور زمین ثابت نیست. اگر مقارنه زمانی اتفاق بیافتد که ماه در حوالی حضیض مدارش باشد، با سرعت بیشتری از خورشید فاصله می گیرد و جدایی آن سریع تر افزایش می یابد. چنین هلالی در مقایسه با هلال ماه هم سن که در اوج است به مراتب راحت تر رویت می شود.

ضخامت بخش میانی:
یکی دیگر از واژه‌های مورد استفاده در زمینه‌ هلال ماه، «ضخامت بخش میانی» هلال است. هلال ماه مانند کاسه‌ای است که در بخش میانی خود بیشترین ضخامت را دارد و هر چه به سمت لبه‌های هلال حرکت کنیم از ضخامت آن کاسته می‌شود. منظور از ضخامت میانی هلال ماه، پهنای بخش میانی کمان هلال است که بر حسب دقیقه قوسی بیان می‌شود. هر60 دقیقه‌ قوس برابر یک درجه است. طبیعی است که هر چه جدایی زاویه ای هلال بیشتر باشد، ضخامت کمان هلال نیز بیشتر خواهد بود.

فاز ماه:
ماه در یک دوره‌ چرخش خود به دور زمین، از دید ناظر زمینی به شکل‌های متفاوتی دیده می‌شود و میزان سطح روشن آن تغییر می‌کند. اصطلاحاً به نسبت سطح روشن ماه به کل سطح آن، فاز ماه گفته می‌شود. معمولاً فاز ماه را بر حسب درصد بیان می کنند.

پیش بینی وضعیت رویت پذیری هلال ماه رمضان 1432ه.ق
کارشناسان برای پیش بینی وضعیت رویت پذیری، ابتدا مشخصه های نجومی هلال ماه را در شامگاه 29 ماه قمری محاسبه و استخراج می کنند و سپس با مقایسه این مقادیر با رکوردها و معیارهای نجومی در مورد شروع ماه بعدی اعلام نظر می نمایند. منظور از رکورد، بحرانی ترین میزان مشخصه‌های تأثیرگذار هلال در لحظه‌ رویت است.

هلال رمضان امسال دارای جدایی زاویه ای مناسبی است ولی ارتفاع هلال در زمان غروب خورشید پایین و در نتیجه مدت مکث آن کم است. این عوامل باعث می شود که رویت این هلال با چشم غیرمسلح ممکن نباشد. بنابراین باید توجه خود را به رویت با چشم مسلح معطوف نماییم.

تحلیل این داده ها نشان می دهد که رویت هلال رمضان امسال مشکل است
ولی امکان رویت این هلال در نهم شهریور 1390 با استفاده از تلسکوپ های مجهز وجود دارد. با این شرایط در جنوب کشور رویت این هلال پس از غروب خورشید امکان پذیر است ولی در نواحی مرکزی و شمال کشور، به علت ارتفاع کم، رویت هلال قبل از غروب خورشید(مانند رکوردهای ردیف 5 و 8) یا در روشنایی روز با استفاده از تلسکوپ امکان پذیر است.

منبع: www.newmoon.ir

پایان پیام/