به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، مُحَمَّد بن عَبدُاللّه بن عَبدُالمُطّلِب بن هاشم (عام الفیل–۱۱ق) پیامبر اسلام، از پیامبران اولوالعزم و آخرین پیامبر الهی. معجزه اصلی او قرآن است و مردم را به یکتاپرستی و اخلاق نیک دعوت کرد.
حضرت محمد(ص) در جامعه مشرک جزیرة العرب به دنیا آمد، اما از بت‌پرستی و نزدیک شدن به زشتی‌های رفتاری رایج در جامعه پرهیز می‌کرد. در چهل سالگی به پیامبری رسید و مهمترین پیامش دعوت به توحید بود. هدف از بعثتش را تکمیل فضایل اخلاقی معرفی کرد. مشرکان مکه سال‌ها او و پیروانش را آزردند، ولی آنان از اسلام دست برنداشتند. حضرت محمد(ص) پس از ۱۳ سال دعوت به اسلام در مکه، به مدینه رفت و این هجرت، مبدأ تاریخ اسلامی شد.
با کوشش پیامبر(ص) تقریبا تمام شبه جزیره عربستان در زمان حیات او به اسلام گروید. در دوره‌های بعد، گسترش اسلام ادامه یافت و به تدریج اسلام دینی جهانی شد.
براساس حدیث ثقلین، پیامبر(ص) به مسلمانان سفارش کرد که پس از وی به قرآن و عترت او پناه ببرند و از آن دو جدا نشوند و در مناسبت‌های گوناگون، از جمله در واقعه غدیر، امام علی (ع) را جانشین خویش معرفی کرد.
خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفتگویی با حجت الاسلام والمسلمین «سید محمدرضا میرصانع» استاد حوزه و دانشگاه انجام داده است که در ادامه می خوانید:
دین مردم در دوران حیات پیامبر (ص) و قبل از مبعوث شدن ایشان چگونه بود؟
در احادیث و روایات و نهج البلاغه به اهمیت و جایگاه ظهور اسلام و نجات بشریت اشاره شده است. در آن دوران جوامع بشری در یک موقعیت بسیار بد و خطرناکی قرار داشتند و شاید اگر اسلام در این مقطع به داد بشر نمی رسید، بشر به انحطاط کشیده می شد و همه مسائل مربوط به انسانیت و اخلاق به قهقرا می رفت.
خالق جامعه بشری با فرستادن دین اسلام، از مشکلات اعتقادی و رفتاری و گرفتاری های عمیقی که می توانست رخ دهد، جلوگیری کرد. بدترین مساله آن دوران شرک بود. پس از آنکه حضرت محمد (ص) به پیامبری برگزیده شد، جریان توحیدی شکل گرفت و ارزش های انسانی، دینی و اخلاقی شکل گرفت. بنابراین چه در بعد دینی و اعتقادی، موضوع بینش مطرح است. یکی از کارهای بزرگ پیامبر (ص) و مهم ترین کار آن است که دین اسلام و رفتار جامعه را درست کرد.
بینش توحیدی فقط بحث این نیست که خدای واحد را بپذیریم بلکه باید زندگی بشر، اخلاقیات و رفتارهای اجتماعی و سیاسی خانواده را تحت تاثیر بگذارد. درخصوص جهاد و خدایی دم می زند و خلاف آنچه که انبیاء ایجاد کرده اند قدم بردارند و بینش توحیدی از بین خواهد رفت.
عقاید بشر دچار انحراف بود و قرآن هم مکرر در این خصوص تذکر داده است بنابراین با انتخاب پیامبر خاتم، سبک زندگی مردم به سمت بینش و رفتار الهی رفت به طوریکه دین اسلام برای تک تک جزئیات زندگی انسان ها از جمله آداب غذا خوردن، لباس پوشیدن و نحوه تعاملات فردی و اجتماعی برنامه داشت.
بعد از رحلت حضرت محمد (ص) چه اتفاقاتی در جامعه اسلامی آن روز رخ داد؟
صاحبان همه ادیان تحت تاثیر خورشید اسلام و پیامبر اکرم (ص) بهره ای گرفته اند و اگر خورشید اسلام نبود، تمام عالم از وجود برکات دین اسلام محروم می شذ و ارزش های اخلاقی و انسانی به قهقرا می رفت.
بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) ، سیر بشر بعد از اسلام بسیار ترقی کرد و مسیر انحطاط کامل از بین رفت و ائمه خدا نیز دین اسلام را تکمیل کردند. اسلام به دست اهل بیت (ع) و امام علی (ع)، قیام امام حسین (ع) و روشنگری های امام صادق (ع) و سایر ائمه اطهار تداوم یافت و تحت مدیریت حضرت حجت امام زمان (عج) ادامه پیدا کرده است.
حضرت محمد (ص) در حجه الوداع و با دستور خداوند، امیرالمومنین (ع) را به عنوان جانشین خود انتخاب کرد و در آن زمان همه پذیرفتند. اما پس از رحلت پیامبر (ص)، موضوع ولایت و جانشینی حضرت علی (ع) را به فراموشی سپرده و با انتخاب خلیفه اول، مسیر دیگری در پیش گرفتند.
وصایای حضرت محمد (ص) به نزدیکان و حاضرین چه بود و به این وصایا چقدر عمل شد؟
وصایای پیامبر(ص) وصایای قرآنی و الهی بود. از انتخاب و معرفی حضرت علی (ع) به عنوان جانشین و ولی مسلمانان و آموزه های دینی و تاکید بر پیامبر(ص) در حضور جمع، رو به حضرت علی(ع) کرد و به او وصیت کرد و به ایشان فرمود: نزدیک بیا، سپس زره و شمشیر و خاتم و مهرش را به علی(ع) داد. وقتی از علی(ع) پرسیدند، پیامبر(ص) چه گفت؟در پاسخ فرمود: به من هزار باب علم که از هر بابی هزار باب دیگر منشعب شده بود، آموخت و چیزهایی را به من سفارش کرد که انجام خواهم داد. پیامبر(ص) در همان حال چند مرتبه فرمود:«ما ظن محمد بالله لو لقی الله و هذه عذره عنده». توصیه های پیامبر اکرم (ص)، توصیه ها و تاکیدات خداوند است که به وسیله حضرت محمد (ص) به مردم عرضه داشته است.
حضرت علی (ع) همه ویژگی های پیامبر اکرم (ص) را دارد و می تواند مسیر وی را ادامه دهد، علم غیب، عصمت و طهارت از جمله ویژگی هایی است که می توان در حضرت علی (ع) به عنوان جانشین پیامبر اکرم (ص) مشاهده کرد. استمرار خط پیامبر و ادامه خط هدایت جز با امامت ائمه اطهار (ع) تداوم نمی یافت.
چه اتفاقاتی رخ داد که پس از رحلت پیامبر (ص) رویکرد جانشینی تغییر کرد و باعث خانه نشینی حضرت علی (ع) شد؟
دنیاطلبی و عافیت خواهی، قبیله گرایی، قریب العهد بودن به اسلام، کینه و عقده نسبت به حضرت علی (ع) از جمله عواملی بود که باعث شد پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، مردم با حضرت علی (ع) بیعت نکنند و مسیر تاریخی اسلام تغییر یابد. درحالیکه حضرت علی (ع) برای مسلمانان صدر اسلام، چهره ای شناخته شده بود و لیاقت و شایستگی ایشان برای زعامت امت بعد از پیامبر اکرم (ص) برای همه آشکار و مسلم بود.
نظر شما