خبرگزاری شبستان_ رشت، نوشین کریمی، امروز مصادف با پنجم مرداد سالروز اقامه اولین نماز جمعه در ایران است، پیشنهاد برگزاری نماز جمعه توسط مرحوم آیت الله طالقانی ارائه شد و حضرت امام خمینی(ره) این مهم را به خود ایشان سپردند که برابر با سوم رمضان سال ۱۳۹۹ هجری قمری، اولین نماز جمعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به امامت آیت الله طالقانی در دانشگاه تهران برگزار شد.
واگذاری این تکلیف عظیم و سنگین در آن برهه حساس بر عهده آیت الله طالقانی که زبان گویایی برای بازگو نمودن حقایق داشت، گذارده شد. انبوه جمعیتی که در آن روز تکبیر گویان به نماز جمعه هجوم آوردند، در واقع سنگ بنای یکی از مهمترین عوامل حفظ و تداوم انقلاب بود و از آن پس نماز جمعه در کوران حوادث و بویژه در رابطه با پشتیبانی همه جانبه جنگ تحمیلی، نقشی بسیار ارزنده و انسانی ایفا کرد. (روزنگار زندگی و تاریخ سیاسی اجتماعی امام خمینی، ص ۱۷۳)
خبرنگار خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام «محمد محمدیان» گفت و گویی در این راستا انجام داد که در ادامه می‌خوانیم:
* چرا جایگاه نماز جمعه در دین اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است؟
در هر جامعه ای باید شعائر دینی در آن مشاهده شود، در جامعه ای با حاکمیت دینی نیز باید نمادهای دین، شعائر الهی و اجتماع اسلامی حضور و ظهور داشته باشند که یکی از آنها فریضه نماز جمعه است و در پنجم مرداد ماه سال ۱۳۵۶، ابوذر انقلاب، خطیب توانمند و مجاهد آیت الله «طالقانی» در اولین نماز جمعه ای که در دانشگاه تهران ایراد کردند گفتند: «امروز طلیعه انجام یک فریضه بزرگ الهی است و این صف نماز جمعه صف بزرگ جهاد و توحید است». این تعاریف خود گویای اهمیت نماز جمعه است.
*با توجه به اینکه نماز جمعه بعد از انقلاب برپا شد، بنیانگذار انقلاب حضرت امام خمینی(ره) در این خصوص چه امر و فرمایشی ایراد کردند؟
حضرت امام(ره) در حکمی که ۶ هفته بعد از رحلت آیت الله طالقانی برای معرفی خطیب نماز جمعه بیان داشتند تعابیر بسیار والایی درباره برپایی نماز جمعه ارایه کرده و فرمودند:«نماز جمعه دژ مستحکمی در برابر دشمنان و بدخواهان انقلاب است. نماز جمعه خنثی کننده توطئه های دشمنان و جایگاهی برای بیان مسائل و مفاسدی که یک جامعه اسلامی را به خطر می‌اندازد....»
* اساس اینکه نماز جمعه را «سیاسی و عبادی» می خوانند، چیست؟
اینکه خطبه های نماز جمعه سیاسی و عبادی است، روایتی از وجود نازنین علی بن موسی الرضا(ع) است که فرمودند:«محل نماز جمعه محل اجتماع مسلمین و محل موعظه است و باید به گونه‌ای باشد که خطبه های نماز جمعه مومنین را به بندگی خدا ترغیب و تشویق کند و باید مسائل و منافعی که برای جامعه مسلمین است در نماز جمعه بیان شود، در واقع نماز جمعه جایی است که مومنین باید اتفاق ها و حوادثی که در عالم رخ می‌دهد را در آنجا بشنوند و راهکارها و موانع در خطبه های نماز جمعه تحلیل و بیان شوند... در واقع نماز جمعه قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام و پشتوانه محکمی برای دین است»
* اهمیت نماز جمعه و حضور در این اجتماع در آیات قرآنی و کلام خداوند چگونه بیان شده است؟
وقتی ما به تعابیر مختلف آیات و روایات نگاه می کنیم، می شنویم که خدای متعال در سوره جمعه می فرمایند«هر قدمی که مومن بر می‌دارد آهسته و با طمأنینه باشد بسیار ثواب دارد» اما در مورد نماز جمعه این تعبیر است که «بشتابید به سوی یاد، نام و ذکر خدا و برای آن تعجیل کرده و کسب و کار را تعطیل کنید که این به نفع شما و جامعه شما است که در آن مصلحتی است...»
در واقع روایات مختلف تعاون عجیبی با هم دارند مثلا در جایی می فرمایند«نماز جمعه حج مساکین است» یعنی نماز جمعه تعبیر به حج شده است، یا کسی که در نماز جمعه شرکت می کند تعبیر شده است که«ثواب کسی را دارد که حج عمره را به جا آورده است» و «کسی که در راه نماز جمعه گام بر می دارد اگر کشته شود، شهید در راه خدا است»، «کفاره گناهان است» این تعابیر عجیبی است که درباره نماز جمعه وجود دارد و بی علت نیست.
* آیا شرکت در نماز جمعه واجب است و حکم آن چیست؟
در احکام ما چه واجب، چه مستحب و مکروه بنا بر مصالح و مفاسدی که خداوند متعال در نظر گرفته است امری را واجب و امر دیگری را حرام می کند، یعنی یک مفاسد و مصالحی برای جامعه می بیند و حکمت خداوندی ایجاب می کند که امری را واجب کند و نماز جمعه امری است که در زمان غیبت امام زمان (عج) مستحبی است که به جماعت خوانده می شود.
ولی اگر روزی به چشمان خود ظهور حضرت بقیه الله اعظم را ببینیم نماز جمعه برای تک تک ما واجب عینی می شود و باید در نماز جمعه شرکت کنیم. شاید یکی از نصرت های خداوند متعال بر امام زمان و ولیش این است که نماز جمعه را بر تک تک ما واجب می کند.
در آن زمان همه باید بنشینند و بشنوند مسائل، دستورها و راهکارهایی که امام زمان بیان می کنند و زمانه را مورد تحلیل و رصد قرار می دهند.
* نشستن و گوش سپردن به خطبه های نماز جمعه آگاهی بخشی جامعه را بالا می برد، نمونه بارز این بصیرت را بیشتر در کدام خطبه ها می توانید مثال بزنید؟
ما در ادوار مختلف در طول ۴۰ سال گذشته دیدیم که یک نماز جمعه و یک خطبه گاهی چه مکر و توطئه هایی را خنثی کرده است، مثلا در قضیه فتنه ای که سال ۸۸ رخ داد مشاهده کردیم که یک خطبه مکر و حیله دشمنانی را که خودشان گفتند۲۰سال برای سال ۸۸برنامه ریزی کرده بودیم را چگونه خنثی کرد.
نماز جمعه سبب اتحاد و انسجام و خنثی کننده توطئه ها است.
* خطبه های مقام رهبری در خنثی سازی فتنه ۸۸بسیار مدبرانه و شجاعانه ایراد شد، نظر ایشان پیرامون اهمیت نماز جمعه چیست؟
تعبیر مقام معظم رهبری است که «نماز جمعه قرارگاه فرهنگی است»، مقام معظم رهبری نماز جمعه را به یک «نهاد ربانی و اقامتی» نیز تعبیر می کنند.
* شما به عنوان یک امام جمعه با توجه به شخصیت روحانی و جوانی که دارید چه فرصت هایی را برای حضور مردم در نماز جمعه و بیان دیدگاه ها و مشکلاتشان فراهم کرده اید؟
نماز جمعه یک نهاد روحانیتی، تعالی و حاکمیتی است و تریبون صدای مردم است، اگرچه در کنارش این تریبون در اختیار مسئولین نیز است زیرا مردم برخی از محدودیت ها و مشکلات را نمی بینند و یک مسئول تا یک جایی وسع دارد و نماز جمعه تریبون خوبی است که می تواند مشکلات، وسع و توان خود را بیان و توجیه کند.
بر این اساس چند هفته ای است که فرصتی فراهم کرده ایم تا تریبون نماز جمعه چند دقیقه ای در اختیار روستاها قرار بگیرد و آنها نیز مشکلات خود را از این طریق به گوش مسئولین برسانند. از همه جوانان مستعد و توانمندی که می توانند در این قرارگاه جهادی، انقلابی و فرهنگی فعالیت کنند می خواهیم که پای کار بیایند و مشکلاتشان را بیان کنند و راهکار بدهند.
ما معتقدیم که هر چقدر این نماز جمعه که یک نهاد رحمانی و فریضه الهی است پرشورتر، مستحکم‌تر و با استقبال بیشتر، قوی‌تر کار کند خیلی از مشکلات را می توان به راحتی حل کرد.
نظر شما