به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان،اعتماد اجتماعي يكي از كاركردهاي مهم و عمده سرمايه اجتماعي است. به عبارت ديگر اگر سرمايه اجتماعي افزايش پيدا كند، اعتماد اجتماعي هم افزايش پيدا مي‌كند. چون بين سرمايه اجتماعي و اعتماد اجتماعي رابطه مستقم و مثبتي وجود دارد به گفته بسیاری از کارشناسان اعتماد اجتماعی در جامعه ما کاهش یافته است بر همین اساس خبرنگار اجتماعی شبستان با «امان الله قرایی مقدم »جامعه شناس و استاد دانشگاه گفتگویی انجام داده که در ادامه آن را می خوانید.
تعریف سرمایه اجتماعی چیست؟
سرمایه اجتماعی یک ظرفیت، جوهر اجتماعی یا هنجاری غیر رسمی است که همکاری میان افراد و نهادهای یک جامعه را ارتقا می بخشد. هر شبکه اجتماعی ، برای دستیابی به اهداف خود ، علاوه بر افراد آگاه و با تجربه و امکانات و ابزار مادی، به عواملی مانند اعتماد، تعهد و مسئولیت پذیری هم نیاز دارد که این عوامل، همان سرمایه های اجتماعی هستند.
به اعتقاد شما سرمایه های اجتماعی(اعتماد اجتماعی) چه نقشی می توانند در توسعه و پیشرفت یک جامعه چیست داشته باشند؟
جامعه شناسان قبل از قرن بیستم بر این باور بودند که منابع طبیعی( منابع سطح الاعرضی و تحت الاعرضی) ،تکنولوژی و نیروی انسانی عامل مهمی در توسعه و پیشرفت جامعه هستند ولی با گذشت زمان متوجه عدم تاثیری گذاری این عوامل بر پیشرفت جامعه شدند تا اینکه در اوایل قرن بیستم نظر جامعه شناسان تغییر کرد و به این نتیجه رسیدند که اعتماد عمومی نقش مهمی در توسعه و پیشترفت جامعه دارد انها گفتند اعتماد عمومی شامل اعتماد افقی و اعتماد عمودی می باشد که اعتماد افقی، اعتماد بین مردم با مردم و اعتماد عمودی اعتماد بین مردم و مسئولان است، و آنها معتقد بودند در صورتی که سه عامل فوق وجود داشته باشد ولی جامعه فاقد اعتماد عمومی باشد،هیچ گونه پیشترفتی در زمینه های اخلاقی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعه حاصل نخواهد شد.
جامعه ما از نظر اعتماد اجتماعی در چه شرایطی قرار داد؟
جامعه ایران با ضعف اعتماد روبرو است، بر همین اساس مردم هر چیزی را که از بالا ابلاغ یا گفته می شود را نمی پذیرند، صدا و سیما جامعه بسته را می بیند نه باز را ،امروزه حتی مردم به اخبار رسانه ملی هم اعتماد ندارند، چون از حرف تا عمل مسئولان زمین تا آسمان فاصله است، اختلاس گران و رانت خواران دستگیر می شوند ولی خبری از مجازات انها نیست، نا گفته نماند که خوشبختانه بعد از روی کار آمدن حجت الاسلام رئیسی در دستگاه قضایی تحولات خوبی صورت گرفته است، برخی از افراد ریشه بی اعتمادی را در جامعه خشکاندند و مردم حتی گفته های راست انها را نیز قبول ندارند، بنابراین تا اعتماد در جامعه حاکم نشود پیشرفتی هم حاصل نخواهد شد.
آیا عدم وجود اعتماد عمومی در جامعه می توانست عامل برخی شکست ها و عقب ماندگی های کشور ما در طول تاریخ باشد؟
بله، مهمترین عامل شکست جامعه و تضعیف دولت های مقتدر ما در طول تاریخ نبود اعتماد عمومی بوده است، به خوارزمشاهیان اعتماد نداشتیم، مغول ها بر ما تاختند. در واقع، سرمایه اجتماعی را می توان در کنار سرمایه های اقتصادی و انسانی، بخشی از ثروت ملّی به حساب آورد که بستر مناسبی برای بهره برداری از سرمایه انسانی و فیزیکی و راهی برای نیل به موفقیت قلمداد می شود.
سرمایه اجتماعی چگونه ارزیابی می شود؟
براي اندازه گيري سرمايه اجتماعي جوامع گوناگون، ميزان جرايم موجود در آن جوامع مي تواند به عنوان شاخصي براي وجود يا فقدان سرمايه اجتماعي قلمداد شود. بر اساس نتايج بسياري از بررسي هاي علمي انجام يافته در سراسر دنيا، کاهش سرمايه اجتماعي در بين افراد جامعه يکي از مهم ترين دلايل افزايش جرم و جنايت در دهه هاي گذشته است.
رسانه های بیگانه چقدر در کاهش اعتماد عمومی در جامعه نقش دارند؟
ایجاد بی اعتمادی درونزا است ولی رسانه های بیگانه نیز در کاهش اعتماد عمومی نقش به سزایی دارند.
نظر شما