به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، بیست‌وچهارم ذی‌الحجه روز مباهله نام گرفته است. در این روز که روز نزول آیه «تطهیر» نیز هست، خداوند بر ارزش‌ها و فضیلت‌های اهل بیت(ع) و جایگاه راستین آنان در درک و شناخت اسلام راستین مهر تأییدی دیگر زد.
مباهله از رویدادهای صدر اسلام است. هنگامی که پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت (ع) در یک سو و مسیحیان نجران در طرف دیگر آماده مباهله یا نفرین طرف دروغگو شدند. مسیحیان نجران که به مدینه آمده بودند تا در مورد درستی دعوت پیامبر(ص) پژوهش کنند با او به محاجه (دلیل آوردن) پرداخته، سرانجام بحث شان به جایی کشید که حضرت محمد(ص) خواست تا با آنها مباهله کند.
هر یک از دو طرف با افراد خود به محل مباهله رفتند. مسیحیان وقتی دیدند که پیامبر اکرم(ص) با عزیزترین کسانش یعنی (حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)) می‌خواهد آنها را به چالش بکشد مطمئن شدند که حضرت محمد(ص) اگر به خودش مطمئن نبود، جان خانواده اش را به خطر نمی‌انداخت. پس از مباهله کناره گرفتند.
اهمیت و جایگاه مباهله در آیات قرآن کریم و روایات ائمه اطهار (ع) بارها مورد تایید و تاکید قرار گرفته است. بنا به اذعان بزرگان دین نیز واقعه تاریخی مباهله اگر هم سطح با واقعه غدیر نباشد از واقعه غدیر کم اهمیت تر نیست و بیانگر جایگاه اهل بیت (ع) به ویژه امیرالمومنین علی (ع) است.
«حجت الاسلام محمد طاهر گرایلی» در گفت و گو با خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با اشاره به اهمیت واقعه مباهله، گفت: مباهله سندی بر اثبات ولایت اهل بیت (ع) است.
کارشناس فرهنگی افزود: حضرت علی (ع) کسی است که صلحیت جانشینی پیامبر اکرم (ص) را داشته است بنابراین همانطور که ولایت پیامبر اسلام بر مردم ثابت شده است، ولایت حضرت علی (ع) نیز ثابت شد.
وی با بیان اینکه واقعه تاریخی مباهله اهمیت زیادی دارد و باید به موضوع آن بیشتر پرداخته شود، خاطرنشان کرد: برگزاری جشن، مراسم ها و سخنرانی های ویژه با رویکرد تبیین واقعه مباهله و بررسی اهمیت آن از منظر آیات قرآن کریم و بیانات ائمه اطهار (ع) می تواند به بزرگداشت سالروز واقعه مباهله کمک کند.
حجت الاسلام گرایلی ادامه داد: در واقعه مباهله رویارویی حق و باطل بود از این رو می تواند در فرهنگ حق طلبی که یکی از اولویت های مهم و اساسی اسلام است مورد توجه قرار گیرد و در جامعه اهمیت ترویج فرهنگ ولایت پذیری و حق طلبی تبیین شود.
به هر روی گرامیداشت واقعه مباهله را نباید به یک روز خاص خلاصه کنیم و همانطور که حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا مطهری، رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در بخشی از یادداشت خود به اهمیت واقعه مباهله پرداخته و آورده است: «سنت مباهله از دیرباز در میان برخی جوامع بشری و به ویژه اقوام سامی متداول بوده است. مباهله سنتی دیرین در جوامع بشری بوده و در مواردی که از اثبات حقیقت به طریق طبیعی نا امید می‌شدند، به عالم غیب روی کرده و خواهان کشف حقیقت از جانب خداوند می‌شدند.
این اصطلاح در قرآن به یکی از مشهور ترین رخدادهای تاریخ اسلام یعنی مناظرۀ مسیحیان نجران با پیامبر(صلی الله علیه واله) دربارۀ حضرت عیسی(ع) اشاره می‌کند.
در سال نهم هجری پیامبر(ص) در ادامۀ نامه نگاری‌های خود به سران قبائل و کشورهای همسایه، نامه‌ای نیز برای مسیحیان نجران فرستاد و آنان را به اسلام دعوت کرده و از آنها خواسته بود که یا اسلام را بپذیرند یا جزیه بدهند و یا آمادۀ جنگ باشند
بزرگان مسیحی نجران پس از دریافت نامه پیامبر پس از مشورت و گفتگوی فراوان تصمیم گرفتند برای یافتن راه حل مناسب به دیدار پیامبر بروند. مهم‌ترین محور گفتگویآنان درباره عیسی(ع) بود که رسول خدا (ص) از عیسی به عنوان بنده و پیامبر خداوند یاد کرد و این باعث تعجب همراه با انکار آنان گردید. آنها این پرسش را مطرح کردند که چگونه ممکن است که عیسی(ع) بدون پدر به دنیا آمده باشد؟ پیامبر در پاسخ آنان با تلاوت آیه ۵۹ سوره آل‌عمران به آفرینش آدم(ع) استدلال کرد که می‌فرماید: «إنّ مثل عیسی عند الله کمثل ءادم خلقه من تراب ثم قال له کن فیکون». در این آیه آفرینش عیسی(ع) به آدم(ع) تشبیه شده است؛یعنی همان گونه که آدم از خاک و بدون پدر و مادر آفریده شد، عیسی نیز بدون پدر آفریده شده است. نجرانیان در برابر این استدلال عاجز مانده ولی باز هم سخن پیامبر را نپذیرفتند. پیامبر(ص) که از رفتار آنان ناراحت بودند به دستور خداوند آنان را به مباهله فراخواندند.
آیه ۶۱ سوره آل عمران به این فرمان اشاره دارد و می‌فرماید: به آنان که پس از علم و یقینی که بر تو نازل گشت باز با تو جدال می‌کنند بگو: فرزندان و زنان و جان‌های خویش را حاضر ساخته و به مباهله نشسته و آن گروه را که دروغ می گوید مورد لعنت خداوند قرار دهیم.
در روز ۲۴ یا ۲۵ ذی حجه همگان برای انجام مباهله گرد آمدند. پیامبر(ص) در حالی که امام علی (ع)، فاطمه (س) و حسنین(علیهما السلام) را با خود همراه می‌برد بر اساس قرار معین برای مباهله حرکت کردند. مسیحیان با دیدن این وضعیت و حرکت حضرت محمد(ص) و همراهی عزیزترین افراد با ایشان دچار وحشت شده و با اذعان به این که اگر این جمع نفرین کنند همه آنان نابود خواهند شد به دادن جزیه راضی شدند و پس از امضای صلح نامه به دیار خود بازگشتد برخی منابع از مسلمان شدن عده‌ای از مسیحیان پس از این واقعه خبر داده‌اند پیامبر (ص) پس از پشیمانی آنها از مباهله، خطاب به آنها فرمود: «به خدا قسم اگر با شما مباهله می‌کردم تمام این بیابان را آتش فراگرفته و در دم هلاک می‌شدید» و نیز با اشاره به همراهان خود فرمود: «به خدا قسم اگر با اینان(علی، فاطمه،حسن و حسین) با هر کس دیگری مباهله کنم در همان لحظه نابود می‌شود.» منابع مختلف اهل سنت تصریح کرده‌اند که این آیه در شأن علی (ع) و فاطمه(ع) و حسنین نازل شده است و آن را فضیلتی بزرگ برای اهل بیت (ع) شمرده‌اند. نکته مهم اتفاق منابع است بر این که همراهان پیامبر(ص) در جریان مباهله امیرالمؤمنین(ع) ، حضرت زهرا(س) و حسنین(ع) بوده‌اند.»
در مجموع باید گفت: رویارویی حق علیه باطل، حق طلبی، اثبات توحید، اثبات فضیلت اهل بیت (ع)، اثبات ولایت و امامت اهل بیت (ع) و یادآوری اهل بیت (ع) در قرآن از نتایج و دستاوردهای واقعه مباهله است.
نظر شما