خبرگزاری شبستان- گچساران، متعاقب مأموریتی که شورای عالی انقلاب فرهنگی در هجدهم اسفندماه ۱۳۷۱ به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه ارائه طرح هایی برای مقابله با تهاجم فرهنگی محول کرد، کانون های فرهنگی، هنری در جوار مساجد تشکیل شدند، که امروز بعد از بیست و چند سال مأمن امنی از منظر خانواده ها جهت حضور فرزندانشان در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، هنری، آموزشی، قرآنی و ورزشی بشمار می روند.
«طرح ملی فهما» رویدادی است که از سال گذشته (فرهنگی و هنری مساجد ایران) با همت ستاد هماهنگی و نظارت بر کانون های فرهنگی و هنری مساجد کشور راه‌اندازی شده است و در راستای ثبت نام اعضای کانون های فرهنگی هنری و ثبت فعالیت ها و رویدادهای کانون های فرهنگی، هنری سطح کشور فعالیت می کند.
ثبت اطلاعات، ساماندهی فعالیت های مساجد، و دیده شدن فعالیت ها در یک «سامانه ملی» از مهمترین دستاوردهای طرح فهما است و از این ظرفیت می توان در راستای پیدایی استعدادهای مختلف اعضای کانون های مساجد استفاده کرد.
همچنین به جهت شکوفایی بیشتر و بهبود فعالیت اعضا، مسئولان و رابطان فرهنگی نقش مهمی را می توانند ایفا کنند. «حجت الاسلام مصطفی ذوالفقاری» یکی از مدیران کانون های فرهنگی مساجد می گوید: «مسئولان و رابطان کانون های فرهنگی هنری مساجد نقش مهمی در راستای ثبت اطلاعات و تشویق و ترغیب اعضا برای اقدام به ثبت نام در «سامانه فهما» دارند و باید با تعامل و مشارکت و همچنین ارتباط ویژه خود، نسبت به ثبت اطلاعات مربوطه اقدام و کانون خود را در معرض رقابت طرح ملی فهما قرار دهند».
اجرای دور استانی طرح فهما و کانون های برگزیده
سال گذشته مرحله اول «طرح فهما» با آماده سازی و ارائه آثار در رشته های مختلف، در سامانه شروع شد، و در اسفند ماه نتایج این مرحله اعلام شد. به گفته «حجت الاسلام و المسلمین ارزانی» مشاور وزیر و رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی، هنری مساجد کشور، «۹۳درصد از کانون ها شامل بیش از ۲۴ هزار کانون فرهنگی هنری در این طرح ملی شرکت کردند که با تلاش همکاران ستاد مرکز در بررسی ها و ارزیابی ها، نزدیک به ۵۵۰ کانون فعال و برتر در مرحله نخست داوری ها توانستند نصاب لازم را به دست آورند». «پس از بررسی‌های لازم توسط هیئت های انتخاب و حضور گروه های داوری در ۱۸ رشته، مجموعا ۱۳۳ کانون در این رویداد ملی قابل تقدیر شناخته شدند، در واقع ۱۸ کانون در ۱۸ رشته به عنوان کانون برتر انتخاب شدند، ۱۸ کانون در ۱۸ رشته به عنوان کانون شایسته تقدیر ویژه و تعداد ۹۷ کانون نیز به عنوان شایسته تقدیر شناخته شدند».
دیده شدن کانون های مساجد در یک ارتباط سازمان یافته
«جلال ریزانه» سرپرست معاونت پشتیبانی و توسعه منابع ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور در رابطه با ارزشمندی طرح فهما گفت « این رویداد از دو جنبه قابل بررسی است، نخست از نگاه (مدیریتی Management) و دوم از نظر (سازمانی Organizational). کانون های مساجد از نظر تکثر فعالیت ها و تنوع افراد غنی هستند اما واقعیت آن است که تا قبل از برگزاری رویداد (فهما)، آنچنان که شایسته بود این فعالیت ها دیده نشد و یا فضایی برای ارائه آن وجود نداشت، در نتیجه رخداد ملی (فهما) فرصتی را برای تبلور توانمندی های کانون های فرهنگی هنری مساجد فراهم کرد.
رویداد ملی (فهما) فرصتی را فراهم کرد تا کانون های فرهنگی، هنری داشته های خود را به میدان بیاورند، شاید بسیاری از این فعالیت ها در سطح کشور مطرح نباشد اما به هر صورت فرصتی ایجاد شد تا هر کانون به اندازه خودش دیده شود. در حوزه مدیریتی این چنین نگاهی به مجموعه تاثیر به سزایی دارد که ما این رویکرد را در جریان برگزاری رویداد ملی (فهما) شاهد بودیم».
فضای مجازی، ارتباطات شبکه ای و تعاملات اجتماعی
«ریزانه» همچنین در رابطه با ایجاد ارتباطات شبکه ای در طرح فهما اظهار کرد: «مهمترین اصل در سازمان حوزه ارتباطات است، در حقیقت افراد یک سازمان زمانی می‌توانند موفق باشند که ارتباطات در حوزه کاری آنها به درستی تحلیل شود؛ با این مقدمه اگر بخواهیم عملکرد ۲۵ هزار کانون سراسر کشور را با نگاه سازمانی تحلیل کنیم، در قدم اول باید به مدل ها و راه های ارتباطی در میان کانون ها توجه کنیم؛ مدلی که قبل از رویداد ملی فهما وجود داشت، مدل ارتباطی سنتی بود، به این معنا که مبتنی بر ارتباطات انسانی بوده و افراد مختلف نقش مخابره گرهای مختلف در فضای سازمانی را داشتند.
در واقع اجرای یک فرایند تا رسیدن به کانون و ستاد از روندی طولانی برخوردار بود. ما در کانون های فهما موفق شدیم شکل ارتباطی را تغییر داده و با استفاده از فضاهای ارتباطی نوین و فناوری، شبکه ملی فهما را راه‌اندازی کنیم که این مولفه اهمیت فراوانی دارد چرا که امروزه هر کار اجتماعی نیازمند شبکه است. تا زمانی که شبکه‌ای نداشته باشیم هیچ فعالیت اجتماعی انجام نمی شود؛ بنابراین اگر می‌خواهیم کاری در حوزه فرهنگ و هنر مسجد انجام دهیم، لازم بود که از جهت اجتماعی شبکه‌ای ایجاد کنیم.
با راه اندازی (فهما) خط ارتباطی ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد با مدیران مسئول به صورت مستقیم برقرار شد و تمامی قسمت‌هایی که به صورت واسطه‌‌ای بودند در حوزه های پشتیبانی قرار گرفته و به جای آنکه کانال ارتباط باشند، تبدیل به شتاب دهنده های ارتباطی و به تعبیری کاتالیزور های ارتباطی شدند. همچنین این رویداد سبب شد تا در گستره نگاه سازمانی در سطح کانون ها، پارازیت ها کم شود، پارازیت ها یا همان (صدای اضافه) سبب می‌شود پیام به خوبی از فرستنده به گیرنده منتقل نشود. شبکه سازی که طی راه‌اندازی رویداد فهما اتفاق افتاد، سبب شد تا این پارازیت به حداقل برسد و امروز مایه مسرت است که آنچه مد نظر بوده به نگاه مخاطبان ما رسیده است»
ظرفیت های نهفته در طرح فهما
از ابتدای سال ۱۳۹۹ دومين رويداد ملی فهما شروع شده است و کانون های مساجد برای بهبود فعالیت های خود و موفق شدن در این طرح، باید به فعالیت های نو آورانه و خلاقانه روی آورند. هر چند در این طرح، شهرهای توسعه یافته شاید عملکرد بهتری از خود نشان دهند ولی روزنه ای برای ایجاد ارتباط میان کانون ها، ایجاد رقابت جدی و سالم میان کانون های شهرهای توسعه یافته و در حال توسعه ایجاد خواهد کرد و عرصه ای برای محک زدن، پیشرفت، و جدی گرفتن فعالیت های سازمان یافته در کانون های مساجد به وجود خواهد آمد.
از طرفی همچنان که کانون های مساجد در زمینه کمک های داوطلبانه در زمان شیوع کرونا فعال شدند، می توان ظرفیتی ایجاد کرد، تا همچون بسیج و مراکز جهادی، این کانون ها با گسترش فعالیت های خود به مسائل و مشکلات اجتماعی ورود کرده و در راستای فرمان گام دوم انقلاب فعالیت کنند.
نظر شما