نگاه امام خمینی(ره) به مسجد همان نگاه اسلام به مسجد است/مسجد را تبدیل به پایگاه بیداری سیاسی و اجتماعی کرد

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های  مساجد خبرگزاری شبستان، مساجد در صدر اسلام در همه ابعاد عبادی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی، نظامی و قضایی جامعیت داشتند. با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام(ره) مساجد همانند صدر اسلام جایگاه واقعی خود را بازیافتند،به مناسبت سی و یکمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) در14 خرداد با حجت الاسلام والمسلمين «محمد امین پورامینی»، کارشناس مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه پیرامون جایگاه مسجد در اندیشه امام خمینی(ره) گفت و گویی ترتیب دادیم که مشروح آن را ادامه می خوانید:

مسجد در اندیشه فکری امام خمینی(ره) چه جایگاهی داشت وامام(ره) چه نقشی برای مسجد قائل بودند؟

نگاه امام خمینی(ره) به مسجد در واقع همان نگاه اسلام به مسجد بود. جایگاه مسجد در مرتبه اول محل عبادت، نماز و محل اجتماع ومحور خوبیها و حسنات است. ازطرفی مسجد مرکز بیداری و آگاه سازی مردم است که در آن خطبه و سخنرانی برپا ومطالب اخلاقی به مردم تبیین می شود و تربیت نفس، انسان سازی و وعظ در این پایگاه مورد توجه قرار می گیرد.

همچنين مساجد جايگاه كسب ونشر معارف ديني وفقهي است، مراجع ما نوعا تدريسشان در مسجد بوده است. محل درس امام خمینی(ره) هم در قم در مسجد سلماسی و بعد از آن مسجد اعظم، و در نجف اشرف نیز مسجد شیخ انصاری (معروف به مسجد تركها) بود. در واقع بزرگان ما از این پایگاه به عنوان مركز بحث، درس علمی و فراگیري معارف و اخلاق بهره برده اند. همچنين مسجد ضمن اینکه محل یادگیری روش زندگانی فردی است، محل توجه به  بیداری سیاسی و اجتماعی است و امام خمینی(ره) نیز به مسجد چنین نگاهی داشتند.

امام خمینی(ره) از جایگاه مسجد چگونه برای پیروزی انقلاب اسلامی بهره برداری کردند؟

انقلاب اسلامی سه محور داشت: محور اول: خود امام خمینی(ره)، محور دوم: مردم، و محور سوم: روحانیت. روحانیت حلقه اتصال امام(ره) با مردم بودند و جایگاه اصلی روحانیت نیز در مسجد بود، بنابراین مرکز حرکت های انقلابی وبیدارسازی مردم از مساجد بود، و ارتباط با مردم و تربیت نسل انقلابی از این پایگاه صورت گرفت.

مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی نقش پررنگی داشتند و امام خمینی(ره) نیز همواره  بر توجه به جایگاه مسجد تاکید داشتند، و بعد از انقلاب نیز فرمودند «که از دشمنان ترس نداشته باشید از آن روزی بترسید که پشت کنید به مساجد.» (صحيفه امام ج13، ص21)

ایشان از مساجد به عنوان سنگر اسلام یاد می بردند ومی فرمودند: «همه‏ تان مساجد را برويد پر كنيد. سنگر است اينجا، سنگرها را بايد پر كرد.»(صحيفه امام ج12، ص393)

بعد از انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) چه اهدافی را در مسجد دنبال می کردند؟

در همه مراحل گوناگون انقلاب مسجد محور بود و نگاه امام(ره) نیز بر این مبنا بود که مسجد باید کانون وحدت بخش باشد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز آغاز جهادسازندگی، و سپس حرکت جوانان به جبهه های حق علیه باطل در دوران دفاع مقدس از مساجد بود و می دیدیم که پشتیبانی از جبهه ها نیز از همین سنگر صورت می گرفت.

 در طول بیش از 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی در همه مقاطع همچون انتخابات و بحران های مختلف مرکز حضور فعالانه مردم  و دستگیری از محرومین از مساجد صورت می گرفت.در واقع می توان گفت انقلاب اسلامی بدون مسجد معنایی ندارد.

چرا امام خمینی(ره) بر حضور جوانان در مساجد تاکید داشتند علت تاکید ایشان بر اینکه «مساجد سنگرند، سنگرها را پر کنید» چه بود؟

 امام(ره) بر حضور جوانان در مسجد تاکید داشتند و علت اینکه می فرمودند« مساجد، سنگرند، سنگرها را پر کنید» به این دلیل است که جوانان رکن اصلی حرکت انقلاب بودند با نگاه به دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی می بینیم که راهپیمایی هایی که شروع آن از مساجد شکل می گرفت با حضور نسل جوان بود و شجره طیبه بسیج که از درون مساجد پدید آمد، با حضور جوانان شکل گرفت. امروز نیزبهترین پایگاه برای یادگیری مبانی فکری اندیشه های انقلابی و امام خمینی(ره) مساجد هستند که باید با محوریت روحانی مسجد انجام می شود.

 امروز مساجد چقدر در پیاده کردن ایده های امام خمینی(ره) موفق بوده اند؟

باید از تجارب قبل و بعد از پیروزی انقلاب پیرامون مساجد درس گرفت و برای آینده برنامه ریزی داشت. بحث مسجد محوری موضوع مهمی است که امروز باید مورد توجه قرار گیرد. لازم است، امام جماعت مسجد نقش پدرانه خود برای اهالی محل را مورد توجه و اهتمام قرار دهد و در پیاده کردن آرمان ها و ایده های امام خمینی(ره) نقشش را به خوبی ایفا کند.

 اولین کارکرد مسجد که مورد تاکید امام خمینی(ره) بود، کارکرد عبادی مسجد است بعد از آن رسیدگی به محرومین، تاسیس صندوق قرض الحسنه و کمک به ازدواج جوانان، این موارد امروز باید در سر لوحه کاری مساجد قرار گیرد. مسجد پویا  و متحرک باید با کمک امام جماعت و روحانی پرتلاش از آرمانها و نیز اندیشه امام خمینی(ره) و رهبری و انقلاب دفاع کند، اما در خط و خطوط و جناح بازی های سیاسی وارد نشود. مسجد باید زمینه حضور همه افراد با هر سلیقه و  گرایش سیاسی را در خانه خای خدا فراهم کند.

 چگونه باید زمینه رونق خانه خای خدا را فراهم کرد؟تاکید امام خمینی(ره) در این زمینه چه بود؟

 از آنجایی که مسجد نقش کلیدی در جامعه اسلامی ایفا می کند بنابراین برای رونق آن، باید حضور موثر، کارساز، با نشاط  و پرشور همگان در این سنگر فراهم شود.اگر مساجد از حضور مردم و جوانان خالی شود، رخنه ای در جامعه ای اسلامی به وجود می آید و زمینه نفوذ دشمنان فراهم می شود. از این جهت است که امام خمینی(ره) مسجد را سنگر دانستند و تاکید کردند که این سنگرها را پر کنید یعنی در این سد مقاوم و اثرگذار حضور داشته باشید، تا راه نفوذ دشمنان بسته شود. اگر مسجد كارآيي اصلي خود را داشته باشد با حضور پرشور جوانان، جامعه ای سالم، پرنشاط و پرشور ومملو از تلاش همراه با معنويت خواهیم داشت.