سقوط آزاد رشد جمعیت در سایه کرونا و گرانی

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- جمعیت، واژه‌ای است که بسیاری از بخش های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی یک کشور را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و افزایش یا کاهش آن ارتباط تنگاتنگی با معیشت، اقتصاد، امنیت و آینده یک جامعه دارد و حاکمیت هر کشور می‌تواند از این ابزار برای بهبود زندگی مردم و اقتصاد کشور استفاده کند.

 

کشور هر چه به سمت جلو حرکت می‌کند با توجه به اینکه ساختار سنی به سمت سالخوردگی می‌رود تعداد مرگ و میرها به شکل طبیعی افزایش و زاد و ولدها هم به طور طبیعی در حال کاهش است و پیش بینی ها حاکی از این است که بین سال های ۱۴۱۰تا ۱۴۱۵نرخ رشد جمعیت کشور به صفر برسد.

 

متاسفانه نرخ باروری طی ۳۰ سال گذشته در کشور کاهش چشمگیری داشته به طوری که جمعیت کشور از نرخ باروری بالای ۶ فرزند در سال ۶۵ به نرخ باروری کمتر از ۲ فرزند رسیده است و در این راستا ایران اسلامی در طول ۳۰ سال آینده به یکی از پنج کشور سالمند جهان تبدیل خواهد شد.

 

مقام معظم رهبری بارها تکرار و تاکید فرمودند: فرزندآوری باید به یک فرهنگ تبدیل شود چرا که کشور ما امروز کشور جوانی است اگر چنانچه موالید در این کشور به قدر لازم و به قدر کافی تولید نشوند که الان به قدر کافی نیست چند سال دیگر نسل جوان در کشور کمیاب خواهد شد و آن وقت کشوری که در آن جوان کم است، پیشرفتش هم کم است.

 

تورم و مشکلات اقتصادی؛ یکی از عوامل کاهش نرخ جمعیت

عوامل بسیاری باعث کاهش نرخ جمعیت کشور شده که یکی از مهم ترین عوامل مشکلات اقتصادی و تورم موجود در کشور است که متاسفانه بسیاری از خانواده ها به دلیل مشکلات اقتصادی از فرزندآوری دوری می کنند و این را فراموش کرده اند که خداوند روزی دهنده است و روایات و آیات بسیاری در این زمینه وجود دارد.

 

هر چند تحریم ها و قیمت ارز باعث بالا رفتن قیمت سیسمونی و پوشک کودکان در کشور شده و هر چه دولت تلاش می کند تا این قیمت ها را پایین بیاورد اما بی ثمر می ماند اما نباید فراموش کنیم رزق و روزی دست خداوند مهربان است و اگر ما به کلام الهی گوش دهیم و فرمان ولی فقیه را اطاعت کنیم و فرزند آوری را به یک سنت حسنه تبدیل کنیم شاهد کاهش مشکلات خواهیم بود.

 

سقط سالانه ۳۰۰هزار جنین در ایران

یکی دیگر از عوامل کاهش نرخ جمعیت، پدید آمدن اتفاقی ناگوار به نام سقط جنین در کشور است و متاسفانه آمار سقط جنین به دلیل دسترسی آسان به داروهای سقط جنین و عدم نظارت بر ماماها و پزشکان در کشور هر روز بالاتر می رود و این موضوع نیز می طلبد تا مسئولان مربوطه به میدان بیایند و دستوراتی دهند تا از سقط های جنین که هر روز بیشتر از دیروز است جلوگیری شود. گویا ما مسلمانان فراموش کرده ایم که سقط جنین گناهی کبیره و نابخشودنی است و یک نوع قتل محسوب می شود.

 

با اینکه در اسلام برای سقط جنین عواقب دنیوی و اخروی بسیاری تعیین شده اما هنوز هم بسیاری از افراد به بهانه های مختلف دست به این عمل جنایتکارانه می زنند و طبق آمارها سالانه ۳۰۰هزار جنین در ایران سقط می شود و آمارهای جهانی نشان می دهد که سقط جنین ۳۲برابر بیشتر از کرونا ویروس منجر به مرگ شده است.

 

مقام معظم رهبری در خصوص سقط جنین فرمودند که آزادی سقط جنین باطنی سخت و سهمگینی دارد اما ظاهر آن ساده است. همچنین آیت الله عبادی، نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی نیز در رابطه با آمار سقط جنین ابراز نگرانی کرده است و می گوید: شاید یک مورد استثنایی از نظر فقهی مورد تأیید باشد که خودش یک بحث است، اما خارج از آن با توجه به اینکه جان یک انسان در میان است چه قانونی و چه غیر قانونی، خلاف قانون خدا به شمار می رود.

 

به گفته وی چرا باید انگیزه هایی ایجاد شود که کسانی به خود جرأت دهند برای کشتن یک فرزند سخنانی را به مادران بزنند تا وی فرزندش را سقط کند؟ در کنار این موضوع اما برخی ها به حرف دیگران گوش نکردند و فرزندشان را به دنیا آورده اند که از نظر هوشی بسیار باهوش‌تر از دیگر کودکان است.

 

کاهش فرزندآوری به دلیل ترس از ابتلا به ویروس کرونا

طی چند ماه اخیر کرونا ویروس نیز به یک از عوامل کاهش نرخ جمعیت و باروری در کشور تبدیل شده است و خانواده های ایرانی از ترس ابتلا به کرونا ویروس از فرزندآوری جلوگیری می کنند در حالی که در بخش های دیگر از جمله شب نشینی ها و اجتماعات خانوادگی و گشت و گذار ترسی از ابتلا به این ویروس منحوس ندارند و فقط این ویروس را بازیچه دست خود برای عدم فرزندآوری قرار داده اند.

 

بسیاری از خانواده‌ها در مراکز مشاوره‌ای عنوان کرده‌اند که منتظر هستیم تا ویروس کرونا از کشور برچیده شود و بعد اقدام به فرزندآوری کنیم و اکثر خانواده‌ها نگران وضع حمل ایمن و مراکز ایمن هستند که مبادا در این میان مادر یا فرزند به این بیماری مبتلا شوند.

 

لزوم افزایش توان اقتصادی خانواده ها برای رشد نرخ جمعیت

در این زمینه به سراغ یکی از کارشناسان حوزه اجتماعی استان خراسان جنوبی رفتیم.  «محمدعلی طالبی» در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان می گوید: مسائل مختلفی در زمینه کاهش نرخ جمعیت موثر است و می توان به تاخیر در ازدواج برای بانوان به علت تمایل به ادامه تحصیل اشاره کرد.

 

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور بیرجند می افزاید: تاخیر در ازدواج بانوان باعث می شود تا شاهد کاهش فرزندآوری در جامعه باشیم و در آینده کشوری پیر خواهیم داشت.

 

وی با تاکید بر اینکه مسئله اقتصادی و ناتوانی خانواده ها در خصوص تحمل هزینه ها یکی از علل مهم کاهش نرخ جمعیت در کشور است، بیان می کند: افزایش هزینه ها باعث ایجاد ترس بین خانواده ها می شود و فشارهای اقتصادی بازدارنده از تشکیل ازدواج و فرزندآوری است.

 

طالبی می گوید که دغدغه های تربیت و جامعه نیز باعث ترویج فرهنگ فرزند کمتر در جامعه شده و این موضوع باعث می شود تا فرزندان در آینده در زمینه برقراری ارتباط با دیگران ناتوان شوند و انزوا و گوشه گیری را پیشه کنند.

 

این کارشناس حوزه اجتماعی با اشاره به راهکارهای افزایش نرخ جمعیت می افزاید: در ابتدا باید توان اقتصادی خانواده ها را بالا ببریم تا از عهده مشکلاتشان بر بیایند و از لحاظ فرهنگی باید والدین آن راحت طلبی و منیت را از بین ببرند و در این زمینه کتب آموزشی، صدا و سیما و مساجد می توانند نقش موثری را ایفا کنند.

 

وی با گریزی به عامل سقط جنین نیز می گوید: سقط جنینی که با مجوز پزشکان انجام می شود قانونی است اما برخی از سقط جنین ها به صورت غیرقانونی در جامعه صورت می گیرد و این موضوع فجایع و مشکلات و عواقب بالایی را به دنبال دارد که از جمله می تواند به افسردگی و از بین رفتن ارزش مادری منجر شود.

 

طالبی بیان می کند: در دین اسلام و سایر ادیان به ارزش مادری بسیار تاکید شده و بسیاری از بانوان آرزوی رسیدن به این مقام را دارند اما برخی افراد از روی جهل باعث از بین رفتن این جایگاه و تزلزل آن در جامعه می شوند.

 

کاهش ۴.۸ درصدی میزان ولادت در خراسان جنوبی

آمار نرخ ولادت در خراسان جنوبی نیز از کاهش حکایت دارد. «علیرضا مهرآور» مدیرکل ثبت احوال خراسان جنوبی در این زمینه می گوید: در سال گذشته میزان ولادت در کل کشور یک میلیون و ۱۹۶ هزار نفر بوده است که ۱۲.۵درصد نسبت به سال قبل آن کاهش داشته است.

 

مدیرکل ثبت و احوال خراسان جنوبی با بیان اینکه میزان ثبت ولادت در کشور ۱۴.۸نفر به ازای هر هزار نفر از جمعیت ساکن ایرانی است، می افزاید: این رقم ولادت در خراسان جنوبی ۱۹.۳بوده است.

 

وی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی به لحاظ میزان عمومی ولادت، رتبه سوم کشوری را دارد، می گوید: از لحاظ روند ثبت ولادت از سال ۱۳۹۲تا سال ۱۳۹۸، این استان بیشترین میزان ثبت را در سال ۱۳۹۴و کمترین ثبت را در سال ۱۳۹۸داشته است.

 

مهرآور در ادامه بیان می کند: تعداد ولادت استان خراسان جنوبی در سال ۹۸حدود هفت هزار و ۸۹۲نفر پسر و هفت هزار و ۵۶۲دختر بوده و در سال ۹۸میزان ولادت هشت درصد کاهش داشته است.

 

به گفته وی طی چهار ماهه ابتدای امسال حدود پنج هزار و ۱۵۲واقعه ولادت در استان ثبت شده که ۴.۸درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن کاهش داشته است و از این تعداد ۲هزار و ۷۰۱نوزاد پسر و ۲هزار و ۴۵۸نوزاد هم دختر بوده، یعنی به ازای ۱۰۰دختر ۱۱۰تا پسر به دنیا آمده است.

 

مدیرکل ثبت و احوال خراسان جنوبی با اشاره به آمار فوتی ها در سال ۹۸می گوید: در این مدت ۲هزار و ۲۰۷مرد و یک‌هزار و ۵۸۸زن فوت کرده اند که ۶.۲درصد نسبت به مدت مشابه خود در سال گذشته افزایش داشته است.

 

وی در پایان بیان می کند: در چهار ماهه اول امسال یک هزار و ۴۴۰واقعه فوت (۶۷۴نفر زن و ۷۶۶نفر مرد)، ثبت شده که ۸.۸درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است.

 

طرح «جمعیت و تعالی خانواده» در دستور کار مجلس یازدهم

حجت‌الاسلام «مجید نصیرایی» عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز می گوید: طرح جمعیت و تعالی خانواده را در دستور کار داریم و در این طرح تلاش کردیم تا تمام پژوهش‌هایی انجام گرفته در حوزه جمعیت در بخش های مختلف از جمله شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز پژوهش های مجلس، گروه های خودجوش در دانشگاه و حوزه و در قالب کارهای جهادی گردآوری شود.

 

وی با بیان اینکه نقاط قوت تمام طرح های ارائه شده را استخراج کرده و به طرح فعلی «جمعیت و تعالی» اضافه کردیم، ادامه می دهد: از ویژگی های این طرح می توان به مشخص کردن تکلیف و وظایف تعریف شده برای دستگاه های مختلف از جمله وزارت آموزش و پرورش، بهداشت، علوم، مسکن، رسانه ملی و امور مالیاتی اشاره کرد.

 

نماینده مردم فردوس، طبس، بشرویه و سرایان در مجلس شورای اسلامی تصریح می کند: تمام بخش های مرتبط با مقوله افزایش جمعیت را دعوت کردیم تا هم پیشنهادات خود را به صورت مکتوب ارائه داده و هم کارشناسان خود را برای ارزیابی و ارائه نظرات کارشناسی شده به کمیسیون فرهنگی مجلس اعزام کنند.

 

حجت‌الاسلام نصیرایی با اشاره به اینکه طرح آماده شده جامع و همه جانبه است، می گوید: این طرح در حال حاضر آماده شده و جمع بندی های نهایی آن در کمیسیون فرهنگی به اتمام خواهد رسید تا برای بررسی به صحن علنی مجلس ارسال شود و در این طرح مشوق هایی برای تعالی نرخ جمعیت در نظر گرفته ایم.

 

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس با توجه به اینکه مسئله جمعیت در کشور در شرایط سخت و حساسی قرار دارد، عنوان می کند: مسئله تعالی جمعیت برای آینده کشور و نسل های بعدی یک امر حیاتی است که اگر از فرصت طلایی موجود برای این امر استفاده نکنیم در آینده شاهد آسیب های جدی خواهیم بود.

 

حجت‌الاسلام نصیرایی می گوید: حمایت ها، تشویق ها و تنبیه هایی برای دستگاه هایی که تکلیف مشخص شده خود را به درستی انجام ندهند در نظر گرفتیم به طور مثال صدا و سیما در سریال های تولیدی خود حق ندارد تصویری را به نمایش در آورد که خلاف سیاست های جمعیتی باشد.

 

نماینده مردم فردوس، طبس، بشرویه و سرایان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه ظرفیت های تشویقی و تنبیهی گسترده که در این طرح دیده شده است، ادامه می دهد: تشویق های مالیاتی، آموزشی، مسکن، تسهیلات بانکی و جذب و گزینش ها را به طور جدی در این طرح مد نظر قرار دادیم.

 

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه خوشبختانه دولت هم در مسیر همراهی با مجلس برای نهایی کردن طرح تعالی جمعیت و خانواده قرار دارد، می افزاید: اخیرا متوجه شدیم که دولت برای به نتیجه رسیدن این طرح انگیزه خوبی دارد.

 

وی در ادامه می گوید: پیش از این دولت به دلیل بار مالی این طرح برای اجرای آن چندان همراه نبود و خوشبختانه در هفته های گذشته شاهد بودیم که رویکرد دولت نسبت به این طرح در حال اصلاح است.

 

حجت‌الاسلام نصیرایی با بیان اینکه کمیسیون فرهنگی مجلس پس از تصویب نهایی این طرح ماموریت جدی برای نظارت بر حسن اجرای آن تعریف خواهد کرد، ادامه می دهد: متاسفانه 15 سال قبل ازدواج آسان قانون و مصوب شد اما به دلیل نبود نظارت و مطالبه عملی نشد.

 

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در پایان با اشاره به اینکه طرح جمعیت و تعالی خانواده بیش از ۷۰ ماده را شامل می شود، اظهار می کند: امیدواریم با تصویب نهایی این طرح باری از دوش مردم و کشور برداریم.

 

سخن آخر

درست است مشکلات اقتصادی فراوانی وجود دارد اما یادمان باشد خدا کریمانه‌تر از آن چیزی است که فکر می کنیم و قطعا دستمان را با آوردن فرزندانی صالح و سالم خواهد گرفت. و ای کاش بدانیم که اگر با ترویج فرهنگ «فرزند کمتر زندگی بهتر» نرخ جمعیت کاهش یابد قطعا در سال های آینده کشوری پیر و کم قدرتی خواهیم داشت که مثل درخت بیدی در برابر هر بادی خواهد لرزید؛ بیایید از کشوری مثل ژاپن که جمعیتی کاملا پیر دارد درس عبرت بگیریم. و امیدواریم دولت و مجلس نیز با ارائه طرح های تشویقی و حمایتی به رشد نرخ جمعیت کمک کنند و هر چه سریعتر جلوی سقوط آزاد آن را بگیرند.