آبگرفتگي، مسجد جامع و تاريخي مظفري کرمان را تهديد مي کند

خبرگزاري شبستان: مسجد جامع مظفري کرمان يکي از قديمي‌ترين و بزر‌گ‌ترين مساجد ايران است که دوازدهم اسفند سال 1315 هجري قمري به شماره 276 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است. اين مسجد از لحاظ معماري، کاشي‌کاري و وسعت بي‌نظير است و در حال حاضر فاقد پايگاه بسيج، کانون فرهنگي و هنري، کتابخانه و ديگر امکانات مورد نياز است.

اين مسجد به دستور محمد مظفر در قرن هشتم ساخته شد و قدمت آن بر اساس کتبيه موجود در سر در آن مربوط به سال 750 هجري قمري و به دوران حکومت امير مبارزالدين محمد مظفر ميبدي است.

کاشي‌کاري سردر شرقي مسجد مظفري کرمان بي‌نظير است. برجسته بودن قسمت‌هايي از کاشي‌کاري، مقرنس‌کاري بالاي سر در مسجد که سبک خاصي از معماري را ايجاد کرده، آن را نسبت به ساير مساجد ممتاز کرده است.

اين مسجد 24 مهر سال 57 از سوي مزدوران رژيم شاهنشاهي به آتش‌ کشيده شد و بسياري از مردمي که براي گراميداشت اربعين شهداي 17 شهريور و اولين سالگرد شهادت آيت‌الله مصطفي خميني در اين مسجد حضور داشتند، مجروح و زخمي شدند. همچنين درب تاريخي اين مکان مقدس که در جريان آتش‌سوزي سوخت در حال حاضر در موزه مسجد نگهداري مي‌شود.

حجت‌الاسلام محمد صباحي، امام جماعت مسجد جامع مظفري کرمان با توجه به اهميت اين مسجد تاريخي و پايگاه انقلابي به خبرنگار شبستان گفت: اين مسجد تا پيش از ساخت مصلاي نماز جمعه در کرمان 14 سال مکان اقامه نماز جمعه بود اما امروز با مشکلات بسياري مواجه است که از جمله آن مي توان به جمع شدن آب هاي سطحي منطقه در مسجد و خانه هاي اطراف آن اشاره کرد.

وي بيان کرد: به وسيله موتور پمپ قوي، آب هاي سطحي جمع شده در مسجد را به بيرون مسجد هدايت مي‌کنيم و متأسفانه اين آب‌هاي سطحي باعث شده که رطوبت از کف مسجد به ديوارها نفوذ پيدا کند و خسارت هاي بيشتري متوجه مسجد شود به طوري که ديوارها و کف مسجد همواره به مرمت و تعمير نياز پيدا مي کنند.

امام جماعت مسجد جامع مظفري کرمان با اشاره به هزينه‌هاي مرمت اين بناي تاريخي ادامه داد: هزينه‌هاي مرمت و حفظ اين بناي مقدس و تاريخي بسيار زياد و ميلياردي است. اين مسجد با توجه به قدمت و سابقه تاريخي‌ در معرض ويراني و آسيب جدي است و لازم است مسئولان چاره‌اي اساسي براي رفع مشکل مردم اين منطقه و مسجد بينديشند.

حجت‌الاسلام صباحي با اشاره به برنامه‌هاي مسجد جامع مظفري کرمان گفت: اين مسجد مرکزيت ديني و مذهبي استان را دارد و مرکز پاسخگويي به مسايل شرعي مراجعه‌کنندگان از شهرهاي دور و نزديک است.

وي اقامه سه نوبت نماز جماعت، تفسير آيات قرآن، قرائت دعاي کميل، برگزاري مناسبت‌هاي مذهبي به ويژه ميلاد و شهادت ائمه اطهار (ع)، برنامه‌هاي ماه مبارک رمضان و عيد غدير و برپايي مراسم اعتکاف با حضور دو هزار نفر را از مهم‌ترين فعاليت‌هاي اين مسجد برشمرد.

حجت‌الاسلام صباحي گفت: آيت‌الله صالحي کرماني، آيت‌الله محمدرضا حقيقي و آيت الله الله‌وردي از جمله ائمه جماعات مساجد جامع کرمان بودند که در گذشته نماز را در اين مسجد اقامه مي کردند.

بنابراين گزارش براي بررسي انگيزه و دلايل ساخت مسجد جامع مظفري کرمان نيز با نايب‌رييس شوراي شهر کرمان نيز به گفتگو نشستيم.

حجت‌الاسلام محمد رباني، نايب‌رييس شوراي شهر کرمان در اين زمينه به خبرنگار شبستان گفت: محمد مظفر در نزديکي‌هاي جيرفت با قبايل جورجانيان درگير مي‌شود. پاهاي اسبش را پي زدند به طوري که مرگ وي حتمي بود، در اين هنگام محمد مظفر به استغفار و توبه با خداي خود پرداخت و عهد کرد اگر زنده بماند مسجدي بنا ‌کند و تا آخر عمر دست از عبادت و بندگي خدا برندارد.

وي بيان کرد: در اين هنگام "پهلوان عليشاه بمي"، سردار لشکر امير از راه رسيد و مرکب خود را به محمد مظفر داد تا از معرکه خارج و از مرگ حتمي نجات پيدا کند. محمد مظفر پس از نجات از معرکه به عهد خود با خدا جامه عمل پوشاند و مسجد را بنا کرد.

اين شاهد عيني به آتش کشيده شدن مسجد جامع مظفري کرمان در سال 57 در تشريح چگونگي اهانت به ساحت اين مکان مقدس افزود: قريب به 20 هزار نفر از مردم کرمان 24 مهر سال 57 به مناسبت اربعين شهداي 17 شهريور و اولين سالگرد شهادت حجت الاسلام سيدمصطفي خميني در مسجد جامع مظفري کرمان اجتماع کرده بودند. جمعي از مزدوران وابسته به رژيم منحوس پهلوي حين سخنراني يکي از روحانيون به مسجد حمله کردند که در اين حادثه تعدادي مجروح و زخمي شدند.

وي در ترسيم چگونگي اهانت مزدوران و مأموران رژيم شاه بيان کرد: مزدوران ابتدا دوچرخه‌ها و موتورهاي مردم را در بيرون مسجد به آتش کشيدند و سپس عده‌اي به پشت بام مسجد رفتند و با پرتاب آجر و سنگ به مردم حمله ور شدند.

نايب‌رييس شوراي شهر کرمان يادآور شد: نيروهاي انقلابي براي جلوگيري از ورود مأموران رژيم پهلوي، درب هاي شبستان مسجد را بستند. آنها نيز در مقابله با اين حرکت با گاز اشک‌آور به مردم حمله کردند و اقدام به شکستن درب هاي شبستان کردند و با چماق و چوب به مردم حمله کردند و شماري از مردم و روحانيون در اين حادثه مجروح و تعدادي بيهوش شدند.

وي با اشاره به شهادت شهيد محمد باقدرت جوباري و چند شهيد ديگر و نيز بيهوشي آيت‌الله صالحي کرماني در اين حادثه ادامه داد: مردم بعد از آنکه اوضاع کمي آرام شد آيت‌الله صالحي کرماني و تعدادي از علما را از مسجد بيرون بردند. در اين واقعه مقداري از وسايل و ساختمان مسجد آتش گرفت و تعدادي از قرآن‌هاي داخل مسجد سوخت، برخي از درب ها شکست و برخي ديگر سوخت. حتي شعله‌هاي آتش به فرش‌ها نيز کشيده شد اما خوشبختانه بناي اصلي مسجد آسيب نديد.

حجت‌الاسلام رباني ابراز کرد: مزدوران در حالي که شعارهايي در حمايت از رژيم منحوس پهلوي سر مي‌دادند دوباره از دو طرف به مسجد جامع کرمان حمله کردند و سپس فروشگاه‌هاي عظيم، اتومبيل‌ها، موتورسيکلت ها و دوچرخه هاي افراد انقلابي و متدين و سرشناس بازار را به آتش کشيدند.

وي با اشاره به پيام تاريخي امام خميني (ره) در سال 57 به مناسبت به آتش کشيدن مسجد جامع کرمان خاطرنشان کرد: امام خميني(ره) در پيامي اين اقدام توهين آميز را متوجه رژيم پهلوي دانستند و آن را جنون‌آميز توصيف کردند. در بخشي از پيام امام(ره) آمده است: "اوضاع جاري در ايران موجب نگراني شديد اينجانب است. خوف آن دارم که شدت فشار عصبي به شاه و بستگانش حمله‌هاي جنون‌آميز آنان را تشديد کرده و ملت ايران را بيش از پيش به خاک و خون بکشد، کشتار دسته‌جمعي کرمان و آتش زدن مسجد و مقدسات مسلمين و ضرب و شتم مزدوران بي‌دفاع در آن نمونه‌اي از اين جنون است".

حسين عزيزي‌زاده، مدير موقوفات و مدير مسجد جامع مظفري کرمان نيز به ويژگي هاي خاص مسجد جامع مظفري اشاره کرد و به خبرنگار شبستان گفت: کاشي‌کاري سردر شرقي مسجد مظفري کرمان بي‌نظير است. برجسته بودن قسمت‌هايي از کاشي‌کاري، مقرنس‌کاري بالاي سر در مسجد که سبک خاصي از معماري را در اين مکان ايجاد کرده، آن را نسبت به ساير مساجد ممتاز کرده است. کاشي‌کاري سردر بزرگ مسجد جامع کرمان همانند سر در مسجد جامع يزد است.

وي بيان کرد: طول صحن اين مسجد 5/66 متر و عرض آن 49 مترمربع است و مساحت کلي مسجد به 3258 مترمربع مي‌رسد. در دورتادور درب شرقي مسجد آيات قرآن با خط ثلث و رنگ سفيد در زمينه‌اي با کاشي‌هاي آبي رنگ و سرمه‌اي و اشکال اسليمي نقش بسته است و دو طرف راهروي ورودي مسجد کتيبه‌اي برجسته از کاشي معرق وجود دارد که آجرهايي مانند کادر، آنها را دربر گرفته و کلمه جلاله "الله" بر آن نقش بسته است.

مدير موقوفات مسجد جامع مظفري کرمان با اشاره به رنگ و معماري زيباي محراب اين مسجد گفت: حاشيه محراب از سنگ مرمر سبز و مزين به خطوطي زيباست و محمد يزدي، معمار و سازنده مسجد با ظرافت خاصي مسجد را طراحي و احداث کرده که در نوع خود بي‌نظير است.

عزيزي با اشاره به آسيب‌هايي که مسجد جامع مظفري را در طول تاريخ تهديد کرده است، يادآور شد: اين مسجد در زمان حکومت آقامحمدخان قاجار به توپ بسته شد و در زمان حکومت زنديان و حمله قاجار به کرمان، درب اين مسجد بر اثر اصابت گلوله توپ تخريب شد. درب آسيب ديده و سردر ورودي شرقي مسجد در سال 1319 به وسيله کاشي‌کاري به نام "اسلامي" مرمت شد. دومين حادثه تاريخي مسجد واقعه آتش‌سوزي 24 مهر سال 1357 زمان رژيم پهلوي است.

وي ادامه داد: در زمان شاه عباس صفوي الحاقات و تعميراتي در مسجد جامع کرمان انجام شد که عمدتا شامل شبستان مسجد است و متأسفانه نامي از معمار و بناي آن در دست نيست. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي چهار شبستان به شبستان قديمي مسجد اضافه شد. شبستاني با عنوان مرحوم "آيت‌الله صالحي" که با آجر سفال و کاشي‌ هفت رنگ تزيين شده است. شبستاني با عنوان "شهيد ايران‌منش" و "شهيد با قدرت" و شبستاني ديگر که هنوز نام خاصي براي آن تعيين نشده از جمله شبستان هاي ملحق شده به اين مسجد هستند.

مدير مسجد جامع مظفري کرمان با ابراز تاسف از اينکه مدت 10 سال است سردر کاشيکاري شده درب شمالي مسجد فرو ريخته است، اضافه کرد: ميراث فرهنگي بايد به تعمير سر در مسجد اهتمام کند ولي متاسفانه هنوز اقدام در راستاي مرمت آن نکرده است. در سال‌هاي گذشته ميراث فرهنگي کارگاه هايي براي مرمت بخشي از کاشيکاري ها داير کرده بود که متأسفانه اين کارگاه ها نيز در دو سال اخير هيچ‌گونه اقدامي براي تعمير و مرمت مسجد انجام نداده اند. کاشي‌کاري داخل و ايوان مسجد نيز دچار آسيب شده و نياز به مرمت دارد. نه تنها ميراث فرهنگي بلکه ساير سازمان ها چون استانداري و شهرداري مساعدت ها و همکاري ها در راستاي مرمت اين مسجد داشتند که در طول سال هاي اخير مساعدت و همکاري انها نيز قطع شده است.

وي به هزينه بازسازي قسمت‌هايي از مسجد جامع مظفري کرمان اشاره کرد و گفت: مسجد موقوفات زيادي دارد که هزينه‌هاي جاري و بخشي از تعميرات مسجد به غير از کمک‌هاي مردمي از اين منبع تأمين شده و مي شود. مرمت بخش اول مسجد که شامل سردر شرقي تا ميدان است با هزينه اي نزديک به يک ميليارد ريال انجام شده است. بخش دوم مسجد که شامل پله‌هاي ميدان تا حوض آب‌نما و فضاي سبز است نياز به هزينه‌اي معادل هزينه صرف شده در بخش اول و شايد بيشتر دارد و تامين اين مبلغ براي مرمت و بازسازي بخش‌هاي مختلف مسجد کمک و مساعدت مسئولان را مي‌طلبد.

شايان ذکر است، مراسم گلباران قرآن همزمان با سالروز به آتش کشيده شدن اين مسجد از سوي مزدوران رژيم شاهنشاهي در سال 57، 24 مهر ساعت 9 با حضور آيت‌الله سيديحيي جعفري، امام جمعه کرمان، استاندار و مديران اجرايي اين استان در شبستان مسجد جامع مظفري کرمان برگزار مي‌شود.

پايان پيام/