هنر تئاتر هنوز با فرهنگ مردم ایران عجین نشده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از یزد، «محمدرضا امیرخانی» از هنرمندان پیشکسوت و مطرح استان یزد که سابقه بازی در فیلم های سینمایی و تلویزیونی را در کارنامه هنری خود دارد، وضعیت امروز تئاتر در استان یزد را در یک یادداشت به رشته تحریر در آورده است که متن کامل آن به شرح زیر است:

به نام هستی بخش

امروز جمعه هشتم فروردین ماه نود و نه شمسی مطابق با 27 مارس 2020 روز جهانی تئاتر است. همین بهانه ای شد که از هنر تئاتر بنویسم.

هنر نمایش ریشه دار است و به همین دلیل بازیگران مطرح سینما هم از این که بگویند ما با تئاتر شروع کردیم و خاک صحنه خوردیم نه تنها ابایی ندارند که با افتخار می گویند؛ اما چرا ریشه دار و آیا تئاتر امروز ما چه جایگاهی دارد؟ ریشه دار است به دلیل همگامی اش با تاریخ که به قول ریموند ویلیامز در تعریف فرهنگ جامعه تئاتر را می آورد و می نویسد، فرهنگ عبارت است از ادبیات، تئاتر، موسیقی و ... .

در تاریخش از یونان باید نام ببریم که سر آغاز است قبل از میلاد مسیح، بحث خدایان است و تقدس بخشیدن به خدایان و نیاز مردمان آن روزها به جشن و جشنواره ای که بُزی قربانی می کردند و حاصلخیزی تاکستان هایشان مایه جشن و شادیشان بود و البته این شروع که از آیین و مناسک می آید با نگاه فلاسفه و دانشمندانی مثل ارسطو توأمان گردید و پایه و اساسی محکم و متقن به خود گرفت.

اینجا نمی خواهم از تاریخ هنر نمایش بگویم که مجالی بسیار می خواهد که خلاصه اش می شود، تئاتر از آغاز نیاز انسانها بوده است که جنبه معنوی داشته است.

بگذریم از رومی ها که به بازیگر «گرجه» می گفتند و پَستش می شمردند و تئاتر را تفریح و سرگرمی می دانستند و گلادیاتورها را به وجود آوردند. از آن تاریخ تا کنون در جوامع بشری تئاتر را داریم و البته با گستره تمدن و پیشرفت جوامع کارکردهای تئاتر هم گونه گونگی خاصی به خود گرفته است.

اما در ایران ما شکل غربی تئاتر را نداریم و پژوهشگران ما از بازی های نمایشی و رسم و رسوماتی نام می برند تا حدود 150 سال پیش که شکل غربی تئاتر وارد ایران می شود، پس تئاتر در فرم و شاکله اش ریشه اش غربی و وارداتی است و تئاتر هیچگاه از بطن جامعه ما نشات نگرفته و از نیازهای مردمانش نبوده که بخواهند در نبودش احساس نداری و کمبود نمایند.

بدیهی و کار سختیست هنر وارداتی که با فرهنگ مردمانش عجین نیست و هنرمند این رشته بخواهد ارتباطی دوسویه نیز برقرار کند.

از سال 1961(59 سال پیش) به پیشنهاد انستیتو تئاتر 27 مارس را روز جهانی تئاتر نام نهاده اند. گرامیش می داریم و البته می نویسیم متاسفانه علیرغم همه تلاش های هنرمندان، هنر نمایش با فرهنگ مردمان این سرزمین آنچنان که باید و شاید عجین نیست و در جامعه امروز این مرز و بوم باید همت و تلاشی افزون بر همه آنچه بر صحنه های اجرا نقش بسته ایم، ساری و جاری شود تا تئاتر را بتوانیم جزئی لاینفک از فرهنگ این مرز و بوم بدانیم ان‌شاءالله.