خبرگزاری شبستان _گیلان، نوشین کریمی؛ از سال ۷۲ هر سال ۲۴ آبان آغاز هفته کتاب و کتابخوانی نام نهاده شده چرا که سهم كتاب در انتقال دانش و گاهي به مراتب بيشتر و فراتر از ديگر ابزار آموزشي است.
در هفته کتاب، در مدارس، مساجد، دانشگاه‌ها و استان‌های کشور نمایشگاه‌ها و جشن‌های کتاب و سخنرانی در موضوع چاپ و نشرِ کتاب برگزار می‌شود ولی امسال به‌خاطر شیوع ویروس کرونا و اعلام وضعیت قرمز در اکثر استان ها از برپایی نمایشگاه کتاب خبری نیست اما راه برای معرفی کتاب خوب بسیار است چرا که یک کتاب ماندگار و تأثیرگذار می تواند دست کم پاسخی به یکی از سوال ها و یا نیازهای مخاطبان خود داشته باشد، پاسخی که با توجه به اولویت‌ها، زیبا، متین، استوار و قانع کننده باشد.
به بهانه هفته کتاب و کتابخوانی به دنبال کتاب های منتشر شده از شهدای استان گیلان رفتم و دریافتم که بیشترین آثار درباره شخصیت های گیلانی یا دفاع مقدس منتشر شده از سوی کنگره ۸۰۰۰ شهید استان گیلان، حوزه هنری، سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران و اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان است.
مفصل ترین کتابی که در زمینه دفاع مقدس گیلان منتشر شده، «فرهنگ اعلام شهدای استان گیلان» در هزار و ۲۱ صفحه با قطع رحلی توسط نشر شاهد منتشر شده است که دایره المعارف ۳۰۰ کلمه ای از زندگی نامه شهدا از زمان تولد تا شهادت را در خود جای داده است.
برای نمـونه همچنین می توان به کتاب «وصیت نامه ۴۰۰ شهید استان گیلان»، کتاب «فجر آفرینان» درباره شهدای انقلاب، کتاب «راهیان قرآن» کتابی از شهدای قرآنی شاخص شهرستان فومن، کتاب «شهدای ترور در گیلان» که قاسم غلامی کفترودی منتشر کردند و یا کتاب های دیگری همچون راه علاج، راست قامتان، سرخ سیمایان سبز، عشق تا بی نهایت، لاله از آفتاب می گوید، با قدسیان آسمان، با امیران دلها، با من بیا تا سمت باران، در مسلخ عشق، گدازه های چاه و آه و ... اشاره کرد.
البته کتابخانه تخصصی ایثار و شهادت بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گیلان به عنوان یک واحد تحقیقاتی زیر مجموعه معاونت فرهنگی و امور اجتماعی در جهت ارتقای برنامه های پژوهشی ایثار و شهادت در سال ۱۳۸۵تاسیس و به صورت یک واحد اطلاع رسانی و پژوهشی در زمینه ایثار و شهادت در خدمت محققان و پژوهشگران انجام وظیفه می کند که پی دی اف رایگان برخی از این کتاب ها نیز در این کتابخانه موجود است.
«محمد پرحلم» در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان با بیان اینکه در زمینه شهدا به صورت جمعی کتاب های متعددی وجود دارد، اظهار کرد: مثلا فرهنگ اعلام شهدای گیلان از نشر شاهد است و بنیاد شهید در این کتاب هشت هزار شهید گیلان را معرفی کرده است.
نویسنده و پژوهشگر تاریخ شفاهی دفاع مقدس به کتابی که کیوان پندی در معرفی شهدای شهرستان فومن معرفی کرده و یا کتابی که کامبیز فتحی در رودبار منتشر کرده که مربوط به شهدای لوشان است و کتاب شهدای قرآنی که اعظم جمالی منتشر کرده است اشاره کرد و گفت: در اکثر شهرستان ها از این دست کتاب ها چاپ شده، اما ارزش نقد شدن ندارند.
معاون فرهنگی حوزه هنری گیلان با ابراز ناراحتی از اینکه همیشه بی تجربه ترین آدم ها برای شهدا کار کرده اند، تصریح کرد: این کارها نه از روی عشق بلکه به جهت اینکه فضای بهتری وجود داشت تا بتوانند هر چیزی را منتشر کنند، انجام شده است.
وی در ادامه به کتاب فرهنگ اعلام شهدای استان گیلان که توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران استان و نشر شاهد منتشر شده و جامع ترین کتابی است که تقریبا قریب به اتفاق شهدای استان گیلان را در بر می گیرد اشاره کرد و افزود: این کتاب شامل مشخصات کوتاهی از شهدای استان مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر و مادر، شغل شهید، محل زندگی، محل شهادت و در کدام عملیات به شهادت رسیده و آرامگاه او کجاست، است.
پرحلم اضافه کرد: در واقع این شیوه‌ای است که برای نحوه نگارش این کتاب انتخاب شده است و تقریباً قریب به اتفاق شهدا همه این مشخصات را دارند.
وی گفت: از این نظر که ما بخواهیم اطلاعاتی در خصوص شهدای استان به دست آوریم و این اطلاعات در یک کتاب جمع شده باشد کار بسیار خوب و منحصر به فردی است و در خیلی اوقات مشکلات بسیاری از پژوهشگران استان را حل می‌کند و از اینکه ما را از پناه بردن به بعضی از وبلاگ ها و منابع اینترنتی که صحت و سقم آن مشخص نیست، رهایی بدهد کتاب بسیار خوب است.
پرحلم ادامه داد: فرهنگ اعلام شهدا برای قریب به اتفاق کلیه استان های کشور تولید شده است و هر استان فرهنگ اعلام خودش را دارد و به نوعی داشتن این مجموعه فرهنگ اعلام تا حد زیادی برای یک پژوهشگری که بخواهد اطلاعات اندکی برای پاورقی کتاب ها بهره برداری کند، مناسب است.
وی با بیان اینکه یکی از بخش های نه چندان خوب این کتاب این است که برای شهدای بزرگ استان گیلان و شهدایی که در حد یک سرباز بودند و سال های طولانی جنگ را تجربه نکرده بودند و سمت مهمی نداشتند هر دو یکسان نگاشته شده است، افزود: مثلا در این کتاب اطلاعات چندانی در مورد شهید املاکی و یا شهید محمود قلی پور که از بزرگان شهدای استان گیلان هستند و مسئولیت‌های مختلف و کلیدی را در سطح لشکر قدس گیلان یدک می کشند، ندارد و به آنها نپرداخته است و متن را در حد یک معرفی بسیار کوتاه خلاصه کرده و در اختیار مردم قرار داده است.
پرحلم با اشاره به اینکه ما نمی توانیم اطلاعات وسیع تری را از شهدای استان در این کتاب به دست بیاوریم و در واقع این کتاب به نوعی یک نمایه توصیفی از شهدای استان است، اظهار کرد: عدم شناخت ویراستارها از این نوع کارها نیز ضربه کاری به فرهنگ اعلام زده است تا جایی که بسیاری از پسوندهای نام خانوادگی شهدا غلط درج شده و یا به نوعی ویراستار سعی کرده آنها را اصلاح کند که به‌جای اصلاح کار را خراب کرده است.
وی اضافه کرد: برای مثال در اطراف رشت روستایی به نام «لله کا» وجود دارد که ویراستار به اشتباه بسیاری از شهدایی که مربوط به آن روستا بوده اند را «الله کاهی» نوشته است و این روند را تقریبا برای بسیاری از پسوندها به همین شکل ادامه داده است.
پرحلم ادامه داد: یا مثلا شهدای «بره سر» و «پره سر» را با هم قاطی کرده و به اشتباه نوشته است یا در مورد «تکلیم» که نام یک محل در رودبار است و در پسوند، افراد آنجا «تکلیمی» خوانده می‌شود را از واژه «تکمیلی» استفاده کرده است.
وی بیان کرد: این نوع اشتباهات که در مورد پسوند افراد است به وفور دیده می شود و متاسفانه قبل از اینکه اصلاح شوند کتاب چاپ شده است.
پرحلم در ادامه اذعان کرد: فاجعه آنجاست که شهید شناخته شده و معروفی مثل «علی اخوین انصاری» که استاندار گیلان بوده و تنها استاندار شهید کشور است در این کتاب آمده «اخوین» را در کنار اسم کوچک گذاشته است در حالی که «اخوین انصاری» نام خانوادگی این شهید است و شما وقتی در حجم زیاد هشت هزار اسم شهید در این کتاب، این اسم را جستجو می کنید باید ردیف «الف ن» را نگاه کنید زیرا در «الف خ» چیزی پیدا نمی کنید.
وی همچنین با تاکید بر اینکه فرهنگ اعلام شهدای استان گیلان و فرهنگ اعلامی که در سراسر کشور منتشر شده برای شهدای استان‌های مختلف از کارهای خوبی است که می توان به آنها مراجعه کرد به خصوص اینکه برای پژوهشگران بسیار حیاتی است، تصریح کرد: اما بهتر است که این کارها دوباره بازخوانی و ویرایش شوند و ویراستار حتماً باید ویراستار برجسته استانی باشد و در عین حال تسلط به فرهنگ شهدا و دفاع مقدس داشته باشد که بتواند اینگونه اشتباهات را کم کرده و کار خوبی را در اختیار مردم قرار دهد.
پرحلم گفت: در هیچ یک از صفحات نزدیک به هزار صفحه فرهنگ اعلام شهدای استان گیلان ما کاری را بدون غلط نداریم و از این رو باید حتماً این کار ارزشمند هر چه زودتر توسط بنیاد شهید استان اصلاح شود و ما به یک منبع کاملی در سطح استان گیلان برسیم.
وی خاطر نشان کرد: مطمئناً اطلاعات زیادی پیرامون برخی از شهدا نیز غلط است و اطلاعات اشتباه درج شده است که می شود آن را با تحقیق مجدد در مورد شهدا به دست آورد تا یک کار کامل و جامعی را در اختیار پژوهشگران قرار دهیم.
نظر شما