خبرگزاری شبستان_ گیلان، گرچه رزمندگان در كنار خبرنگاران توانستند در ثبت وقایع و اتفافات دوران دفاع مقدس آثار خوبی در قالب خاطره، داستان و یادداشت‌هایی از وقایع جنگ برجای بگذارند که بسیار قابل استفاده و تعمیم به نسلی كه دركی از جبهه و جنگ ندارند، است؛ اما خبرنگاران در راستای انجام رسالت خبرنگاری و عكاسی خود در دوران دفاع مقدس برای ماندگاری ایثارگری‌ها، رشادت‌ها و دلاورمردی‌های شهدا، رزمندگان و جانبازان با به خطر انداختن جان خود خدمات شایسته‌ای انجام دادند و اسنادی از آن دوران برای ما به یادگار گذاشتند که بسیار حائز اهمیت است.
با توجه به اینکه منافع ملی در هر کشوری برای خود تعریف خاصی دارد، در دوران دفاع مقدس رسانه ما نیز با توجه به منافع ملی اقدام کرد و به جایی رسیده بود که تا رسانه، خبری را اعلام نمی‌کرد، مردم باور نمی‌کردند که در این عملیات چنین اتفاقی رخ داده است.
به دلیل داغ بودن موضوع جنگ در دهه ۶۰، صفحه جبهه و جنگ روزنامه جمهوری اسلامی، روزنامه اطلاعات جبهه و مجله پیام انقلاب، جزو پرتیراژترین و پرطرفدارترین رسانه‌های مکتوب آن دوران بوده‌اند و این استقبال، نشانگر این است که روزنامه‌نگاران ایرانی حاضر در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، مسئولیت اجتماعی خود را با موفقیت انجام داده و اعتماد مخاطبان را در زمان بحران، جلب کرده‌اند. گزارش روز به روز از مناطق عملیاتی، انتشار اسامی شهیدان و اطلاعیه‌های سپاه و ارتش و همچنین خبر پیروزی‌های رزمندگان در عملیات‌ها، محوریت مطالب مندرج در این صفحات را شکل می‌دادند.
به‌واقع یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های اجتماعی روزنامه‌نگاران در دوران جنگ، ضبط و انتقال دقیق تاریخ جنگ به نسل‌های آینده است. پر واضح است که عکاسان خبرنگار و روزنامه‌نگاران ما تا قبل از وقوع جنگ تحمیلی، تجربه پوشش خبری در زمان جنگ را نداشتند و از محدوده گزارش‌های شهری خارج نشده بودند اما آموزش خبرنگاری جنگ را در عمل گذراندند و صفحه ای از تاریخ را رقم زدند که ما در حال حاضر مشاهده می‌کنیم.
خبرگزاری شبستان گیلان با توجه به اهمیت بازخوانی خاطرات رزمندگان و لزوم ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، میزگردی با عنوان "بازخوانی خاطرات خبرنگاران جنگ " با حضور «رحمت انصاری‌راد» فعال رسانه‌ای و کارمند واحد تبلیغات و انتشارات وقت سپاه پاسداران گیلان و «عباس حق‌پرست» خبرنگار و گزارشگر صدا و سیمای مرکز گیلان در دوران هشت سال دفاع مقدس برگزار کرده است.
*گیلان از استان های فعال در اعزام نیرو به جبهه بود
گزارشگر صدا و سیمای مرکز گیلان با بیان اینکه دی ماه سال ۵۹ وارد سازمان صدا و سیما شدم اما قبل از آن با سپاه پاسداران در امور تبلیغاتی اعزام رزمندگان و داوطلبان بسیجی به جبهه همکاری می‌کردم گفت: نخستین بار ۲۸ اسفند سال ۵۹ در قالب تیم خبری آیت الله «احسانبخش» نماینده فقید ولی فقیه در گیلان و امام جمعه رشت که برای دیدار با رزمندگان گیلانی عازم نوار جنوبی کشور بود، به جبهه‌های نبرد رفتم تا با تهیه گزارش و خبر، از رشادت‌های این رزمندگان برای مردم گیلان بگویم.
حق‌پرست با اشاره به اینکه آن زمان خرمشهر دست عراق بود و حصر آبادان تا حدودی شکسته شده بود افزود: من به همراه یک فیلمبردار(ایرج جهان‌بین) با کمترین امکانات، یک دوربین(بریو) و یک ضبط صوت که کیفیت پایینی داشت با آیت الله احسانبخش و چند تن از ائمه جمعه استان راهی آبادان شدیم و ۱۵ روز تعطیلات عید را در این منطقه گذراندیم. همان روز نخست از بی‌کیفیت بودن ضبط صوت نزد آیت الله گله کردم و گفتم باید مصاحبه را چندین بار تکرارکنم تا کیفیت صدا مطلوب شود، ایشان همان موقع ۱۵ هزار تومان به من داد و گفت: «برو اهواز ضبط صوت بخر تا بتوانیم صدای رزمندگان را واقعی و مطلوب به گوش خانواده‌هایشان برسانیم.»
وی با اعلام اینکه در عملیت فتح المبین نیز حضور داشتم اظهارداشت: رزمندگان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گیلان جهت حضور در عملیات فتح‌المبین در منطقه چزابه بودند، از رزمندگان گیلانی و حال وهوایشان در شب‌های عملیات گزارش تهیه کردم که بعد از بازگشت به گیلان در قالب برنامه‌ای سه قسمتی از تلویزیون پخش شد. در آن سال‌ها(۵۹،۶۰) حدود ۵۰ درصد روستاهای گیلان برق نداشتند و تلویزیون بسیار کم بود و رادیو به جهت استفاده از باطری رسانه‌ای فراگیر بود و به همین دلیل این برنامه را نیز به صورت صوتی تهیه و از رادیو پخش کردم.
وی به تبلیغات منفی رسانه‌های دشمن علیه انقلاب اسلامی اشاره کرد که با تهیه گزارش‌های دروغین درصدد ضربه زدن به عملیات‌ها و روحیه رزمندگان بودند و تصریح کرد: این در حالی بود که با کمبود امکانات رسانه‌ای مواجه بودیم، ماهواره نبود و چیزی جز رادیو و تلویزیون آن‌هم با کمترین امکانات نداشتیم اما با تمام قوا در صحنه‌های رزم حاضر بودیم تا با تهیه فیلم و عکس علاوه بر روحیه‌بخشی به رزمندگان، مردم را از وقایع جنگ مطلع سازیم تا تحت تاثیر شایعه و خبرپراکنی دشمن قرار نگیرند.
حق‌پرست که به عنوان نماینده گیلان در ستاد تبلیغات جنگ فعالیت می‌کرد با بیان اینکه گیلان از استان‌های فعال در اعزام نیرو بود و برای اولین بار پنج هزار نیرو از گیلان به جبهه‌ها اعزام شدند، این افتخار را نتیجه اثربخشی رسانه در پشتیبانی از جبهه ها و جلب اعتماد مردم دانست.
وی از حضور ۲۰ روزه‌اش در گیلان غرب جهت تهیه گزارش از بازسازی منطقه به همت بنیاد مسکن گیلان که استان معین بازسازی این منطقه بود خبر داد و بیان کرد: روزهای دلهره‌آور و پراسترسی بود، تمام روز هواپیماهای جنگی بر فراز آسمان پرواز می‌کردند و شهر هم تحت تاثیر بمباران‌های طرفین بود اما با تمام سختی‌ها، فیلم و مصاحبه می‌گرفتم و هر روز برای مونتاژ گزارش‌ها جهت پخش در اخبار ساعت ۸ شبکه سراسری به کرمانشاه می‌رفتم و گزارش‌های آماده شده را به شیوه ریل برگشتی به تهران ارسال می‌کردم.
این خبرنگار گیلانی که هم اکنون مدیرمسئول هفته‌نامه آوای صومعه است با بیان اینکه در عملیات کربلای پنج مجروح شدم به بیان خاطره خود از این عملیات پرداخت و یادآور شد: همراه با تیم خبری متشکل از «وحید زارع» فیلمبردار، مرحوم مژدهی صدابردار و مرحوم نبی‌پور راننده به قرارگاه کربلا اعزام شدم. کنار دریاچه ماهی مستقر شده و آماده تهیه گزارش شدیم.۲۰ کیلومتر آن‌طرف‌تر تانکی بود که سه تن از بچه‌های انزلی آن را هدایت می‌کردند. هنگام تهیه گزارش زمانی که گفتم: «بینندگان عزیز ما در شلمچه هستیم کنار دریاچه ماهی»، تانک بچه‌های انزلی مورد اصابت موشک دشمن قرار گرفت و تشعشعات آن به من برخورد کرد و به هوا پرتاب شدم. ۲۴ ساعت در حالت گنگ بودم وقتی به‌هوش آمدم شنیدم رزمندگان انزلی درون تانک سوختند.
*چندمین بار است اعزام شدی؟ بارش مخفی بماند بهتر است
«رحمت انصاری‌راد» که متولد سال ۴۴ است با اعلام اینکه از ۱۶ سالگی وارد جبهه شدم و ۶ ماه و ۲۰ روز به‌عنوان بسیجی در سردشت و مریوان حاضر بودم افزود: اسفند سال ۶۱ وقتی از جبهه برگشتم وارد سپاه گیلان شده و در واحد تبلیغات بخش سمعی و بصری فعالیتم را آغاز کردم.
وی با بیان اینکه ابتدا به روستاهای گیلان رفته و به نمایش فیلم با موضوع مبارزه با ظلم چون فیلم سیاه‌پوش می‌پرداختم اذعان داشت: سال ۶۲ با فراگیری آموزش‌های تخصصی عکاسی و فیلمبرداری در سپاه، به پادگان ابوذر، سرپل ذهاب اعزام شدم و ۱۳ ماه در واحد سمعی و بصری این منطقه فعالیت کردم. حدود ۷۰۰ نفر از بچه‌های گیلان در این پادگان حضور داشتند، از رزمنده‌ها عکس و فیلم می‌گرفتم در حد معرفی خودشان و اینکه چندمن بار است به جبهه اعزام شدند، که همین ثبت وقایع مورد استقبال رزمندگان بود.
وی با ذکر خاطره‌ای از یک شهید در متن مصاحبه‌هایش که چهارمین شهید کربلای پنج بود افزود: هیچ‌گاه یادم نمی‌رود اخلاص شهید اشرف‌زادگان در مصاحبه با وی که گفت:« سیدحسین اشراف‌زادگان هستم اعزامی از شهرستان لنگرود بخش شلمان. چندمین بار است اعزام شدی؟ بارش مخفی بماند بهتر است.»
انصاری‌راد با بیان اینکه نخستین خبرنگارانی که در جبهه‌ها حضور یافتند بچه‌های واحد تبلیغات و انتشارات سپاه بودند تصریح کرد: گیلان اولین گروه حاضر در سرپل ذهاب بود. در دومین روز جنگ، گیلان داوطلبان بسیاری را عازم جبهه‌های نبرد کرد و در سومین روز جنگ شهید دادیم که این حضور به‌موقع به مدد فعالیت رسانه‌ای در استان بود. در سر پل ذهاب ۱۳ شهید دادیم که متاسفانه برای این شهدا کاری انجام نشده است.
وی با بیان اینکه در عملیات‌های مختلفی چون کربلای ۲، کربلای ۴، کربلای ۵، نصر ۴، نصر ۸، بیت المقدس ۲ و والفجر ۷ و ۱۰ در کنار رزمندگان بودم گفت: در این عملیات‌ها به تصویربرداری پرداختم و از تک تک رزمندگان با معرفی خودشان فیلم تهیه کردم و اکنون آرشیو خوبی هر چند با کیفیت پایین از رزمندگان استان در اختیار دارم.
انصاری‌راد از حضور رزمندگان گیلان در خرمشهر در همان روزهای اول جنگ خبر داد و بیان داشت: روز تجاوز عراق به خرمشهر ۳۰ نفر از بچه‌های گیلان در شهر بودند که مردم خرمشهر آنان را به نام گروه "سیاهجامگان" می‌شناختند و این حضور در گیلان مغفول مانده است. گرچه فیلمی از رشادت‌های بچه‌های گیلان در خرمشهر ساختم اما هنوز خیلی از گیلانیان از این گروه که مورد اعتماد خرمشهری‌ها بودند، چیزی نمی‌داند.
* در دوران هشت سال دفاع مقدس رسانه بسیار فقیر بود
حق‌پرست با بیان اینکه در دوران هشت سال دفاع مقدس رسانه بسیار فقیر بود و در سراسر کشور دو روزنامه اطلاعات و کیهان و خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کردند افزود: تنها رسانه‌ای که باید با تمام دشمن مقابله می‌کرد رادیو و تلویزیون بود که ۵۰ درصد مردم هم تلویزیون نداشتند و تنها امیدشان به رادیو بود. اگر در آن دوران رسانه‌های صوتی، تصویری و مکتوب امروزی بود مردم مناطق مرزی بهتر عمل می‌کردند و در بی‌اطلاعی با دشمن مواجه نمی‌شدند.
وی به فعالیت واحدهای تبلیغات و انتشارات سپاه در روزهای آغازین جنگ اشاره کرد و با اعلام اینکه این افراد وظیفه اطلاع‌رسانی را برعهده داشته و وارد فضای رسانه‌ای شده بودند گفت: با گذشته ۲سال از جنگ، قرارگاه کربلا که سکان امور جنگ و تبلیغات را برعهده داشت، نیروسازی کرده و با فراهم سازی امکانات، برنامه‌ریزی شده در سنگر رزمندگان حضور می یافت.
حق‌پرست با بیان اینکه در دوران جنگ رسانه بسیار فعال بود و در بعد داخلی مردم به آن اعتماد کامل داشتند و در بعد خارجی نیز بازوانی پرتوان برای وزارت امور خارجه بود اظهارداشت: در بخش رسانه و مطبوعات حدود ۲۵۰ شهید شناسایی شده و ۶۰ جانباز داریم که نشان از اهمیت رسانه در دوران جنگ دارد.
*اعتماد کامل مردم به رسانه‌ها در دوران دفاع مقدس
انصاری‌راد یکی از دلایل موفقیت رسانه در دفاع مقدس را هماهنگی و وحدت بین رسانه‌ها در انتشار اخبار دانست و بیان کرد: رسانه‌ها در این دوران هماهنگ عمل کرده و اخبار واقعی بود و با ایجاد انگیزه میان جوانان در اعزام آنان به جبهه نبرد با استکبار بسیار تاثیرگذار بودند.
وی با بیان اینکه رزمندگان دفاع مقدس و کسانی که این دوران را دیده و لمس کردند باید احساس مسئولیت عمیقی داشته باشند تصریح کرد: در حوزه دفاع مقدس حرف برای گفتن زیاد است و باید این ناگفته‌ها توسط نویسندگان ثبت شده تا گنجیه‌ای کامل برای نسل آینده به یادگار بماند.
انصاری‌راد با اشاره به مظلومیت شهدای دفاع مقدس گفت: تبلیغات گسترده رسانه‌ای که امروز برای مدافعان حرم صورت می‌گیرد برای شهدای دفاع مقدس انجام نشد و بسیاری از این شهدا مظلوم واقع شدند.
وی با بیان اینکه رسانه دفاع مقدس موج‌آفرین بود مانند حاج صادق آهنگران که به تنهایی یک رسانه بود اذعان کرد: الگوسازی از شهدای دفاع مقدس ضرورت جامعه امروز ماست به‌ویژه برای نسل جوان که در تیررس هجمه‌های دشمن قرار دارند.
انصاری‌راد با انتقاد از رسانه‌های امروز که به مانند رسانه‌های جنگ تحمیلی همدل و همگام نیستند گفت: متاسفانه امروز رسانه‌ها مورد اعتماد کامل مردم نبوده و در میدان سیاست بازی می‌کنند و از رسانه دفاع مقدس فاصله گرفته‌اند.
وی با بیان اینکه آرشیوی از رزمندگان و تصاویر شهدا به مدت حداقل ۵۰ ساعت دارم اظهارداشت: در عملیات کربلای پنج در فاصله ۵۰ کیلومتری با دشمن در خط مقدم مصاحبه‌ای با شهید «احمد صفرپور» از سرداران گمنام گیلان داشتم. وقتی برای تهیه برنامه تلویزیونی قدسیان به روستای آهندان لاهیجان رفتم با سجاد صفرپور فرزند شهید آشنا شدم و در دیدار بعدی فیلم مصاحبه شهید را به خانواده او تقدیم کردم که تنها یادگار تصویری از این شهید بود و همسر شهید از شوق دیدار دوباره همسرش اشک می‌ریخت.
انصاری‌راد با بیان اینکه با همه کمبودها، رسانه در پیروزی جنگ موثر بود و اگر رسانه امروز را داشتیم دنیا را به لرزه در می‌آوردیم تصریح کرد: رسانه شکست را به گونه‌ای توجیه می‌کرد که بیننده از این شکست ناراحت نشده و منتظر پیروزی بعد بود.
وی با اشاره به اینکه ۱۰۰۰ مصاحبه تکی از رزمندگان دارم که متاسفانه مسئولان به آن توجهی نمی‌کنند گفت: رسانه باعث اعزام ۲۲ درصد(یکبار اعزام شده) جوانان گیلانی به جنگ شد که حاصل این رشادت‌ها با فاصله هزار و ۲۰۰ کیلومتری از جبهه نبرد، هشت هزار شهید، ۲ هزار و ۶۰۰ آزاده و ۲۱ هزار جانباز است.
نظر شما