به گزارش خبرگزاری شبستان، رسالت متکلمان امامیه در طول تاریخ استنباط و تبیین آموزه‌های اعتقادی اهل بیت(ع) و دفاع از آنها در مقابل شبهات بوده است؛ یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین این متکلمان ملاعبدالرزاق لاهیجی است؛ وی به سبب مهارت در فلسفه و استخدام آموزه‌های فلسفی در تبیین باورهای دینی راه جدیدی را در کلام امامیه گشوده است.
در کتاب «اندیشه های کلامی ملاعبدالرزاق لاهیجی» تلاش شده تا آرای کلامی او را توصیف و تبیین شود.
این کتاب در هشت فصل سامان یافته است؛ در فصل نخست، به حیات فردی و علمی فیاض لاهیجی پرداخته شده است که اساتید، شاگردان، آثار علمی، ویژگی های خاص وی در اندیشه ورزی محور کار در این فصل بوده است.
در فصل دوم، دیدگاه لاهیجی درباره ماهیت علم کلام و رابطه آن با فلسفه و عرفان تبیین گردیده است؛ وی از معدود یا بلکه نخستین متکلمانی است که به فلسفه علم کلام نیز توجه داشته و به پرسش هایی همچون تعریف علم کلام، موضوع، روش، فائده، جایگاه و منزلت آن پاسخ داده است.
در فصل سوم، نظریات معرفت شناسانۀ لاهیجی بررسی شده است؛ لاهیجی رسیدن به یقین را ممکن می داند و سه راه حس، عقل و قلب را از راه های رسیدن به معرفت به شمار آورده است.
فصل چهارم عهده دار تبیین نظریات لاهیجی در عرصۀ خداشناسی است؛ این فصل پس از اثبات وجود خدا، سه تقسیم بندی مهم برای صفات خدا بیان می کند و آنگاه به اثبات صفات خدا، تبیین رابطۀ میان ذات و صفات الهی و نیز پاسخ به شبهات می پردازد که حقیقتاً می توان عرصۀ اثبات صفات خدا را یکی از شاهکارهای کلامی او به شمار آورد.
فصل پنجم دیدگاه های فیاض لاهیجی در حوزه جهان شناسی را بر عهده دارد؛ اصل خلقت و چگونگیِ آن نخستین مسئله در این فصل است؛ مسئلۀ حدوث و قدم جهان، توجه لاهیجی را به خود جلب کرده و وی می‌کوشد تا با ابهام زدایی از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، دیدگاهی دقیق ارائه دهد؛ وی از تبیین اجزای اصلی جهان مانند اجسام، عقول، فرشتگان، جن و شیطان نیز غافل نبوده است.
فصل ششم به انسان شناسی از دیدگاه لاهیجی اختصاص داده شده است. ساحت های وجودی انسان و نیز رابطۀ قوای نفس با یکدیگر از مهم ترین مسائل این فصل است.
در فصل هفتم، اندیشه های ملاعبدالرزاق لاهیجی در عرصۀ راهنماشناسی تبیین شده است؛ توجه توأمان به عقل و نقل، و نیز عرفان و کلام و فلسفه در این فصل بسیار دیدنی است و از عظمت علمی وی حکایت دارد. نگارنده نسبت به مسائل نبوت و امامت اهتمامی خاص دارد؛ دیدگاهی ویژه در باب چیستی عصمت مطرح می کند و به اثبات عصمت پیامبران و امامان می پردازد و به نظر می رسد، از هیچ مسئله ای در این حوزه غافل نبوده است.
فصل هشتم، به تبیین دیدگاه های فرجام شناسانه لاهیجی اختصاص یافته است. در این فصل از دیدگاه غالب متکلمان در مسئلۀ اعادۀ معدوم بعینه، فاصله گرفته شده است؛ در این فصل به مسائلی همچون عالم مثال، وجوب معاد، معاد جسمانی و روحانی و ... پرداخته شده است.
نظر شما