نیکو شدن آدمی با هنر، نقطه آغاز هنر اسلامی است

به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر محسن هاشمی، استاد دانشگاه هنر در همایش علمی نخستین جشنواره هنرهای معاصر اسلامی به سخنرانی با موضوع نسبت میان نیکویی در اسلام و هنر سینما پرداخت.

وی در ابتدا با اشاره به اینکه سینما هنری است که برخلاف سایر هنرها از بطن دین زاده نشده، گفت: هنرها در گذشته یا در بستر دین زاده می‌شد و یا مورد حمایت دین قرار می‌گرفت اما سینما محصول دوره جدایی انسان از دین است.

هاشمی با طرح این پرسش که میان سینما و دین چه نسبتی برقرار است، افزود: در این سخنرانی به رابطه میان اسلام، حسن و سینما خواهم پرداخت.

وی درباره مفهوم حسن گفت: حسن یا خوبی از جنس ماده نیست بلکه به روح و جان بازمی‌گردد و بر همین اساس در فرهنگ ایرانی می‌گوییم "اگر در دیده مجنون نشینی/ به غیر از خوبی لیلی نبینی". از سوی دیگر حسن هم واجد جمال و زیبایی است و هم واجد جلال و شکوه.

این استاد دانشگاه با اشاره به حدیث قدسی "کنت کنزاً مخفیا... گنج نهانی بودم می‌خواستم شناخته شوم، خلق را آفریدم تا شناخته شوم"، تأکید کرد: در ادیان ابراهیمی تمام خلقت به منظور آشکار شدن همین حسن است.

وی ادامه داد: به محض سخن گفتن از حسن مفهوم عشق به میان می‌آید که آرام ‌آرام عاشق را شبیه به معشوق می‌کند.

هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود به مفهوم هنر و هنرمند از گذشته تاکنون اشاره و تأکید کرد: چه از دیدگاه غربی یونان باستان و چه در اسلام هنرمند کسی است که برای او تجلی رخ می‌دهد و ملهم به الهام می‌شود، حال گاهی او را مجنون دانستند و گاهی حکیم و در اثر همین تجلی هنرمند دست به خلق می‌زند.

وی همچنین افزود: در فرهنگ اسلامی نتیجه عمل هنرمند مهم نیست بلکه نسبت فعل هنرمند با عالم اهمیت دارد که به نیکو شدن هنرمند میانجامد و این نقطه آغاز هنر اسلامی است.

هاشمی تصریح کرد: در این معنا هنرمند واسطه فیض می‌شود، از یک دست می‌گیرد و از دست دیگر می‌دهد.

وی با یادآوری آیه 7 سوره نحل "خدا به زنبور عسل وحی می‌کند که روی گل‌ها بنشیند تا از بتون او شرابی با رنگ‌های مختلف و شفادهنده برای مردم به دست بیاید"، وحی خداوند به زنبورعسل و کار هنرمند را شبیه به هم دانست.

این استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به طرح دوگانه شرقی-غربی برای هنر گفت: من به وحدت جامعه انسانی قائلم و به نظرم می‌رسد که غرب و شرق به یک موضوع از دو جهت نگاه می‌کنند و این دو نگاه مکمل هم‌اند نه نافی یکدیگر.

وی ادامه داد: مهارت‌ها به یکدیگر کمک می‌کنند که این موجب نوعی وحدت در ساخت آثار هنری است، بنابراین بسیاری از ناکامی‌های ما مثلا در حوزه سینما به ضعف تکنیکی ما باز می‌گردد.

این استاد دانشگاه با ذکر نمونه‌های سینمای ایران و جهان گفت: تاکنون کارگردان‌های بسیاری به دنبال طرح موضوعات دینی بوده‌اند اما در همه کتاب‌هایی که درباره سینمای دینی منتشر می‌شود نام این درایر و تارکوفسکی به چشم می‌خورد چرا که این دو فیلم‌ساز نوعی از سینما را مطرح می‌کنند که امید، عشق و ایمان را ترویج می‌دهد.

هاشمی تصریح کرد: سینمای ایران اگر بخواهد به سینمای دینی دست یابد باید به امید، عشق و ایمان باز گردد.

پایان پیام/