ارتباط با ذات حق پایه و اساس همه حقوق انسانی است

مرتضی پیرحیاتی، کارشناس مسائل دینی در استان لرستان، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در خرم آباد، گفت: یکی از موضوعات مورد بحث که جزء مبادی تصوریه به شمار می آید، معنای حق در قرآن کریم است.

وی با اشاره به آیه 81 سوره اسراء آیه 81  :« حق آمد و باطل نابود شد»، افزود: در قرآن حق به معنای عام به کار رفته است.

پیرحیاتی، اظهار داشت: در فرهنگ دین و نگاه معصومان علهم السلام، حق از مفهوم و ویژگی خاصی برخوردار است که شاید در اصطلاح علوم متعارف نا مانوس باشد.

وی تصریح کرد: در مکتب امام صادق علیه السلام پایه و اساس همه حقوق انسانی ارتباط با ذات حق است  که در تقوا و معرفت مشخص نهفته است و باطل در قطع ارتباط با خداست.

این کارشناس مسائل مذهبی، ابراز کرد: واژه حق همانند سایر مفاهیم اعتباری در علوم مختلف، تعاریفی برای خود پیدا کرده است که البته آن تعاریف از معنای لغوی(ثابت، ثبوت، سلطه و نوعی از سلطنت و ملک) بیگانه نیستند، مثلا وقتی گفته می شود: حقوق بشر یعنی اموری که برای بشر ثابت است و او بر آن امور سیطره و تسلط دارد مانند حق حیات، آزادی و ...

وی همچنین با تفسیر واژه تکلیف، گفت: تکلیف در دین به معنای موظف کردن در مقابل تعالیم الهی و تبعیت از امر پروردگار است.

پیرحیاتی، ادامه داد: مکلف کسی است که تابع طلب الهی( امر و نهی) باشد، حیات چنین انسانی محدود به حدود شریعت الهی است.

وی با اشاره به منشاء حقوق و تکالیف در اسلام، گفت: درباره منشاء پیدایش حق، باید این نکته را متذکر شد که منشاء حق همانند منشاء قانون و تکلیف و حکم به مسئله وحی و نبوت مستند است.

این کارشناس، با اشاره به اینکه  انسان موجودی نیست که همه هستی اش محدود به تولد و مرگ باشد، بیان کرد: حیات واقعی انسان از انتقال از دنیا آغاز می شود و زندگی مادی و حیات دنیوی وی بسیار محدود است.

پیرحیاتی، با اشاره به اینکه انسانو در ردیف سایر موجودات مادی نیست، بلکه از همه جهات وجودی از سایر موجودات ممتاز است، گفت: به همین جهت خالق انسان در خطاب به او فرمود: « من می خواهم در زمین خلیفه قرار دهم» بقره آیه 30.

وی ابراز کرد: عناصر محوری وجودی انسان ترکیبی از جسم و روح است، جسم از عالم طبیعت و روح از عالم اله است، با این وصف بخشی از حقوق او طبیعی است و جنبه مادی او را تامین می کند، اما بخش دیگر آن حقوق فرا طبیعی است که مربوط به بعد معنوی اوست.

پیرحیاتی، اظهار کرد: خداوند همه نظام هستی را در راستای هدف خلقت انسان آفرید و همه پدیده ها را مسخر وی قرار داد( مضنون آیه 13 سوره جاثیه و آیه 2 سوره لقمان).

وی افزود: در احادیث قدسی نیز وارد شده است که من همه چیز را برای تو آفریدم و تو را برای خود خلق کردم( شرح فصوص خوارزمی ص 833).

پیرحیاتی، بیان کرد:عنایت خلقت انسان، وصول به کمال دنیا و فلاح عقبی است و تنها طریق این کمال ورستگاری، عبودیت حق و بندگی رب است امیر بیان حضرت علی علیه السلام می فرماید: شما انسان ها در این چند روز مهلت داده شدید تا در راه صحیح گام بردارید و راه نجات شما تنها رضایت خداست، باید فکر و اندیشه خود را به کار گرفته و در معرفت و تحصیل نور الهی همت گمارید( نهج البلاغه خطبه 83).

این کارشناس مسائل دینی بیان کرد: هر چند کمال واقعی انسان، تحصیل رضای خدای سبحان است، اما این به معنای خدمت دین و زمین و آسمان نیست، بلکه دنیا در آینه اسلام مهد کمال و نردبان ترقی و دار تحصیل مقامات عالی انسان و محل رفت و آمد فرشتگان است.

وی افزود: دنیا ذاتاً مذموم نیست، آنچه مذموم است دلبستگی و تعلق خاطر به مال و مقام دنیاست که موجب فراموشی خدا و آخرت می شود.

پیرحیاتی، اظهار کرد: با توجه به موارد مذکور این نکته بدست می آید که حدود حقوق و تکلیف انسان باید براساس سعه وجودی او باشد و بر ابعاد وجودی انسان هیچ کس جزصانع و خالق او احاطه کامل ندارد، پس تعیین کننده حقوق واقعی انسان باید محیط براو و عالم به نیازهای او باشد و حق باید از چنین قدرتی سرچشمه گیرد.