به گزارش خبرگزاری شبستان از فومن، چهارمین جشنواره ملی نگاهی به طنز معاصر با عنوان طنزپهلو 4، پنجشنبه با حضور طنزپردازان، شاعران، هنرمندان و عموم مردم و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سالن شهیدان خدمتگزار فومن برگزار شد.
حضور چهره‌های شاخصی همچون رضا رفیع، مهران رجبی، حمید ابراهیمی، فرامرز ریحان صفت و اجرای موسیقی محلی «گیلکی و تالشی» و پاپ بر کیفیت این جشنواره افزوده بود.
کیومرث صابری (گل‌آقا) در ۷ شهریور ۱۳۲۰ در صومعه‌سرا (منزلی در پشت محل فعلی کتابخانه عمومی میرزا کوچک) به دنیا آمد، وی یکساله بود که پدرش را از دست داد و پس از مرگ پدر، علی، برادر بزرگ صابری از همسر اولش که در آن زمان ۱۴ ساله بود، تحصیل را رها کرد تا به معیشت خانواده کمک کند.
کیومرث پس از گذراندن تحصیلات دبستانی برای کمک به مخارج خانواده به شاگردی در یک مغازه خیاطی پرداخت اما به اصرار دوستان و مادرش تحصیل را ادامه داد تا در سال ۱۳۳۶ در امتحان ورودی دانشسرای شبانه‌روزی کشاورزی ساری که از فومن فقط یک نفر را می‌پذیرفت قبول شد. پس از طی دوره دو ساله، در هجده سالگی به عنوان معلم یک دبستان در روستای کسما مشغول به خدمت شد و یک سال نیز در روستایی به‌نام کوچه‌چال مدرسه‌ای چهار کلاسه بدون معلم و ناظم و مدیر و خدمتگزار را اداره کرد.
او در ۲۰ سالگی به‌طور متفرقه در رشته ادبی امتحان داد و دیپلم گرفت. همان سال در کنکور رشته سیاسی دانشکده حقوق تهران پذیرفته شد و چون در دبستان و دبیرستان فومن تدریس می‌کرد، به‌جز چند ماه اول سال، مابقی درسش را غیرحضوری گذراند. همچنین در سال ۱۳۵۳ در رشته ادبیات تطبیقی دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد پذیرفته شد.
صابری اولین شعرش را در ۱۴سالگی سرود و در همان زمان یکی از شعرهایش در مجله امید ایران چاپ شد. در زمان تحصیل در دانشکده (۱۳۴۰) در تظاهرات دانشجویی شرکت کرد و از سوی نیروهای امنیتی از ناحیه گردن مضروب شد. او این ماجرا را به طنز سرود و با نام گردن شکسته فومنی برای مجله طنز توفیق فرستاد. پس از چاپ این شعر در چند شماره بعد توفیق، رسماً به طنزنویسی پرداخت و تا سال ۱۳۴۵ گهگاه اشعاری به طنز برای توفیق می‌فرستاد.
در این سال گزارش طنزآمیزی درباره عروسی نخست‌وزیر وقت نوشت که در دو صفحه توفیق چاپ شد و برایش موفقیت بسیار زیادی به همراه آورد. حسین توفیق، سردبیر نشریه که به استعداد این طنزنویس جوان پی برده بود تلاش کرد تا او به تهران منتقل و همکار ثابت مجله توفیق شود. به این ترتیب صابری به تهران آمد و ضمن تدریس در یکی از دبیرستان‌های تهران، عصرها همکار ثابت توفیق شد و پس از مدت کوتاهی به معاونت سردبیری رسید.
کیومرث در توفیق صفحه‌بندی، اصلاح و آماده چاپ کردن مطالب وارده و مطالب اعضای تحریریه را به عهده داشت و خود بعدها ستون ثابتی با عنوان هشت روز هفته می‌نوشت. امضاهای مستعار او در توفیق عبارت بودند از: میرزا گل، عبد الفانوس، ریش سفید، لوده، گردن شکسته فومنی و….
صابری پس از تعطیلی توفیق در سال ۱۳۵۰، به تدریس ادامه داد و گهگاه در نشریات جدی همچون سپید و سیاه، فردوسی، نگین و امید ایران مطلب می‌نوشت.
وی در سال ۱۳۵۰ در هنرستان کارآموز تهران با محمدعلی رجایی آشنا شد که به دوستی صمیمانه این دو انجامید و پس از انقلاب در زمان نخست‌وزیری شهید رجایی به مقام مشاورت فرهنگی و مطبوعاتی وی و در زمان ریاست‌جمهوری‌اش به مقام مشاورت فرهنگی او رسید. در زمان ریاست‌جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای نیز در این سمت باقی ماند تا اینکه در آذر ۱۳۶۲ رسماً از مشاغل سیاسی کناره گرفت.
کیومرث در سال‌های ۵۸ تا ۵۹ مسؤولیت مجله رشد ادب فارسی وزارت آموزش و پرورش را برعهده داشت و مطالبی برای روزنامه‌های اطلاعات، کیهان و کیهان فرهنگی می‌نوشت.
او مدت‌ها طرح ایجاد یک ستون طنز سیاسی را در خاطر داشت و سرانجام در سفر حج به سال ۱۳۶۳ مقدمات این طرح را فراهم کرد. در آن حج خبرنامه‌ای برای صدوپنجاه هزار زائر ایرانی منتشر می‌شد که شامل بیان مناسک و اخبار ایران و جهان و مکه و مدینه بود. او در آن خبرنامه ستون طنزی با عنوان «دهستان‌های جعفرآقا» دایر کرد که میان حجاج ایرانی، هواداران بسیاری پیدا کرد. وی در خاطراتش می‌گوید: «در مکه به کعبه رفتم و در جوار کعبه قلمم را درآوردم و رو به کعبه کردم و گفتم: «من این قلمم را در خانه خدا با خدا معامله کردم. خدایا تو شاهد باش که من در راه اعتلای دین تو و کشورم گام برمی‌دارم. مرا از لغزش‌های مصون بدار و قلمم را از انحرافات حفظ کن.
صابری پس از انقلاب، مدت‌ها طرح ایجاد یک ستون طنز سیاسی را در خاطر داشت. او مدتی روی طرح ستون طنز خود کار کرد و عنوان «دو کلمه حرف حساب» را برگزید و با توجه به یکی از اسامی مستعار خود در توفیق (میرزا گل)، اسم مستعار «گل آقا» را برای خود انتخاب کرد. اولین دو کلمه حرف حساب گل آقا، بیست و سوم دی ماه ۱۳۶۳ در روزنامه اطلاعات به چاپ رسید.
پس از گذشت نزدیک به شش سال از انتشار اولین «دو کلمه حرف حساب»، صابری تقاضای امتیاز یک هفته نامه طنز با نام «گل آقا» را کرد و توانست در آبان ماه ۱۳۶۹ اولین شماره هفته نامه گل آقا را منتشر کند. استقبال مردم از این مجله، غیرقابل تصور بود و تمامی نسخه‌های اولین شماره هفته نامه گل آقا، در سراسر تهران، ظرف کمتر از نیم ساعت، به فروش رفت.
او بعد از انتشار هفته‌نامه فعالیت‌های خود را گسترش داد و در مرداد ۱۳۷۰ ماهنامه گل‌آقا، در اسفند همان سال سالنامه گل‌آقا و در فروردین ۱۳۷۸ مجله بچه‌ها… گل‌آقا را منتشر کرد. همچنین مؤسسه گل‌آقا را به عنوان «خانه طنز ایران» معرفی کرد و در این راستا به برگزاری مسابقات داخلی و خارجی طنز و کاریکاتور، تربیت طنزپردازان جوان و چاپ کتاب‌های طنز و کاریکاتور پرداخت.
گل‌آقا در آبان ماه ۱۳۸۱ و همزمان با آغاز سیزدهمین سال انتشار هفته‌نامه گل‌آقا، بدون ذکر هیچ دلیلی، انتشار هفته‌نامه را متوقف ساخت و جامعه مطبوعاتی و مردم ایران را به حیرت فرو برد. او تا آخرین لحظه زندگی، روزه سکوت خود را در باب دلایل توقف انتشار هفته‌نامه گل‌آقا نگشود.
گل آقا
هفته‌نامه «گل‌آقا» به مدیریت کیومرث صابری فومنی سرآمد نشریاتی بود که طی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ با زبان طنز و کاریکاتور به نقد فضای سیاسی و اجتماعی کشور می‌پرداخت. این نشریه پرطرفدار با این شعار منتشر می‌شد:
خنده رو هر که نیست از ما نیست / اخم در چنته گل آقا نیست
حال با گذشت چندین سال از رفتن گل‌آقا از بین دوستداران، متولیان فرهنگی شهرستان فومن از سال ۹۶ اقدام به برگزاری جشنواره «طنزپهلو» کردند که هر سال بیش از سال گذشته مورد توجه شاعارن و هنرمندان مطرح کشوری و استانی قرار گرفت.
امسال هم اختتامیه چهارمین جشنواره «طنزپهلو ۴» با معرفی ۱۴ برگزیده از استان‌های مختلف کشور به کار خود پایان داد و از استارت کارهای برگزاری «طتزپهلو ۵» در شهرستان زده شد.
در این جشنواره، «محمدرضا محسنی» با بیان اینکه به دلیل ویروس کرونا این مراسم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با یک سوم جمعیت این سالن برگزار شد اظهار کرد: شهرستان فومن دارای ظرفیت‌های معنوی و مادی است.
فرماندار فومن با بیان اینکه این شهرستان دارای مناظر بکر و آثار باستانی به خصوص شهرک تاریخی ماسوله و دژ تاریخی قلعه رودخان است افزود: تاریخ نشان می‌دهد که فومن دارای چهره‌های برتری در همه عرصه‌ها است.
وی با اشاره به اینکه «شیون فومنی»، «کیومرث صابری» و آیت‌الله«بهجت فومنی» که ستاره بی‌بدیل عرفان در کشور است، همه از افتخارات شهرستان فومن هستند گفت: باید در کنار داشته های طبیعی به داشته‌های معنوی هم بپردازیم.
محسنی با بیان اینکه ثروت ما داشته‌های فرهنگیمان هستند و باید برای آنها احترام قائل شویم تصریح کرد: کیومرث صابری در زمان خود ستاره‌ای بود که باید یاد و خاطره ثروت‌های ملی خود را در حافظه نسل جدید یادآوری کنیم و به آیندگان انتقال دهیم.
«یوسف نیک‌انجام» با بیان اینکه همت «رضا رفیع» باعث شد که این برنامه برای چهارمین سال پیاپی برگزار شود خاطرنشان کرد: آثار ارسالی به این جشنواره نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد افزایش داشته است.
رییس فرهنگ و ارشاد اسلامی فومن با بیان اینکه هنرمندان بزرگی امسال در این جشنواره شرکت کردند و ۱۴نفر حائز رتبه شدند اظهار کرد: در مجموع امسال یک هزار و ۲۳ اثر از سراسر کشور به دست ما رسید که از این تعداد، ۴۹۳ اثر در بخش شعر طنز، ۳۶۴ اثر در بخش نثر و ۱۶۶ اثر در بخش داستان کوتاه هستند.
وی افزود: این آثار توسط سه تن از طنزپردازان و نویسندگان نامی کشور در این حوزه به سرپرستی رضا رفیع، مورد داوری و ارزیابی قرار گرفته است.
«رضا رفیع» نویسنده طنزپرداز کشور با بیان اینکه با توجه به اینکه اسم جشنواره طنز پهلو است اما به دلیل کرونا نمی‌شود در کنار هم نشست خاطرنشان کرد: طنز گل آقا در راستای ارتقای کیفی طنز ایران بسیار موثر است.
این طنزپرداز کشور اظهار کرد: علت پذیرش گل آقا از سوی مردم و مسئولین، بیان دغدغه‌های اجتماعی بود که خود را از جنس مردم می‌دانست و محبوب بود.
در پایان این اختتامیه از ۱۴ برگزیده این جشنواره تجلیل به عمل آمد.
نظر شما