«محمد شعبانی» در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از ساری ضمن تشریح فعالیت های فرهنگی و پرورشی دستگاه تعلیم و تربیت مازندران در دوران شیوع کرونا و تاکید براهمیت تغییر رویکر آموزشی در دوران پسا کرونا، گفت: شاید ازنظر عملکرد ضعف‌ها و ایراداتی بر ساختار مدیریتی و اداری کشور وارد باشد ولی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از جهت ماهیت دارای ویژگی‌های ممتاز است که آن را از سایر نظام‌ها متمایز کرده است.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش‌وپرورش مازندران افزود: یکی از این ویژگی‌ها توانایی عبور از بحران‌ها است، یعنی این نظام مقدس توانسته در طول چهار دهه از عمر پربرکت خود از بحران‌های بسیاری به‌سلامت عبور کند و این نشان‌دهنده توانایی ساختار مستحکم این نظام برای گذر از بحران‌ها است.
وی اظهار کرد: عبور از گردنه‌های دشواری چون هشت سال دفاع مقدس، ترور، سازمان‌های مجاهدین خلق، بلایای طبیعی و ... تنها گوشه‌ای از بحران‌هایی است که جمهوری اسلامی توانسته از آن سربلند گذر نماید.
نباید بحران‌زده شویم
شعبانی گفت: در زمان وقوع بحران به‌هیچ‌وجه نباید بحران‌زده شد، زیرا این امر موجب دو برابر شدن اثرات مخرب بحران شده و زمینه تسلیم و شکست را فراهم می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: نگاهی گذرا به بحران‌های گذشته نشان می‌دهد که ما توانایی عبور از بحران‌ها را داریم به شرطی که به این خودباوری و یقین برسیم که این قابلیت در ما وجود دارد.
شعبانی بابیان اینکه شیوع ویروس کرونا یک بحران جدی در بعد جهانی و ملی بود و بر روی تمام بخش‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... تأثیر گذاشت، افزود: پس از شیوع ویروس کرونا تمامی تمرکز وزارت آموزش‌وپرورش به بحث آموزش و راهکارهای برون‌رفت از این بحران اختصاص یافت.
کشف استعداد، اوج فعالیت فرهنگی
وی بابیان اینکه اوج فعالیت فرهنگی کشف استعدادها است، افزود: تمام تلاش معاونت پرورشی آموزش‌وپرورش شناسایی و پرورش دانش‌آموزانی قابل در حوزه‌های فرهنگی، هنری، قرآنی، علمی و ... است.
شعبانی در ادامه بیان کرد: در سند تحول بنیادین اصطلاحی تحت عنوان تربیت چند ساحتی آمده است، «تربیت چند ساحتی» یعنی دانش‌آموز تنها حافظه مدار و کتاب‌خوان نباشد بلکه آموزش‌وپرورش در اجرای این سند به دنبال دانش‌آموزانی است که دارای چندین مهارت باشند.
وی اظهار کرد: زیرساخت تربیت چند ساحتی که در سند تحول بنیادین به آن اشاره‌شده کشف استعدادهاست و آماده‌سازی این بستر به حوزه پرورشی محول شده است.
جشنواره‌ی «مجازندران»
وی بیان کرد: پس از شیوع ویروس کرونا تمام تمرکز معاونت پرورشی آموزش‌وپرورش مازندران بر این محور شکل گرفت که چگونه در شرایطی که امکان حضور دانش آموزان در مدرسه وجود ندارد برنامه‌های تربیتی و پرورشی خود را به دانش آموزان برسانیم ازاین‌رو اقدامات و برنامه‌های متنوعی در دستور کار این معاونت قرار گرفت.
شعبانی گفت: در اولین اقدام با استفاده از بستر شبکه‌های پیام‌رسان زمینه را برای به نمایش گذاشتن استعدادها و مهارت‌های دانش آموزان فراهم کردیم.
وی ادامه داد: با مشارکت بی‌نظیر دانش آموزان، 27 هزار کلیپ از توانمندی دانش آموزان استان برای این معاونت ارسال شد که در بین آن آثار فاخری نیز به چشم می‌خورد.
شعبانی تصریح کرد: با استقبال دانش آموزان و ارسال آثار در بخش‌های مختلف، معاونت پرورشی آموزش‌وپرورش مازندران اقدام به طراحی جشنواره‌ای تحت عنوان «مجازندران» در بستر شبکه‌های اجتماعی نمود تا دانش آموزان با هر توانایی و مهارت در این رقابت شرکت نمایند.
دیر اقدام کردیم
وی بابیان اینکه در حوزه فضای مجازی دیر اقدام کردیم، افزود: پس از بررسی آثار ارسالی که نشان از توانایی بالای دانش آموزان مازندرانی داشت به این نتیجه رسیدیم که دانش آموزان در مقطعی از ما پیشی گرفته‌اند.
شعبانی اذعان کرد: یکی از پیامدهای مثبت کرونا در حوزه آموزش، باز شدن بستر فضای مجازی و نگرش مثبت به این بخش در آموزش‌وپرورش است که تاکنون از آن غافل شده بودیم.
پویش‌های فرهنگی
وی از راه‌اندازی پویش‌های فرهنگی در استان خبر داد و افزود: به دلیل عدم امکان حضور همه دانش آموزان در برنامه‌ها و جشنواره‌های آموزش‌وپرورش راه‌اندازی پویش‌های مختلف فرهنگی در تمامی شهرستان‌ها در دستور کار این معاونت قرار گرفت.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش‌وپرورش مازندران افزود: پویش قرائت سوره حمد، پویش با من از سلامت بگو، پویش فرشتگان سفیدپوش و تجلیل از مدافعان سلامت و شهدای این بخش، پویش مجریگری و فن خطابه، پویش امیری خوانی و ... پویش‌های متعدد فرهنگی است که در شهرهای مختلف راه‌اندازی شد.
شعبانی بابیان اینکه راه‌اندازی این پویش‌ها موجبات افزایش حضور و مشارکت دانش آموزان را چند برابر کرد،گفت: در پویش‌های فرهنگی و جشنواره‌های مجازی سعی بر آن شده که فعالیت‌های فرهنگی گنجانده شود ازاین‌رو در پویش‌ها و جشنواره‌ها پیام‌های فرهنگی، معرفی کتاب، فایل‌های تربیتی گنجانده‌شده است.
هیچ فعالیتی متوقف نشده
وی بابیان اینکه در حوزه معاونت پرورشی با شیوع ویروس کرونا هیچ فعالیتی متوقف نشده است، افزود: برای نمونه مسابقات فرهنگی و هنری با حضور بیش از 100 هزار دانش‌آموز در بستر فضای مجازی برگزار شد و آثار دانش آموزان از طریق فضای مجازی به دبیرخانه این مسابقات ارسال و آثار برگزیده و منتخب نیز از همین طریق اعلام شد.
شعبانی بیان کرد: در مسابقات کشوری نماز و عترت نیز دانش آموزان مازندرانی خوش درخشیدند و 30 نفر از دانش آموزان استان به مرحله نهایی این مسابقات راه یافتند.
وی ادامه داد: این مسابقات به میزبانی استان‌های تهران و خراسان رضوی در رشته‌های مختلف اذان، احکام، نهج‌البلاغه، تفسیر، حفظ، قرائت و ... به‌صورت مجازی برگزار شد.
شبکه شاد یک کلاس تعاملی و یک مدرسه مجازی است
شعبانی بابیان این مطلب که شبکه شاد فقط یک شبکه اجتماعی نیست بلکه یک کلاس تعاملی و یک مدرسه مجازی است، افزود: آموزش‌وپرورش تصمیم گرفته تا در شرایط کرونایی، آموزش متوقف نشود و برای این منظور شبکه آموزشی را طراحی و توسعه داده تا جمعیت عظیم دانش آموزان از آن استفاده کنند. این فضا را آنها شبکه آموزشی دانش آموزان یا به‌اختصار شبکه شاد نامیده‌اند.
وی بیان کرد: آموزش دروس پایه‌های مختلف، ابتدا از طریق رسانه ملی صورت گرفت. این شیوه آموزش از راه دور، بسیار موردتوجه و استقبال مخاطبان قرار گرفت و موجب شد که مسئولین به فکر یک سامانه آموزش مجازی پیشرفته بیافتند.
شعبانی اظهار کرد: عنوان «شاد» مخفف «شبکه آموزشی دانش‌آموزی» می‌باشد، پس می‌توان دریافت که سامانه‌ای تخصصی برای دانش آموزان و فعالیت‌های مربوط به آنها به شمار می‌آید.
پایگاه اوقات فراغت در بستر شبکه شاد
وی خاطرنشان کرد: با فرارسیدن فصل تابستان فعالیت‌های فضای مجازی در بستر شبکه شاد دنبال شد و تمامی 46 کانون فرهنگی تربیتی، 28 دارالقرآن، تمامی مراکز تربیتی و 800 پایگاه تابستانی در مدارس فعالیت‌های خود را در بستر شبکه شاد به اجرا درآوردند.
شعبانی گفت: دانش آموزان بعد از عضویت در شبکه شاد کارگاه‌ها و دوره‌های فرهنگی، تربیتی، هنری، آموزشی و ... را در فضای مجازی به‌صورت تعاملی با استاد می‌گذرانند.
وی بیان کرد: 800 پایگاه تابستانی آموزش‌وپرورش مازندران در قالب یک گروه در بستر شبکه شاد در حال فعالیت می‌باشند و تولیدات خود را در این گروه بارگذاری می‌نمایند.
مراکز صدای مشاور
شعبانی گفت: در کنار تمامی مسابقات و جشنواره‌هایی که در ایام شیوع ویروس کرونا برگزار شد یکی از اقدامات برجسته معاونت پرورشی راه‌اندازی صدای مشاور بود، ازاین‌رو در تمامی شهرستان‌ها برای ارتباط با همکاران مشاور شماره تلفن‌هایی اعلام شد.
وی گفت: در این طرح هزاران نفر با مشاورین این مراکز تماس گرفته و از بین این تماس‌ها همکاران مشاور ناچار شدند به دلیل حاد بودن برخی مسائل مطرح‌شده از سوی خانواده‌ها صدها نفر را به‌صورت حضوری در مراکز مشاوره بپذیرند.
شعبانی بابیان اینکه راه‌اندازی مراکز مشاوره در دوران کرونا کمک شایانی به معاونت پرورشی در حوزه‌های مختلف نموده است، افزود: تهیه و تولید محتوا در موضوعات مختلفی چون؛ کنترل استرس، افزایش تاب‌آوری، نحوه ارتباط فرزندان با خانواده و ... با مشارکت دانش آموزان یکی از مزایای راه‌اندازی این مراکز در دوران کرونا بود.
وی ادامه داد: در سال جاری معاونت پرورشی با راه‌اندازی این مراکز علاوه بر مسئولیت‌های از پیش تعیین‌شده اقدام به فعالیت‌های تخصصی در بخش‌های مشاوران، مربیان و حتی مربیان نمود.
نمی‌توانیم به عقب برگردیم
شعبانی بیان کرد: در سال تحصیلی جدید نیازمند تغییر رویکردها، نگرش‌ها و عملکردها در حوزه فعالیت‌های مربوط به حوزه پرورشی هستیم زیرا آموزش‌وپرورش دیگر نمی‌تواند به دوران قبل از کرونا برگردد.
وی در خصوص برنامه‌های این معاونت در دوران پسا کرونا، گفت: ما در حال طراحی و تولید نرم‌افزاری هستیم که به نقش مربیان و مشاوران می‌پردازد و آنها را برای دوره پسا کرونا آماده می‌کند که به‌زودی در اختیار مربیان و مشاوران قرار خواهد گرفت.در این نرم‌افزار آموزشی تشکیل گروه‌های مجازی در مدرسه، نوع و نحوه ارتباط‌گیری با دانش آموزان، بیان مشکلات به مشاوران و بیان توانمندی‌ها به مربیان، نوع تعامل و ... تعریف‌شده است.
شعبانی خاطرنشان کرد: برنامه‌های این معاونت همچون جشنواره پرسش مهر ریاست جمهوری، مسابقات و جشنواره‌های مختلف و ... با برنامه‌ریزی مربیان و دانش آموزان به‌صورت مجازی برگزار می‌شود و دانش آموزان می‌توانند توانمندی‌های خود در رشته‌های مختلف را در بستر فضای مجازی تولید و ارسال نمایند.
شبکه شاد مدرسه مجازی است
وی گفت: نقطه اوج فعالیت‌های تربیتی کشف و تربیت استعدادهاست ازاین‌رو در همه بخش‌های شبکه شاد این هدف عالیه دنبال می‌شود.
شعبانی بابیان اینکه در بستر شبکه شاد برای اولین بار می‌توانیم روی نقش تربیتی معلمان به‌صورت ویژه‌کار کنیم، افزود: آموزش‌وپرورش در فضای جدید آموزشی (شبکه شاد) علاوه بر تغییر نگرش‌ها به دنبال کشف استعدادها و استفاده از ظرفیت‌های موجود است.
وی اظهار کرد: نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که شبکه شاد مدرسه مجازی است این بدان مفهوم است که دانش‌آموز مدرسه را در منزل تجربه می‌کند. در شبکه شاد دانش آموزان بعد از پایان فعالیت روزانه در بستر فضای مجازی تکلیف و وظیفه روزانه خود را می‌دانند.
شعبانی بابیان اینکه نقش تربیتی شبکه شاد پنهان است، افزود: شبکه شاد بستری ارزشمند برای تغییر در آموزش‌وپرورش است.
بستر هدایت تحصیلی تربیتی است
وی اذعان کرد: در بحث هدایت تحصیلی طرحی به نام شهاب (شناسایی-هدایت- استعدادهای برتر) وجود دارد که وظیفه شناسایی دانش آموزان نخبه را عهده‌دار است، زیرساخت این طرح تربیتی است ولی امروزه این مسئولیت به آموزش ابتدایی محول شده است.
شعبانی بابیان اینکه طرح شهاب می‌تواند برند مناسبی برای هدایت تحصیلی دانش آموزان باشد، افزود: در هدایت تحصیلی مشکل ما نگرش‌هاست، تمرکز آموزش‌وپرورش و خانواده‌ها تنها بر روی عملکرد تحصیلی دانش‌آموز بوده و به مهارت و سایر آیتم‌های تأثیرگذار توجهی نشده است.
وی از خانواده‌ها خواست تا به علایق دانش آموزان در هدایت تحصیلی توجه کنند.
شعبانی افزود: برای مرتفع نمودن مشکل تغییر نگرش باید همه دستگاه‌های متولی ازجمله صداوسیما، رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی و ... پای‌کار بیایند و به آموزش‌وپرورش کمک کنند.
وی خواستار رعایت قواعد هدایت تحصیلی شد و افزود: باید در سطح شهرستان‌ها، مناطق و مدارس از دوره پیش‌دبستانی و ابتدایی شیوه‌ای طراحی شود مبنی بر اینکه دانش آموزان و اولیا زمینه حضور دانش آموزان را در رشته‌های مناسب بااستعداد و علاقه‌ی آنان شناسایی و فراهم کنند.
حضور مؤثر و تأثیرگذار
شعبانی بابیان اینکه پس از شیوع ویروس کرونا فعالیت آموزش‌وپرورش به‌ویژه فعالیت معاونت پرورشی دوچندان و سخت‌تر شده است، افزود: امروز عصر خلاقیت است و برای حضور مؤثر و تأثیرگذار در فضای مجازی باید برنامه‌های جذابی برای دانش آموزان تولید کنیم و آنان را به‌سوی خود جذب کنیم.
وی گفت: برای تولید محتوا همه دستگاه‌های فرهنگی و متولیان این حوزه باید به کمک آموزش‌وپرورش بیایند.
شعبانی بابیان اینکه در حال حاضر بزرگ‌ترین مشکل ما در فضای مجازی کمبود محتوا الکترونیکی مناسب برای دانش آموزان است، افزود: همه دستگاه‌ها باید به کمک آموزش‌وپرورش بشتابند زیرا آموزش‌وپرورش به‌تنهایی نمی‌تواند از پس این مسئولیت سنگین برآید.
نظر شما