در صورت تمکن مالی مرد باید تا ریال آخر مهریه را بپردازد

به گزاش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، مهریه زوجه به عنوان حق طبیعی و ضروری است که هنگام ثبت عقد دائم و موقت در سند ازدواج آورده می‌شود، همچنین حق قانونی زوجه است که به صورت عند المطالبه می‌تواند آن را از همسر خود بگیرد، البته اگر زوجه به صورت قانونی و رسمی مهر خود را ببخشد این حق از او گرفته می‌شود، در غیر این صورت زوجه توانایی اخذ مهریه خود را در هر زمانی دارد، گاه در رویه قضائی، اثبات اینکه مرد از تمکن مالی مناسبی برای باز پرداخت بدهی یا همان مهریه برخوردار است، بسیار دشوار بوده و راه‌های فرار از دین هم برای بدهکاران کم نیست و این امر تکه دیگری از پازلی است که باید بر آن تاکید داشت، در این خصوص با «سلمان کونایی» آسیب‌شناس علوم رفتاری و وکیل دادگستری گفتگویی انجام دادیم که در ادامه چکیده ای از ان را می خوانید.

در مورد طرح تقلیل مجزات حبس تعزیری توضیح دهید؟

طرح تقلیل مجازات حبس تعزیری، یک طرح بی پایه و اساس بوده، به هیچ عنوان در مجلس مصوب نشده است،  این طرح را تعدادی از نمایندگان مجلس به دلیل نزدیک شدن به انتخابات و با هدف کسب رای مطرح کردند اینکه مجازات ها نصف شود هیچ معنایی ندارد، کلیت امر این است که پرداخت مهریه دیگر مانند چند سال گذشته نیست و برای محکومان مهریه، همانند سابق زندان و بازداشت های طولانی لحاظ نمی شود.

مثلا ممکن است، شخصی که مسئول پرداخت مهریه می باشد، برای فردی که مهریه همسرش هزار سکه است، رای به پرداخت 5 سکه، ماهی 500 هزار تومان بدهد، یعنی این کار بستگی به اعدادی دارد که افراد قادر به پرداخت آن هستند در این صورت توقیف و بازداشت احتمالی از مهریه از بین می رود ولی در قانون توقیف و بازداشت افراد ممنوع  نیست، کما اینکه در حال حاضر هم  افرادی هستند که حاضر به پردخت دین خود نمی شوند بر همین اساس آنها را یک هفته یا 10 روز در بازداشت نگه می داند تا تقاضای اعسار(دشواری و تنگدستی مدیون از ادای دین  به دلیل نداشتن مال یا عدم دسترسی به مال) کنند، یعنی بگویند، تمکن مالی ندارم در واقع به معنای عدم توقیف یا بازداشت نیست ،اتفاقا افراد توقیف و بازداشت هم می شوند ولی زمان بازداشت کمتر از یک ماه است، چون سریعا بررسی و به مساله رسیدگی می کنند، بنابراین در حال حاضر روش پرداخت مهریه به گونه ای است که دست دادگاه  باز بوده و براساس تمکن مالی طرف، مهریه را تقسیط می کنند، مثلا برای 1370سکه مهریه 5 سکه و ماهی 200 هزارتومان در نظر می گیرند که مرد باید پرداخت کند.

مهلت تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه چقدر است؟

از زمان ابلاغ اجرائیه است و در صورتی که پس از قطعیت رای مهریه دادخواست اعسار تقدیم دادگاه نشود زوجه می تواند از دادگاه تقاضای جلب نماید و در صورت جلب زوج و پس از صدور قرار قبولی وثیقه یا کفالت تا روشن شدن وضعیت اعسار از حبس زوج خودداری و در صورت حبس آزاد می شود.

براساس مصوبه اخیر مجلس حبس و حتی بازداشت موقت محکومان مالی موضوع مهریه طبق نص قانون ممنوع شده است نظر شما در این زمینه چیست؟

ما الان چند سالی است که بحث محدود سازی و منتفی سازی مهریه را دنبال می کنیم بر همین اساس  قضات اختیار دارند که  مانند سابق  محکومان به مهریه را توقیف یا بازداشت نکنند لذا بسیاری از این طرح هایی که اکنون در مجلس مطرح می شوند، طرح های تبلیغاتی هستند که یا از قبل در کشور در قالب قوانین دیگری اجرا شده اند یا  هنوز برای به سرانجام رسیدنشان راه زیادی در پیش است.

پس در حال حاضر فقط 110 سکه قابلیت اجرایی دارد؟

پرداخت 110 سکه برفرض تمکن مالی است، یعنی در قانون قید شده که همه باید این میزان سکه را پرداخت کنند ولی در عمل  دیده شده ،کمتر کسی هم می تواند این میزان را بپردازد بر همین اساس مثلا قاضی برای دو هزار سکه رای به پرداخت 10 سکه ماهی و ربع سکه، خمس سکه یا یک سوم سکه را داده است، این فرض اولیه است و قاعده قطعی نیست، یعنی این گونه نیست که بلا فاصله 110 سکه را یک جا پرداخت کنند در واقع اکنون هیچ معیار و ملاکی در دادگاه مطرح نیست اما اگر معلوم شود، مرد دارای 100 میلیارد تومان سرمایه است تا ریال آخر هم دادگاه رای محکومیت خواهد داد و اموال را توقیف می کند، این طور نیست که فرد را حبس کنند، مثلا اگر فرد کارخانه دارباشد، کارخانه اش را به جای دوهزارسکه  توقیف می کنند ضمن اینکه جدیدا خودروی طرف را هم توقیف می کنند، حتی اگر آن خودرو وسیله تامین معاشش باشد، بنابراین این دین از بین نمی رود ولی مشمول این می شود که شما چیزی داشته باشید که دادگاه برای خروج ازدین، آن را توقیف کند.

ولی امروزه برخی از افراد برای فرار از دین، اموال خود را بنام فرد دیگری می کنند نظر شما در این خصوص چیست؟

اگر محرض باشد که معامله به قصد فرار از دین، صوری است، در این صورت هم معامله باطل است و هم جرم محسوب می شود، یعنی این معامله باطل است و دادگاه می تواند حکم به محکومیت هم بدهد، خیلی از دادگاه ها این کار را نمی کنند، یعنی رای نمی دهند ولی اگرمثلا من امروز محکوم به پرداخت مهریه شوم ولی فردا منزل خود را به نام یکی از اعضای خانواده ام کنم، دادگاه  جلوی این مساله را به عنوان فرار از دین می گیرد.

گفته می شود طبق تصویب مجلس قرار است مهریه به نرخ سال عقد زوجین پرداخت شود آیا صحت دارد؟

غیرممکن بوده و خلاف اصل ثبات قرادادها است، باعث بی اعتماد سازی قراردای بنام عقد نکاح می شود چون باید ارزش های مالی دیون افراد متناسب با تحولات زمان تغییر یابد مگر می شود، قیمت ها درآ ینده افزایش یابد ولی مهریه به نرخ زمان عقدشان محاسبه شود.

اخیرا گفته شده به جای مهریه شروط ضمن عقد  هم در نظر  گرفته شود، نظر شما در این زمینه چیست؟

 این حرف های غیر کارشناسنانه است هیچ  کدام از دو طرف به راحتی نمی توانند درش دخل یا تصرف کنند، مگر حق طلاق که با مرد است، مثلا ضمن عقد تصریح می کنند یا مرد  متعهد شود علاوه بر مهریه  50 درصد حقوق خود را به زن بدهد، بنابراین هر آنچه که معقول و مشروع و قابل تحقق باشد، ضمن عقد نکاح می توان بر ضمه یا برعهده طرفین گذاشت یا مرد می تواند شرط بگذارد که زن به مدت 30 سال به عنوان مدیر شرکتش کار کند این اختیار و آزادی هست و همیشه بوده، شروط ضمن عقد از سال 1307 در قانون  وجود داشت چیز جدیدی نیست ضمن اینکه هر شرطی را نمی شود گذاشت بلکه باید مشروع و معقول باشد.