خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "مرحوم شیخ مفید در کتاب شریف امالی از حضرت امیر علیه السلام نقل کرده که حضرت از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل کرده که فرمود: ما من عبد اهتم بمواقیت الصلوه الا ضمنت له الراحه / هیچ بنده ای نیست که اهتمام به وقت نماز بگذارد مگر این که من چند چیز را در حال احتضار و مانند آن برای او ضمانت می کنم، یکی حالت نشاط و طرب در حالت مرگ است، یکی انقطاع هموم و حزن و غم و امثال آن."
آنچه در ادامه می آید بخشی از دیدگاه های آیت الله جوادی آملی، اندیشمند برجسته دینی در کتاب "نماز و نمازگزاران" است.
قرآن در یک فصل وعده کل می دهد، در یک فصل برنامه ها را مشخص می کند و در یک فصل هم به وعده وفا می کند. الیوم اکملت وفای به وعده است آن وقتی که حضرت امیر علیه السلام متمکن در زمین شد ببینیم که چگونه نماز را احیاء و اقامه کرده است. حضرت امیر نماز را برای کارگزاران خود یک امر مقدس و لازمی شمرده است، در عهد نامه معروف مالک اشتر یک فراز جاذبی دارد. در آنجا فرمود به همه کارگزاران ابلاغ بکنید در بخش دیگری هم مشابه این است که هم کار مردم را برای رضای خدا انجام دهید هم عبادات شما فراموش نشود ولی بهترین وقت و سرزنده ترین وقت را برای عبادت خود انتخاب کنید، یعنی شما که باید نماز بخوانید در اول وقت با طراوت نماز خوانید نه در آخر وقت با کسالت زیرا اگر در اول وقت با طراوات نماز خواندید هم کار مردم را و هم خود را در راه خدا تصحیح کردید، آنچه که به شما اجازه خلاف نمی دهد همین نماز است در آن دستور العمل آمده است که بهترین و شاداب ترین وقت را برای عبادت خود قرار دهید. گرچه آنجا عنوان عبادت دارد اما بارزترین مصادیق عبادت همان نماز است به شهادت آیات فراوانی که وقتی می خواهد مومنین را معرفی کند اولین وضعی که بعد از اعتقاد ذکر می کند در بین فروع دین و اعمال جوارحی همان مسئله نماز است.
اضعف مامومین در نماز جمعه باید مراعات شوند
حتی آنهائی را هم که سفارش به نماز جمعه می کند، دستور این است که طوری نماز جمعه را بخوانید که دیگران مزاحمتی احساس نکنند اضعف مامومین را مراعات کنید در همه موارد دستورات خاص خودشان را صادر می کند از این جهت مشکلی ما نداریم، لذا وقتی قرآن کریم می خواهد افراد با ایمان را معرفی کند، می فرماید شما در راستای همه موجودات دیگر حرکت کنید. پرنده ها همه شان اهل نمازند و تسبیح، همانطوری که برای موجودات گذشته از تسبیح عبادت دیگری است به نام نماز و این نماز را قرآن کریم به خصوص ذکر می کند. قد علم صلوته و تسبیحه. برای انسان هم عبادات فراوان است که یکی از بر جسته ترین آنها را نماز در کنار سایر عبادات و تسبیحات ذکر می کند. ان من شی الا یسبح بحمده را به عنوان یک اصل کلی ذکر فرمود اما در سوره نور فرمود: کل قد علم صلوته و تسبیحه یا قد علم الله صلوته و تسبیحه. موجودات علم به علم دارند منتهی مائیم که از علم له علم آنها غافلیم و درک نمی کنیم از مسائل آنها.
بیان زیبای پیامبر (ص) و ضمانت هایی برای نمازگزار اول وقت
اینها عصاره ای از سخنانی بود که درباره نماز آمد و ذات اقدس الله هم برای این که انسان گرفتار کفر و نفاق و ضعف ایمان نشود مستقیما به وجود مبارک پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم دستور داد قل لعبادی الذین آمنوا یقیموا الصلوه یا حافظوا علی الصلوات و الصلوه الوسطی مواظب نمازهایتان باشد مخصوصا نماز وسطی که تطبیق شده بر نماز ظهر، این حافظوا علی الصلوات مشابه الذین هم فی صلوتهم دائمون اینها دائم الصلوه هستند مواظب وقت نمازند و بررسی می کنند. مرحوم شیخ مفید در کتاب شریف امالی از حضرت امیر علیه السلام نقل کرده که حضرت از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نقل کرده که فرمود: ما من عبد اهتم بمواقیت الصلوه الا ضمنت له الراحه / هیچ بنده ای نیست که اهتمام به وقت نماز بگذارد مگر این که من چند چیز را در حال احتضار و مانند آن برای او ضمانت می کنم، یکی حالت نشاط و طرب در حالت مرگ است، یکی انقطاع هموم و حزن و غم و امثال آن، بعد در ذیل این جمله اضافه کرد کنامره رعاه الابل یعنی ما در جاهلیت جزو راعیان و شترچرانان بودیم و سعی می کردیم ببینیم کی شتر حرکت می کند، غذا می خورد و یا بار می برد و مانند اینها، ولی به برکت اسلام الان شمس بانی کار ما شد کار ما از زمین به آسمان ترقی کرد، الان مواظبیم که کی شمس طلوع می کند که نماز صبح غذا نشود و کی غروب می کند که آستانه غروب باشد و زمینه برای نماز مغرب و کی دلوک شمس دارد از نصف النهار می گذرد که اقم الصلوه لدلوک الشمس. امتثال شود فرمود: ما باید خدا را شکر کنیم که در جاهلیت کناره رعاه الابل... و ان الیوم رعاه الشمس این شمس و قمر را اسلام محور قرار داد برای تشخیص مواقیت. مردمی که زمینی می اندیشیدند هم اکنون آسمانی فکر می کنند تا در سایه این تفکر آسمانی به خالق سموات و ارض برسند چون انسان وقتی در نماز گفت الله اکبر، استصغر من بین السموات العلی و الارض الی الثری وقتی گفت: الله اکبر تمام نظام کیهانی در پیشگاه او خاشع و خاضع اند و کوچک جلوه می کنند که این در اسرار الصلوه مرحوم شهید ثانی آمده است، البته اصلش در خطبه معروف همام آمده که عظم الخالق فی انفسهم فصغر مادونه اعینهم ذات اقدس الله در جان مردان خدا عظیم است که می گویند الله اکبر و ما سوای حق ضعیف است و اگر کسی خدای ناکرده بگوید الله اکبر و کل جهان پیش او کوچک نباشد و چشم طمع به کار خود یا دیگران داشته باشد این هم لا یاتون الصلوه الا و هم کسالی است و امثال ذلک چرا ؟ برای این که گفته الله اکبر یعنی من شهادت می دهم خدا بزرگترین چیزهاست یا اکبر من ان یقاس یا اکبر من ان یوصف اما در عین خال که می گوید من شهادت به کبریایی حق می دهم سر در آستان زید و عمرو دارد، این کسی است که منافقانه نماز می خواند چون منافقین آمدند به حضور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم عرض کردند قالوا نشهد انک لرسول الله این صدق خبری است ولی کذب مخبری یعنی این خبر حق است ولی مخبر دروغ می گوید اگر کسی بگوید الله اکبر ولی خدانکرده چیز دیگری را بعنوان عظیم تلقی بکند این حرفش حرف راست است اگرچه خودش آدم دروغگویی است و انسان با وصف نفسانی محشور می شود نه با فعل اگر فعل حسن فعلی داشت و فاعل با قبح فاعلی همراه بود فاعل مهمان اوصاف نفسانی خودش هست.
فعل منافقین فعل حق بود و وصفشان وصف کف آمیز بود این حرفی که می گفتند انک لرسول الله حق است و خودشان به این حرف معتقد نبودند.
نظر شما