نظر آیت‌‌الله العظمی خامنه‌ای درباره مدعیان دیدار و ارتباط با امام زمان(عج)

به گزارش خبرنگار گروه مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن دهه فجر انقلاب اسلامی و به منظور آشنایی با نظریه انتظار در آراء و اندیشه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، مقام معظم رهبری با حجت الاسلام والمسلمین «حمیدرضا مطهری»، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت وگویی داشته ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

آسیب شناسی تاریخی انتظار در دیدگاه مقام معظم رهبری چه سیری را شامل می شود و چه اهدافی را دنبال می کند؟

فرهنگ انتظار در عین کارآمدی و جایگاهی که در جامعه بشری به ویژه در میان مسلمانان دارد با آسیب هایی نیز در طول تاریخ مواجه بوده است.

انتظار و مهدویت در بیانات و آثار مقام معظم رهبری در بسیاری از موارد مورد تاکید و توجه بوده است؛ در بررسی ها مشاهده کردم رهبری به دلیل اشراف بر مباحث تاریخی و نیز احاطه بر مباحث مهدوی و انتظار، به هر دو بعد توجه داشته اند به ویژه آنکه نگاه آسیب شناسانه هم در این باره دارند که یکی از ابعاد آن آسیب شناسی تاریخی انتظار است، یعنی اینکه این پدیده فرهنگی تاریخی «انتظار» با چه آسیب هایی روبرو بوده است.

ایشان همواره بر وقوع این آسیب ها و احتمال افتادن جامعه در ورطه آنها تاکید کرده اند.

مهمترین این آسیب ها در نظر و اندیشه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای چیست؟

یکی از مهمترین این آسیب ها مسئله مدعیان دروغین است که از روزهای آغازین طرح مباحث مهدوی تا امروز وجود داشته و آسیب هایی را وارد کرده است؛ یعنی این مدعیان در عصر حضور ائمه(ع) و نیز در عصر غیبت و امروز فعال بوده و هستند، چنان که افرادی در خاندان های اموی و عباسی این ادعاها را داشتند، مقام معظم رهبری در مواضع مختلف در این باره تصریحاتی داشته اند، چنان که فرمودند: «در طول تاریخ مدعیانی بودند؛ بعضی از مدعیان هم، یک علامتی را بر خودشان یا بر یک کسی تطبیق کردند؛ همه‌ی اینها غلط است.»

البته در کنار این تصریح، به علل و عوامل پیدایش چنین مدعیانی هم اشاره دارند و می فرمایند: «کارهای عامیانه و جاهلانه و دور از معرفت و غیر متکی به سند و مدرک در مسئله‌ی مربوط به امام زمان (عجّل‌اللَّه تعالی فرجه الشّریف) است، که همین زمینه را برای مدعیان دروغین فراهم می کند. کارهای غیرعالمانه، غیرمستند، غیر متکی به منابع و مدارک معتبر، صرف تخیلات و توهمات؛ اینجور کاری مردم را از حالت انتظار حقیقی دور می کند، زمینه را برای مدعیان دروغگو و دجال فراهم می کند؛ از این بایستی بشدت پرهیز کرد»(بیانات در دیدار اساتید و فارغ التحصیلان تخصصی مهدویت، 18/4/90)

این یعنی در موضوع مهدویت باید کارهای عالمانه و مستند و متکی به مدارک معتبر انجام شود.

آیت الله العظمی خامنه ای چه آسیب های دیگری را در بستر تاریخ، متوجه مسئله انتظار و مهدویت می دانند؟

از دیگر آسیب های تاریخی در موضوع انتظار از نظر ایشان، ادعای بابیت و ارتباط با امام زمان(عج) است که همواره در طول تاریخ وجود داشته و افرادی از زمان آغاز غیبت صغری و بعد در دوران غیبت کبری، مدعی بابیت امام مهدی(عج) و یا مدعی نیابت ایشان بوده اند مثل حلاج، شلمقانی و ... امروز هم چنین هستند مثل جریان خطرناک احمد اسماعیل.

آیت الله العظمی خامنه ای چنین ادعاهایی را آسیب و پیرایه های آلوده کننده می دانند و می فرمایند: این ادعاها آسیب های جدی را متوجه مهدویت می کنند، رهبری معظم انقلاب در این باره می فرمایند: «مثل همه‌ی حقائقی که در برهه‌های مختلفی از زمان ملعبه‌ی دست سودجویان می شود، این حقیقت هم گاهی ملعبه‌ی دست سودجویان می شود. این کسانی که ادعاهای خلاف واقع می کنند - ادعای رؤیت، ادعای تشرف، حتّی به صورت کاملاً خرافی، ادعای اقتدای به آن حضرت(عج) در نماز - که حقیقتاً ادعاهای شرم‌آوری است، اینها همان پیرایه‌های باطلی است که این حقیقت روشن را در چشم و دل انسان های پاکنهاد ممکن است، مشوب کند.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم در روز نیمه شعبان، 27/5/87)

آیا سخن از دیدار و ارتباط با امام زمان(عج) هم جزء آسیب هایی است که در نظرگاه مقام معظم رهبری مهدویت و انتظار را در معرض خطر و تهدید قرار می دهد؟

یکی از آسیب های مهدویت و انتظار در بیانات رهبری، ادعای رویت و دیدار با امام زمان(عج) است که در طول تاریخ وجود داشته و هنوز هم وجود دارد بدین ترتیب که برخی مدعی این دیدار و ارتباط هستند. باید توجه داشت این ارتباط و دیدار غیرممکن نیست اما معمولا آنها که چنین تجربه ای دارند، آن را پنهان کرده اند.

ایشان اصل دیدار را ممکن می دانند و رد نمی کنند اما تاکید دارند: «ممکن است یک انسان سعادتمندی، چشمش، دلش این ظرفیت را پیدا کند که به نور آن جمال مبارک روشن شود، اما یک چنین کسانی اهل ادعا نیستند؛ اهل گفتن نیستند؛ اهل دکان‌داری نیستند. این کسانی که دکان‌داری می کنند به این وسیله، انسان می تواند به طور قطع و یقین بگوید اینها دروغگو هستند؛ مفتری هستند.» (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم در روز نیمه شعبان، 27/5/87)

در موضوع تطبیق های ناروا و برداشت های اشتباه از روایات عصر ظهور، آیت الله العظمی خامنه ای چه رهنمودهایی دارند؟

بنابر نظر مقام معظم رهبری این یکی از آسیب های اساسی مهدویت است که برخی افراد و نشانه ها را به افراد موثر و نشانه های حتمی ظهور تطبیق دهند، برای مثال گفته شود این شخص در آستانه ظهور چنین و چنان می کند چنان که برای مثال در عصر صفوی دوره پادشاهی خاص را به عنوان زمان ظهور یا پرچم های سیاه عباسیان را به روایات ارجاع داده و نشانه ظهور تعبیر می کردند. این قبیل اقدامات باعث اشتباه و سوءبرداشت می شود.

ایشان تاکید دارند برخی از این چیزها درباره علائم ظهور، قطعی نیست و در منابع و روایات مستند و معتبر نیامده است.

اگر بخواهیم آسیب شناسی تاریخی مسئله انتظار را از نگاه ایشان بررسی کنیم، به این نتیجه دست می یابیم که مقام معظم رهبری به دلیل اشراف علمی به دو حوزه تاریخ و مهدویت، آسیب های انتظار را شناخته و برای جلوگیری از این آسیب ها راهکار ارائه کرده اند.