به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان امروز در شرایط ویژه سیطره ویروس کرونا که شرایط جدیدی را بر زندگی بشر تحمیل کرده و ضرورت فاصله گزاری اجتماعی را بر دورهمی ها پیش آورده عزاداری های محرم امسال هم خواه ناخواه از شرایط موجود متاثر خواهد بود اما در این میان چه باید کرد و چه راهکاری می توان اندیشید؟ بخش دوم گفتگوی ما با حجت الاسلام و المسلمین محمود حیدری آقایی، پژوهشگر تاریخ اسلام به این موضوع پرداخته است.
در بخش پیشین گفتگو به جریان تشیع حقیقی پرداختید که همواره در طول تاریخ توانسته با وجود محدودیت و محرومیت یاد و نام امام حسین علیه السلا را زنده نگه دارد. در این باره بیشتر توضیح می دهید؟
کسی که محب اهل بیت علیهم السلام است همیشه راهی برای ابراز محبت خود پیدا خواهد کرد بنابراین این که کسی امروز این جا و آن جا در شبکه های اجتماعی دیگران را تهییج کند و سخنرانی رسمی و غیر رسمی داشته باشد که مبادا به عزاداری بروید این ها شایسته شیعه حقیقی و محبان اهل بیت نیست. به ما گفته اند در عزاداری امام حسین حتی ضرر قابل تحمل عیبی ندارد. یک وقتی می بینید کسی سینه می زند یا زنجیر، به هر حال ممکن است پوست این فرد سرخ شود یا لطمه کوچکی به او وارد شود گفته اند این ضرر جزئی عیبی ندارد اما از آن طرف هم می گویند قمه زدن حرام است و مصداق اشکال است ضمن این که قمه زنی جنبه نمایشی دارد و زمینه ای برای وهن تشیع است بنابراین می بینید که فتوای صریح از ناحیه بزرگان و مراجع وجود دارد که عزاداران قمه زنی نکنند. حال کسی که می خواهد با حفظ همه پروتکل ها به مجلس عزا برود یعنی ماسک زده است و دستکش دارد یا دست هایش را هر چند وقت یک بار با الکل ضدعفونی می کند و بانیان مراسم هم تدابیر و تمهیدات لازم را در جهت حفظ موارد بهداشتی اعمال کرده اند این جا دیگر نمی توانید بگویید نه مطلقا نباید هیچ عزاداری صورت نگیرد حتی اگر همه موارد بهداشتی مراعات شده باشد.
شما کسانی که از تعطیلی عزاداری ها سخن می گویند چطور می بینید؟
به نظر می رسد حتی اگر این افراد وابسته به معاندان و دشمنان نباشند اما در نهایت در زمین دشمن بازی می کنند. واقعا ما از متخصص و مجتهد انتظار داریم که وقتی درباره یک مساله بسیار مهم موضع می گیرد این موضع مبتنی بر یک حضور ذهن قوی و مراعات همه اقتضائات زمان و مکان و تشخیص مصالح باشد یعنی همان قدر که یک متخصص و صاحبنظر و خبره حوزه دین برود و افراد را تهییج کند که پروتکل های بهداشتی و موضوعاتی از این دست، خلاف شعائر حسینی است و بروید عزاداری کنید محل اشکال است به همان اندازه اگر مجتهدی اعلام کند که تحت هیچ شرایطی در عزاداری ها شرکت نکنید محل ایراد خواهد بود. کسی که حقیقتا صاحبنظر است جانب احتیاط را رعایت می کند. نگاه کنید که مقام معظم رهبری می گویند هرچه ستاد کرونا بگوید من تبعیت می کنم این یعنی یک مرجع دینی و ولی فقیه با وجود این که مصالح دینی را در اعلا درجه خود می شناسد و به آن پایبند است اما آن اقتضائات زمان و مکان را هم در تشخیص خود دخالت می دهد.
به نظر می رسد برخی از هیأت های مذهبی بر همین اصل که شما اشاره کردید پایبند بوده اند و می خواهند اصل عزاداری را با اقتضائات زمانی جمع ببندند. مشاهدات شما در این زمینه چیست؟
بله برخی هیأت ها و تکایای معروف می خواهند در فضای باز مراسم برگزار کنند. اطعام به صورت سابق برچیده می شود به این صورت که سفره ای انداخته شود و جمعیت انبوه کنار هم قرار بگیرند نه، بلکه غذای حاضری و بسته بندی شده به عزاداران داده می شود که در منزل صرف کنند. در عین حال اقامه عزا از سه چهار ساعت به دو ساعت محدود می شود. شنیدم برخی مراسم ها در بوستان ها برگزار خواهد شد و تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شده که دسترسی و حضور مردم در فضای باز باشد، عزادارای ها با رعایت فاصله و با ماسک انجام می شود گعده ها و دور هم نشستن های بعد از مراسم دیگر انجام نشود، حتی با برخی از دوستان متولی که صحبت می کردیم علاوه بر تمهیداتی مثل تامین ماسک حوضچه های آب کولر در ورودی هیات پیش بینی کرده اند که افرد با کفش آلوده وارد محوطه نشوند.
اگر کسی تردیدی درباره سلامتی خود دارد چه کند؟
ببینید ما در این باره دستورات صریحی در اسلام داریم. هر کسی که در ابتلای کسی دیگر دخالت مستقیم داشته باشد که منجر به فوت یا هزینه مالی شود ضمان دارد. من که می دانم ناقل هستم نباید در مراسم شرکت کنم این دیگر نه حکم حکومتی می خواهد و نه ضابط قضایی، وقتی کسی می داند مبتلاست به خاطر حفظ سلامتی عزاداران و در جهت تقویت شعائر حسینی نباید در مراسم ها شرکت کند.
چه بسا آن حسرت حضور نیافتن در عزاداری، ثواب بسیار بیشتری از حضور یافتن در عزاداری در حالت بیماری داشته باشد؟
دقیقا همین طور است. رعایت حال و حقوق دیگران بسیار مهم است و این که من به خاطر حفظ سلامتی دیگران خود را از فریضه بزرگ محروم کنم نشانه جوانمردی و در راستای فرهنگ و منش اهل بیت (ع) است. چه اشکالی دارد من در این وضعیت از خانه و از طریق تلویزیون عزاداری کنم و اشک بریزم. عزاداری امام حسین دل محب و شیفته اهل بیت می خواهد و این مقدم بر مکان است. درست است که ما دوست داریم در کنار هم عزاداری کنیم اما مگر مثلا جانبازان ما نیستند گاهی به خاطر وضعیتی که دارند از همان اتاق سه تخته و در بستر بیماری، زیارت عاشورای خود را می خوانند و عزاداری می کنند.
و چه نوآوری هایی با توجه به شرایط فعلی می توان انجام داد که هم عزاداری ها انجام شود و هم پروتکل های بهداشتی صدمه ای نبیند؟
در حال حاضر که تکایا رونق همیشگی خود را ندارد چقدر خوب است که از هر خانه ای یک پرچم و علم محرم و امام حسین (ع) آویزان کنیم و در واقع تکایای خانگی راه بیندازیم. ما که نمی توانیم اجتماعات پرشور داشته باشیم در عوض می توانیم هر خانه را به عزاخانه امام حسین (ع) بدل کنیم. این که ما یکی از اتاق های خانه یا بخشی از فضای زندگی مان را تبدیل به عزاخانه امام حسین کنیم بسیار برکت خواهد داشت. امروز که نمی شود در بازار و مسجد جامع و حسینیه اعظم و حسینیه امام خمینی عزاداری کرد ما علم امام حسین علیه السلام را به خانه ها می بریم. بنده کتیبه گرفته ام و چند پرچم هم تهیه کرده ام و دور تا دور خانه را کتیبه و پرچم زده ایم، این فضا در خانه ما از محرم تا آخر صفر برپاست. دوستان دیگر ما هم همین طور، به هر حال ما در هر شرایطی می توانیم یاد و نام حضرت اباعبدالله علیه السلام را زنده نگه داریم.
نظر شما