دردسرهای آموزش مجازی دانش آموزان برای نظام تعلیم و تربیت

خبرگزاری شبستان، گروه اجتماعی، معصومه بدخشان:شیوع ویروس کرونا یک ماه است تعطیلی اجباری را به مدارس تحمیل کرده است. مدارس از اسفندماه سال 1398 تعطیل هستند. برخی از فرهنگیان کلاس درس را به خانه آوردند و از طریق شبکه های اجتماعی با دانش آموزان ارتباط برقرار کردند و تدریس را مجازی کردند. وزارت آموزش و پرورش نیز با کمک رسانه ملی در شبکه 4 سیما و آموزش تدریس کتب درسی در تمام مقاطع تحصیلی را آغاز کرد که دانش آموزان هم از این روند تاحدودی استقبال کردند.

فعالیت شبکه شاد از 16 فروردین

در گام بعدی وزارت آموزش وپرورش از راه اندازی شبکه شاد خبر داد قرار بود این شبکه از روز 16 فروردین فعالیت کند اما از سوی وزارت آموزش و پرورش به تعویق افتاد.

برخی از فرهنگیان نسبت به اجرای طرح شاد در شبکه های اجتماعی گلایه و انتقاد کردند. آن  ها معتقد هستند که دستوری عمل کردن وزارت آموزش و پرورش درست نیست. چون برخی ها نمی خواهند از شبکه های پیام رسانی که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است استفاده کنند.

برخی از معلم ها نیز بیان دارند که نمی توان این شیوه را به صورت فراگیر اجرا کرد. بسیاری از خانواده ها در مناطق محروم تلفن همراه اندروید ندارند که بتوانند به این آموزش ها دسترسی پیدا کنند و حاضری در این کلاس ها مجازی بزنند.

 فرهنگیانی نیز بیان دارند که باید وزارت آموزش و پرورش شیوه آموزش را به مدارس واگذار کند.

مشکلات تدریس در فضای مجازی

در همین ارتباط معلمی به خبرنگار شبستان می گوید: در یکی از مناطق محروم تدریس می کنم بسیاری از خانواده ها گوشی های اندروید ندارند. در خانه ممکن است یک نفراز اعضای خانواده این امکان را داشته باشد که بنده شماره آن ها را دریافت کردم و یک گروه تشکیل دادم اما باز تعدادی از دانش آموزانم باقی ماندند که مجبور شدم تا برای آن ها تکالیف دست نوشته ای تهیه و ارسال کنم.

او با اشاره به کیفیت پایین برنامه های آموزشی در تلویزیون  می گوید: برنامه تلویزیون را در اختیار دانش آموزانم قرار دادم، ولی متاسفانه نهایت کاری که شده بود این بود که یک پاور تهیه کرده بودند و از روی آن تدریس می کردند.

این معلم بیان می کند: دانش آموزان پایه های بالا مشکلشان با تدریس توسط معلم دیگر کمتر است اما کلاس اولی که حتی هنوز چند حرف از حروف الفبا باقی مانده چگونه  می توانند آموزش مجازی یا آموزش توسط تلویزیون را دریافت کنند.

او یاد آور می شود: مشکلات تدریس در فضای مجازی صدای خانواده ها را هم در آورده است، مدام گوشی در دست دانش آموزان به بهانه آموزش مجازی است.

این معلم تاکید می کند: چون خود  دانش آموز تازه در این مسیر آموزشی قرار گرفته است به هر کانال و شبکه اجتماعی دسترسی پیدا می کند و گاها از روی ناآگاهی پیام های غیرمتعارف ارسال می شود.

یکی دیگر از مشکلات معلم ها بسته های اینترنتی است که باید برای تدریس در فضای مجازی از آن استفاده کنند که هزینه بر است. در این ارتباط هم یکی از معلم ها به خبرنگار شبستان می گوید: باید از 16 فروردین تدریس درس جدید را آغاز می کردم. چون دوره دبیرستان را تدریس می کنم برای هر کلاس یک گروه تشکیل داده ام که هر محتوایی که می خواهم  تهیه کنم، باید به صورت ویدیو برای دانش آموزانم ارسال کنم که هزینه های اینترنت سرسام آور است. باید وزارت آموزش و پرورش پیش از اینکه به فکر راه اندازی شبکه شاد باشد با وزارت ارتباطات تعامل برقرار کنند که بسته های اینترنتی به معلم ها و حتی دانش آموازن داده شود تا در این شرایط بتوانیم استفاده کنیم و کمتر به ما و هزینه تحمیل شود و این موضوع تنها در بستر شبکه شاد نباشد.

 یکی دیگر از بحث های که در این باره مطرح شد، پیام رسان هایی است که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است. باید همه اعضای مدرسه و دانش آموزان جهت استفاده از سامانه باید یکی از نرم افزارهای سروش، آی‌گپ، بله، گپ و روبیکا که توسط مدیر انتخاب می‌شود را نصب کنند.

در این باره هم برخی از معلم ها گلایه دارند نسبت به این موضوع که این پیام رسان ها به اجازه دسترسی به تمام اطلاعات ما را می خواهند البته ناگفته نماند که پیام رسان های خارجی هم اجازه دسترسی به تمام اطلاعات گوشی را دریافت می کنند.

معلمی در این باره معتقد است نباید وزارت آموزش و پرورش با بخشنامه و دستورالعمل برای آموزش دستوری عمل کند. باید اجازه  دهد هر مدرسه ای با شیوه آموزشی که می خواهد پیش رود.

همچنین برخی از والدین که چند فرزند دارند نیز به بیان کرده اند، مدارس مختلف پیام رسان های مختلف را پیشنهاد داده اند. برای مثال بنده که دوتا فرزند دارم دوتا پیام رسان متفاوت باید نصب کنم یا کسانی که چند فرزند محصل دارند ممکن است 5 پیام رسانی که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است را در تلفن همراهشان نصب کنند که این موضوع سرعت اینترنت را هم پایین می آورد.

یکی دیگراز اصلی ترین مشکلات شبکه شاد، زیرساخت است. شبکه شاد از زیرساخت قویی برخورد دار نیست و  پیام رسان های داخلی زیرساخت های لازم و کافی برای پوشش قرار دادن 14 میلیون دانش آموز و فرهنگی را ندارند و سرعت آن ها نیز پایین است. این موضوع هم از موارد انتقادی است که معلم ها و دانش آموزان مطرح کرده اند.

تعویق اجرای طرح شبکه شاد

از همین رو است که اجرای طرح شبکه شاد که قرار بود از روز 16 فروردین ماه 1399 صورت گیرد تعویق افتاد و مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش طی اطلاعیه‌ای از به تعویق افتادن راه‌اندازی شبکه اجتماعی دانش‌آموزان (شاد) به‌دلیل صیانت از حقوق آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان و حصول اطمینان از امن بودن بستر ارتباطی این شبکه خبر داد.

در این اطلاعیه با اشاره به راه‌اندازی آزمایشی شبکه اجتماعی دانش‌آموزان (شاد) در هفته‌های گذشته آمده است، به‌دلیل تأکید وزارت آموزش و پرورش بر صیانت از حقوق آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان و امن بودن بستر ارتباطی بین معلمان و دانش‌آموزان در شبکه اجتماعی دانش‌آموزان (شاد)، این کار نیاز به زمان بیشتر برای بررسی فنی و کسب اطمینان لازم را دارد.

بنابراین وزارت آموزش و پرورش ضمن تأکید بر اهمیت راه‌اندازی چنین بستری برای برقراری ارتباط مجازی بین دانش‌آموزان و معلمان، زمان راه‌اندازی این شبکه تا حصول اطمینان از شروط بالا به تعویق می‌افتد.

خاطرنشان می‌سازد تمام دستورالعمل‌های ارسالی از سوی معاونت‌های آموزشی در مورد این شبکه پابرجا است و زمان ورود مدیران، معلمان و دانش‌آموزان به این بستر ارتباطی در روزهای آینده اعلام می‌شود.

شبکه شاد

پیش از این قرار بود، طبق دستورالعملی که از سوی معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش وپرورش ابلاغ شده است، فعالیت مدیران، معلمان و دانش‌آموزان و چگونگی تشکیل و اداره کلاس درس مجازی در شبکه اجتماعی «شاد» مشخص شد.

همه اعضای مدرسه و دانش آموزان جهت استفاده از سامانه باید یکی از نرم افزارهای سروش، آی‌گپ، بله، گپ و روبیکا که توسط مدیر انتخاب می‌شود را نصب کنند.

مدیر مدرسه باید از صحت کلاس بندی و اختصاص معلم به درس از طریق سامانه سناد مطمئن شود. مدیر مدرسه از طریق سامانه سناد پیام رسان مورد نظر خود را انتخاب می‌کند. پیام رسان انتخابی را در سیستم مورد استفاده خود  خود نصب می‌کند.

بعد از نصب پیام رسان انتخابی، وارد بات «شاد» شده و کد ملی خود را وارد می‌کند پس از دریافت اطلاعات کلاس‌ها و معلمان خود نسبت به تایید آنها اقدام می‌کند.

معلمان پس از اعلام مدیر مدرسه نسبت به نصب پیام رسان انتخابی مورد استفاده در همان واحد آموزشی اقدام کنند.بعد از ورود به پیام‌رسان انتخابی و انتخاب گزینه معلم، کد ملی و کلاس‌های خود گروه‌ها را مشاهده می‌کنند هر معلم ادمین کلاس درس خود است و از این پس مسئولیت کلاس را عهده‌دار خواهد بود.

.

دانش‌آموزان پس از نصب پیام رسان انتخاب شده توسط مدیر که قبلاً به اطلاع دانش‌آموزان رسیده است وارد بات شاد شده و گزینه دانش‌آموز را انتخاب می‌کنند.

پیام‌رسان، لینک shad.medu.ir را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد تا با کلیک کردن بر روی لینک وارد صفحه اصلی شاد شود و اطلاعات درخواستی را وارد کرده و با تایید آن لینک کلاس نمایش داده می‌شود.

ناگفته نماند؛ طرح هایی که وزارت آموزش و پرورش در زمینه های شبکه های مجازی ارایه می دهد همواره با شکست مواجه است. شبکه اجتماعی شاد در سال 1394 زمان «علی اصغر فانی» وزیر اسبق آموزش و پرورش از سوی «حمید رضا کفاش» معاونت پرورشی و فرهنگی اسبق این وزارت خانه بیان شد اما تنها در سطح وعده باقی ماند در آن زمان خبری هم تعطیلی اجباری مدارس نبود.

در زمان «محمد بطحایی» نیز شبکه تعاملی سینا مطرح و اجرا شد که هدف آن پررنگ شدن ارتباط خانه و مدرسه بود و اکنون  هم که در زمان « محسن حاجی میرزایی» هستیم خبر از شبکه شاد داده می شود.

به هر روی؛ باید تدابیری ویژه ای برای آموزش دانش آموزان صورت گیرد که به هر دو طرف اصلی این ماجرا، فرهنگیان و دانش آموزان آسیب وارد نشود و جریان آموزش هم متوقف نشود.