به گزارش خبرگزاری شبستان، فردا سی و یکم شهریور ماه، چهلمین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی است. جنگی که در کنار همه دشوارهایش، مفاهی انسانی و معنوی عمیقی را نمایان کرد تا از این منظر بدل به دفاع مقدس شود. آن چه در پی می آید گفتگو با دکتر «حسن بلخاری قهی» رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور پیرامون مفاهیم معنوی دفاع مقدس و نمود آن در آثار هنرمندان رشته های مختلف است:
مظاهر فرهنگ و هنر از ادبیات و سینما و از هنرهای تجسمی تا هنرهای جدید تا چه اندازه در انتقال ارزش‌های دفاع مقدس توفیق داشته‌اند؟
هر کدام از شاخه‌های هنری همچون ادبیات، موسیقی، نقاشی، مجسمه‌سازی، ویدئو آرت و دیگر عرصه‌های هنری جدیدی که به کمک فضای ما مجازی امکان بروز یافته‌اند، علاوه بر صورت و شکل خود همواره حامل محتواهای برخاسته از زمینه و زمانه خود بوده‌اند. از همین روست که در این آثار با محتواهایی همچون حماسه‌ها، دلاوری‌ها، معنویات دینی و مذهبی و روایات تاریخی و اجتماعی انسانی رو به رو هستیم. در این میان مسئله دفاع و حفظ مرز و بوم به طور عام و موضوع ارزش‌های آفریده شده در جنگ تحمیلی هشت ساله و دفاع مقدس به ویژه از اهمیت خاصی برخوردار است. بی‌تردید نویسندگان و هنرمندان عرصه‌های یاد شده همواره از این محتوای معنوی، تاریخی و حماسی در این سالیان به خوبی بهره‌مند شده‌اند. تصاویر نقش بسته بر در و دیوار شهر (ذیل مفهوم دیوارنگاری) سینمای موسوم به سینمای دفاع مقدس در دو رسانه ملی یعنی رادیو و تلویزیون و همچنین سینما به معنای عام آن، آهنگ‌ها و سرودهای ساخته و پرداخته شده، شعر انقلاب و شعر دفاع مقدس، آثار تجسمی هنرمندان عرصه نگارگری و نقاشی با رویکردهای سبکی قدیم و جدید، مجسمه‌ها، تندیس‌ها و سردیس‌های ساخته شده با محوریت جنگ تحمیلی و تجلی رادمردان و زنان از جان و مال گذشته و ... همه و همه نشان از توفیق در این زمینه دارد.
با توجه به ابعاد عرفانی دفاع مقدس آیا تاکنون روایت منسجمی از دفاع مقدس خلق شده و این روایت تا چه اندازه موفق بوده؟
فکر می‌کنم در پاسخ به سؤال قبل به نوعی به این پرسش نیز پاسخ داده‌ام. به این معنا که هنرمند با نگریستن به حادثه‌ای خاص در یک بازۀ زمانی و درباره اتفاقی با ابعاد فرهنگی وسیع و تحلیل آن در جهان ذهن خود و سپس برون دادِ آن در یکی از قالب‌های هنری، گویی مسیری عارفانه را می‌پیماید چرا که بسیاری از مفاهیمی فیزیکی چون سرب، آتش، خون و مرگ و ده‌ها از این قبیل اینک تبدیل می‌شود به یک مفهوم گسترده‌ای که از آن معنویت و شناخت برداشت می‌شود. اینک جنگ نه در مفهومی رایج و مبتذل از کشورگشایی قدرت‌نمایی یک کشور یا ملت، بلکه جنگ و دفاع ذیل مفهومی به نام امر مقدس و تقریب الی الله صورت می‌گیرد و از همین رو مفهوم «شهادت» خود را بر ما آشکار می‌نماید. اینکه آیا روایتی منسجم از این رویدار صورت پذیرفته یا خیر؟ به نظر می‌رسد که پاسخ هم آری است و هم خیر. آری چرا که نهادهای مختلف حکومتی و دولتی و مردمی در این راه تلاش نموده‌اند و می‌نمایند و خیر، زیرا هنوز دفاع مقدس پایان نپذیرفته است... گویی امری همیشه در جریان است.
نهادهای مسئول در حوزه فرهنگ و هنر در سال‌های پس از جنگ تا چه اندازه در راستای انتقال مفاهیم دفاع مقدس عمل کردند؟ از نظر شما نقاط قوت و ضعف چیست؟
خداوند را باید شاکر بود که هم اینک حضور و ظهور این مفاهیم را در حوزه‌های مختلف هنر شاهد هستیم و این نشان از تلاش دست اندرکاران این حوزه دارد و دست مریزاد و خدا قوت باید به این عزیزان گفت.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برای چهلمین سالگرد دفاع مقدس چه برنامه‌ای دارد؟
ان شاءالله به یاری خداوند، امسال در نمایشگاه دست‌آوردهای چهلمین سالگرد و دفاع مقدس و در غرفه اختصاص داده شده به انجمن آثار و مفاخر فرهنگی حضور خواهیم داشت و در آنجا آثار مکتوب مرتبط با این حوزه به سمع و نظر بینندگان خواهد رسید و همچنین تلاش خواهیم نمود تا در طول ایام سال به همین مناسبت نشست‌هایی را برگزار نمائیم.
نظر شما