نماز بازدارنده از فحشا و جامع ترین عبادت در شریعت اسلام است

خبرگزاری شبستان – مشهد - زهرا یونسی؛ نماز یک واجب الهی است که خداوند در پنج وعده روزانه برای هر انسان مقرر فرموده است، این فریضه واجب که از سوی خداوند بر انسان واجب شده است تاثیر بسیار زیادی بر تکامل فردی، اجتماعی و رشد او دارد؛ نماز در بین عبادات از امتیاز خاصّی برخوردار است، خدای سبحان در آغاز دریافت وحی حضرت موسی (ع) ضمن اشاره به معارف کلی دین، نماز را انتخاب کرده است و می‌فرماید نماز را برای یاد من برپا دار.

نماز یکی از بزرگترین عبادتی است که قرآن کریم به آن دعوت می‌کند؛ هنگامی که حضرت علی (ع) با مشکلی برخورد می‌کردند نماز می خواندند؛ تکیه گاه درونی انسان صبر و تکیه گاه بیرونی نماز است؛ خداوند در قرآن کریم می فرماید: «یا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِين»؛ در این آیه به 2 اصل توصیه شده است، نخست مسئله‌ خود یاری و اتکا به نفس که به عنوان صبر از آن یاد گردیده و دیگر اتکا به خداوند که با نماز به آن اشاره شده است.

نماز آثار و برکات زیادی دارد؛ امروز در ارتباط با آثار و برکات این فریضه الهی با «حجت الاسلام قاسم بابا نیا» یکی از استادان حوزه علمیه خراسان گفت و گویی انجام دادیم که از شما دعوت می کنیم تا پایان آن همراه ما باشید.

 نماز چگونه می تواند نقشه راه بندگی و عبودیت انسان ها باشد؟

نماز نقشه راه بندگی و عبودیت انسان است؛ نماز جامع ترین عبادت در شریعت اسلام است؛ اولین چیزی که در قیامت از انسان سوال می شود نیز نماز است؛ نماز از اندیشه و منویات درونی، اعمال بیرونی و کردار عملی تشکیل می شود؛ اندیشه و منویات درونی یعنی درون انسان در لحظه نیت کردن برای خواندن نماز، چه می گذرد؛ اگر انسان با نیت پاک و با اخلاص نماز بخواند حقایق را کشف می کند و از خواب غفلت هم بیدار می شود.

دومین مورد اعمال بیرونی است؛ انسان وقتی می گوید الله اکبر، یعنی او همه را جز خدا کنار می گذارد؛ سومین موردی که عرض کردم رفتار و کردار عملی بود و این به آن معنا است که وقتی انسان سر به سجده می گذارد به صورت عملی بندگی خدا را پذیرفته است؛ بنابراین اگر انسان می خواهد معراج داشته باشد و به کشفیات درونی نماز برسد باید خانه دل را پاک کند؛ به یاد داشته باشید که کینه، حسادت، کبر، خشم، غضب و خلق بد انسان را از خدا دور می کند.

برای ما بفرمایید که نماز چگونه سبب آرامش انسان می شود؟

اولیای خدا نماز را سفارش کرده اند؛ در قرآن کریم آمده است که وقتی انسان به طرف نماز می رود خود را از گناه خارج می کند بنابراین وقتی از گناه خارج می شود تسکین قلب پیدا می کند؛ بگذارید برایتان واضح تر بگویم، همیشه بعد از حوادث طبیعی به ما می گویند نماز آیات بخوانید؛ خب بنظر شما این نماز برای چیست؟ اول برای تشکر از آیات الهی و نعمت های خداوند است اما دوم برای آن است که اضطراب به وجود آمده در وجود انسان برطرف شود.

سفارش شده است که انسان برای رسیدن به آرامش دعا، نماز و قرآن بخواند؛ قرآن امید دهنده است و دعا انسان را به خدا نزدیک می کند؛ اما در صدر همه این ها نماز است؛ این نماز است که انسان را آرامش می بخشد؛ پیامبر اسلام(ص) فرمودند نماز معراج مومن است و سبب صعود انسان به سوی خدا می شود؛ هیچ بنده ای نیست که به خواندن نماز اهتمام ورزد مگر این که در هنگام مرگ آسوده باشد و غم و اندوه او از بین برود.

طبق تحقیقات به عمل آمده در جهان، میلیون ها نفر اضطراب و استرس دارند؛ همان طور که همه می دانیم از اضطراب کار مهیا نمی شود؛ در وجود انسان اضطراب هست اما اگر می خواهد آرامش داشته باشد باید آن چه را که خدای متعال و انبیا(ع) و ائمه اطهار(ع) بیان کرده اند انجام دهد؛ حتی اگر دقت کنید می بینید که مقدمه نماز، اذان و اقامه است و این مقدمه برای رسیدن به آرامش می باشد.

چطور نماز بخوانیم تا سبب رشد ما بشود؟

همان طور که می دانید نماز مسیر پیشرفت و کمال انسان است؛ ببینید به طور کلی روانشناسان بر این باورند که 5 چیز جلوی رشد انسان را می گیرند و آن 5 چیز غرور، خود بینی، خودشیفتگی، کم رویی و عادت ها هستند؛ برای ما مورد پنجم اهمیت دارد؛ بعضی از مردم نماز می خوانند ولی نماز برای آن ها یک عادت است؛ اما هدف ما این است که آثار و برکات نماز را ببینیم تا به مقام والا برسیم.

انسان اگر می خواهد به خدا برسد و به او وصل شود باید اهل طاعت و عبادت باشد؛ اگر دقت کنید می بینید که وقتی حضرت علی(ع) ضربت خوردند فرمودند به خدای کعبه من رستگار شدم؛ بنظر شما چرا این حرف را زدند و رستگاری خود را در چه چیز دیدند؟ بله رستگاری ایشان به سبب نماز بود؛ چه خوب است که اگر می خواهیم به رستگاری برسیم نماز را با اخلاص بخوانیم.

موانع قبولی نماز چه چیزهایی هستند؟ از کجا بدانیم نماز ما قبول شده است؟

در قرآن کریم 2 عمل وجود دارد، یکی عمل حسن و دیگری عمل صالح است؛ بگذارید با مثال برای شما توضیح دهم، فرض کنید انسان در حرم است و مشغول خواندن زیارت نامه می باشد و در همین حین صدای اذان را هم میشنود اما باخود می گوید بگذار زیارت نامه را تمام کنم و بعدا نماز بخوانم؛ در این جا یک عمل حسن اتفاق افتاده است و گناهی هم اتفاق نیفتاده است؛ اما عمل صالح آن بود که با شنیدن صدای اذان به نماز برود زیرا نماز یک واجب الهی است.

گاهی هم انسان نماز می خواند اما مورد قبول نیست؛ اگر می خواهید نمازتان قبول باشد باید حضور قلب داشته باشید؛ در نماز سه شاخصه وجود دارد؛ شاخصه اول آن است که نماز اول وقت خوانده شود؛ در روایت ها داریم که نماز اول وقت نشانه واقعی یک انسان شیعه است، زیرا نماز اول وقت نشان می دهد انسان اراده و عظمی قوی دارد که همه کارها را کنار می گذارد و به ملاقات خدا می رود.

شاخصه دوم حضور قلب است؛ اگر حضور قلب نباشد سبب معراج انسان نمی شود؛ شاخصه سوم نماز جماعت است؛ خیلی بهتر است که نماز به صورت جماعت برپا شود؛ توجه داشته باشید که قبول شدن نماز ما رابطه ای دقیق با نیت ما دارد؛ تمام اعمال ما بستگی به نیت و انگیزه و هدف ما دارد؛ انسان اگر می خواهد بفهمد نمازش قبول شده است یا نه باید بداند آیا این نماز او را از بدی ها باز داشته است یا نه ؟ اگر او را از فحشا و منکر بازداشته است نماز او قبول است.

حضور قلب در نماز به چه معنا است؟ چطور حواس پرتی های خود وسط نماز را از بین ببریم؟

در روایات آمده است که خدا برای انسان یک قلب قرار داده است؛ منظور از قلب، قلب جسمی ما نیست که خون را پمپاژ می کند؛ مراد قلبی است که توجه به خدا دارد؛ در واقع این قلب همان روح انسان است؛ بنابراین در هنگام نماز باید قلب (روح) ما مانند چراغی روشن باشد؛ انسان وقتی نماز می خواند باید حضور قلب داشته باشد .

در روایت آمده که ابوهمزه ثمالی به محضر امام صادق (ع) می رود؛ ابای حضرت در هنگام نماز از دوششان می افتد و بعد از اتمام نماز ابوهمزه ثمالی ابای حضرت را به ایشان می دهد و می پرسد مگر متوجه افتادن ابا نشدید؟ امام صادق (ع) فرمودند نه متوجه نشدم، آن نمازی که من حین آن متوجه افتادن ابا شوم که نماز نیست؛ ابو همزه گفت پس ما که نمازمان این گونه نیست و حواس پرتی داریم باید چه کنیم؟ حضرت صادق (ع) گفتند که سعی کنید نماز را با نافله ها تمام کنید.

عدم خشوع نیز باعث برهم زدن حضور قلب می شود؛ انسان باید بداند غنی مطلق خداوند است؛ همان طور که گفتیم نماز بازدارنده از فحشا و منکر است؛ پس اگر می خواهیم از نماز نتیجه بگیریم باید خشوع داشته باشیم؛ هم چنین اگر خیلی از عزیزان در نماز حواس پرتی دارند می توانند با جماعت نماز بخوانند؛ یکی دیگر از راه های افزایش حضور قلب امیدوار بودن به رحمت الهی است؛ ابلیس کسی را از راه خدا منحرف می کند که ناامید است؛ امیدواریم خدا به ما توفیق دهد که بتوانیم نمازی بخوانیم که مورد قبول حق تعالی است.