دکتر عبدالرحیم گواهی، رئیس مرکز پژوهش ادیان جهان در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، با بیان اینکه ادیان در شکل گیری جهان عاری از خشونت نقش مهمی را ایفا می کنند، گفت: در برهه ای از تاریخ تعبیر مسیحیان از خشونت، فتوحات صدر اسلام بود، اما اکنون ما می گوییم که در قرون وسطا صلیبیون خشونت داشتند و حال نیز در منطقه خاورمیانه باز هم اسلام متهم به خشونت است اما من در کنفرانس نیز مطرح کردم که در میان غیرمسلمانان و به ویژه در طول سال های اخیر میان هندوها خشونت کم نبوده است.
وی ادامه داد: اینگونه می توان گفت که هم خشونت بین الادیانی، هم رفتار هندوها و بودایی ها با مسلمانان در هند و برمه و هم خشونت های درون دینی که وجود داشت، سبب شد تا خشونت بیشتر شود، ضمن اینکه مشکلاتی هم با فرقه های مختلف وجود داشته است.
گواهی تصریح کرد: اکنون در فرقه های اسلامی مشکلاتی وجود دارد چنانچه در میان مسیحیان نیز این مشکلات دیده می شود. بنابراین منحصر کردن خشونت به دین نمی تواند دیدگاه درستی باشد. خشونت می تواند ریشه سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی داشته باشد، بنابراین باید به ریشه ها توجه کنیم.
وی با بیان اینکه اکنون ریشه خشونت های دینی برجسته شده است، ابراز کرد: به دلیل همین کارها و وحشی گری هایی که به نام دین از سوی داعش و قبل از آنها از سوی القاعده و طالبان اتفاق افتاد شاهد اتفاقات متعددی بودیم، این نمونه برجسته ای از خشونت دینی بود که در ابتدای قرن بیست و یکم پذیرفته شدنی نبود.
این پژوهشگر با بیان اینکه دین برای سِلم آماده است، تصریح کرد: دین برای صلح و برادری است، پیامبران الهی ماموران رحمت خداوند هستن «وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمينَ».
وی با تاکید بر اینکه برداشت از دین بستگی به کسی دارد که دین را نظاره می کند، گفت: اگر این شخص معتدل، فرهیخته و تحصیلکرده، انسان شناس و عارف باشد، قاعدتا برداشت و قرائت متفاوتی از دین دارد و اصلا معلوم است که نگرش او به دین متفاوت خواهد بود، برای مثال فهم مرحوم مطهری از مباحثی چون دین و عرفان، را بررسی کنیم. آن استاد شهید «تماشاگه راز» را می نویسد. یا مرحوم امام راحل که در حوزه عرفان و مثنوی صاحبنظر بودند.
رئیس مرکز پژوهش ادیان جهان تصریح کرد: اگر انسان کمال و فهم نداشته باشد دین را هم بد می فهمد. فهم پیشینی افراد در خوانش آنها از دین و عرفان و علم و عقلانیت موثر است.
وی با بیان اینکه انسان های کوچک دین را کوچک می فهمند، تاکید کرد: این چنین افرادی قرآن را هم مطابق با عقل کوچک خود می فهمند و در حالی که انسانی که بزرگ شد و سینه فراخ پیدا کرد، می تواند آیینه دار جلوه خداوند باشد.
گواهی با اشاره به نقش نهادهای دینی نظیر مساجد و همچنین کانون های فرهنگی هنری مستقر در مساجد در زمینه سازی برای خوانش صحیح از دین گفت: نهاد ابزار است. مسجد یک ابزار است و این مهم است که این ابزار را دست چه کسی قرار بگیرد. مهم است که نماز جماعت و نماز جمعه را دست چه کسی بدهیم. وقتی خطیب جمعه مرحوم طالقانی یا مرحوم هاشمی است، سعی می کردند جامعیتی داشته باشند، ولی اگر تریبون را دست کسی بدهیم که نگاه تلخ و خشونت آمیز و طبقه بندی شده داشته باشد، شرایط به گونه ای دیگر رقم می خورد.
در پایان خاطرنشان کرد: بحثی داریم میان کسانی که محارب و جنگ طلبند و کسانی که صلح طلبند، از این مقدمه می خواهم این نتیجه را بگیریم که مهم است از ابزاری که داریم از جمله مسجد چگونه استفاده کنیم. اینکه چه کسی و چه طور از آن ابزار استفاده کند، اهمیت دارد. اگر در مسجد وجود مقدس پیامبر(ص) و امیرالمومنین علی(ع) یا شاگردان آنان باشند قطعا آنان صلح را ترویج می کنند ولی اگر مسجد را دست انسان خشونت طلب بدهیم که فکر داعشی و طالبانی داشته باشد، او تندی و خشونت را ترجیح می دهد.
نظر شما