به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، آیت الله « احمد مبلغی» عضو مجلس خبرگان رهبری در یادداشتی به مناسبت اربعین حسینی تحت عنوان" کارکردهای سه گانه عدد ۴۰" نوشت: عدد چهل در سه حوزه اساسی رابطه نفس با خداوند، حوزه تکوین شخصیت منشی و رفتاری و حوزه اجتماعى قابلیت‌ها و کارکردهای مهمی را می‌تواند به ارمغان آورد.
وی ادامه داد: بررسی تاثیرات، قابلیت‌ها و ظرفیت‌های نهفته در عدد چهل در ارتباط با جامعه، فصل مهمی در نگاه اجتماعی اسلام است که شرح آن فرصتی ویژه می خواهد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ادامه داد: در این یادداشت، صرفاً به اربعین‌حسینی اشاره می‌کنم که یک چهلم است اما با بارهایی از معنا، حرکت اجتماعی، جامعه سازی، اندیشه سازی، اخلاق سازی، فرا قومیت گرایی، وحدت سازی و در یک کلمه خیزشی بزرگ و اجتماعی.
متن کامل یاداشت به شرح زیر است:
در سه حوزه اساسی، عدد چهل قابلیت‌ها و کارکردهای مهمی را می‌تواند به ارمغان آورد:
١- حوزه رابطه نفس با خداوند.
٢- حوزه تکوین شخصیت منشی و رفتاری.
٣- حوزه اجتماعى.
ظرفیت های پر رمز و راز نهفته در عدد ۴۰ تا آن‌جا به پیش میرود که در حوزه اول، بینش عمیق، در حوزه دوم منش متوازن و در حوزه سوم خیزش پرتحرک به انسان و جامعه می‌دهد.
▪︎کارکرد عدد چهل در حوزه رابطه نفس با خداوند:
در این حوزه، روایت معروفی وجود دارد: "مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ یَنَابِیعُ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ". بر اساس این رویت اگر انسان خود را برای خداوند در یک بازه زمانی چهل روزه، خالص کند، سرچشمه های حکمت از قلب او جاری و به زبان او انتقال پیدا میکند.
عمق تحول آنجاست که زبان انسان پس از این وضعیت ارائه دهنده حکمت ها نه به صورت محدود بلکه به صورت جریانی و چشمه ای خواهد شد؛ یعنی از آن پس آب زلال حکمت از قلب او فوران، و به شکل مدام بر زبان او جاری می شود.
این حکمت ها بینش های عمیق و گسترده ای هستند؛ معرفتی، عرفانی و معنوی.
خاستگاه و جایگاه این خلوص و محل تکرار و تمرین آن نقطه ای است که به واقع حیات خلوت رابطه انسان و خدا است؛ و این، یعنی انسان در کانونی ترین، مهمترین، اصلی ترین و نهانی ترین نقطه وجودی خود، که تنها خداوند حضور دارد به عمیق ترین و اصیل ترین حالت یعنی خلوص و ارتباط بی پیرایه و بی شائبه و پر از معنا و راز روی می‌آورد.
در این ساحت، اربعین یک آورده اساسی، استثنایی و گسترده را برای وجود انسان به ارمغان می آورد و آن حرکت حکمت از یک نقطه تمایز بخش و بسیار مهم برای انسان (یعنی قلب) به سمت حضور یافتن و منعکس شدن در سطح زبان اوست که نقطه پر راز و رمز و معنابخش و لایه ساز برای زندگی و پویایی بخش و حرکت آفرین در عرصه حیات آدمی است.
▪︎کارکرد عدد چهل در حوزه تکوین شخصیت منشی و رفتاری انسان:
رابطه انسان با خود، روندی مهم است که او می تواند در حال بازسازی خویشتن خویش و منش رفتاری خود براین اساس باشد.
برای پی بردن به جایگاه و کارکرد چهلم در این حوزه باید به سراغ دین رفت و قابلیت ها و ظرفیت های آن را از حیث دینی در این زمینه کاوید.
در این میان، یک چهلم به چشم می خورد که برجسته تر و مهم تر و تاثیرگذارتر و جدی تر است و آن چهلم عمر آدمی است. با سر زدن به ادبیات دینی در این حوزه در می یابیم که معارف دینی برای چهل ساله شدن انسان حسابی ویژه گشوده اند. در این حوزه هم می توان به قرآن مراجعه کرد و هم به روایت ها، و هر دو منبع، سطوحی از معرفت های ضروری را برای انسان ارائه کرده اند.
در این فرصت صرفاً به آیه ای از قرآن مراجعه می‌کنیم.
و آن آیه شریفه: "حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ"
بر اساس این آیه وقتی انسان به نقطه اوج رشد خود می‌رسد و به ۴۰ سالگی دست پیدا می کند، به اوصاف و جایگاه های مهمی نائل می آید:
١. "أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ":
اصولا شکر نعمت، مادر نعمت هاست. اگر بخواهیم از نظر دینی رتبه‌ای به آن بدهیم باید بگوییم شکرنعمت یک شاخص است. انسانی که به ۴۰ سالگی می رسد می تواند شکر نعمت را به مثابه یک اصل پایدار و شاخص پررنگ و نقطه تولد کمالات در خود قرار دهد.
جالب این است انسانی که به چهل سالگی رسیده است کمال در او تا بدانجا ارتقا می یابد که شکرگزاری خود نسبت به نعمت خداوند را از خداوند طلب می کند، "أَوْزِعْنِي".
یعنی درمی یابد که بدون توفیق الهی، فرآیند شکر گذاری نسبت به نعمت خداوند انجام پذیر نیست.
٢. "وَعَلَى وَالِدَيَّ":
انسان در چهل سالگی از خودانگاری و تمامیت خواهی برای خود خارج می شود و پدر و مادر خود را در کانونی ترین نقطه یعنی شکرگزاری برای خداوند جای می دهد و آن ها را در سبد توجه ویژه به خداوند در قالب شکر قرار می دهد.
٣. "أَعْمَلَ صَالِحًا":
درخواست از خداوند برای توفیقی آبی به عمل صالح مورد رضایت او از مشخصه های بلوغ به سر حد اربعین است .
٤. "أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي"
درخواست اصلاح نسل و ذریه از مشخصه های شکل گیری عقلانیت و بلوغ ذهنی و دینی و فکری و شخصیتی انسان در هنگامه ۴۰ ساله شدن است.
خروج آدمی از پوست خودخواهی، و درنتیجه، رسیدن او به نقطه توجه عمیق از یک طرف به پدر و مادر خود و از طرف دیگر به نسل پس از خود که از ذریه اوست، نقطه آشکاری از توازن منشی و رفتاری و فکری در انسان است.
٥. إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ:
انسانی که به ۴۰ سالگی می رسد می تواند به این نقطه مهم دست پیدا کند که توبه به سوی خداوند را سرلوحه زندگی و حرکت در زندگی خود قرار دهد.
٦. وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ":
در فضای ۴۰ سالگی اندیشه انسان از حیث جامعه نگری نیز ارتقا پیدا میکند و تا بدانجا پیش میرود که خود را در یک مجموعه بزرگ به نام مسلمین جای می دهد.
▪︎کارکرد عدد چهل در حوزه اجتماع:
بررسی تاثیرات، قابلیت‌ها و ظرفیت‌های نهفته در عدد چهل در ارتباط با جامعه، فصل مهمی در نگاه اجتماعی اسلام است که شرح آن فرصتی ویژه میخواهد. اینجا صرفاً به اربعین‌حسینی اشاره می‌کنم که یک چهلم است اما با بارهایی از معنا، حرکت اجتماعی، جامعه سازی، اندیشه سازی، اخلاق سازی، فرا قومیت گرایی، وحدت سازی و در یک کلمه خیزشی بزرگ و اجتماعی.
می‌توان گفت، شور وشعور افزایی، وحدت گرایی، فراقومیت اندیشی، اخلاق گرایی، یکرنگ گرایی و... از ویژگیهای اربعین حسینی است
نظر شما