دکتر حسن تائب و نگارش کتاب «بیمارستان های رشت از مشروطه تا ۱۳۵۷»

دوم آذرماه، سالروز درگذشت دکتر «حسن تائب» یکی از پزشکان شهیری است که با نوشتن کتاب «بیمارستان های رشت از مشروطه تا ۱۳۵۷»، کمک شایانی به تاریخچه پزشکی در رشت کرد.

به گزارش خبرگزاری شبستان از رشت، دکتر «سیدحسن تائب» در زمستان ۱۳۰۳ خورشیدی در فومن متولد شد. پدرش «حاج سید محمد تائب» یکی از بزرگترین معلمان سده اخیر گیلان بود که در فومن به تدریس اشتغال داشت.

 

حسن تائب تحصیلات ابتدایی را در دبستان عسجدی و فارابی و دوران متوسطه را در دبیرستان شاهپور رشت گذراند. پس از دریافت دیپلم طبیعی، در سال ۱۳۲۳ در کنکور پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته و شش سال بعد فارغ التحصیل شد.

 

وی پس از گذراندن دوره سربازی در سردشت آذربایجان غربی، در سال ۱۳۳۱ به استخدام بهداری رشت درآمد و مامور به خدمت در بیمارستان پورسینا شد. در آن بیمارستان مشاغلی چون پزشک شیرخوارگاه، پزشک بخش عفونی، پزشک درمانگاه اطفال، پزشک و ریاست بخش داخلی را برعهده داشت و در سال ۱۳۵۵ بازنشسته شد.

 

از ابتدای طبابت عضو جامعه پزشکی ایران بود و در سال ۱۳۴۵ با افتتاح «انجمن کلینیسین‌های ایران» به این انجمن پیوست. از سال ۱۳۴۹ با تشکیل سازمان نظام پزشکی، به عضویت آن درآمد و از آن سال تا انحلال نظام پزشکی در سال ۱۳۶۵ عضو هیئت مدیره و نایب رییس نظام پزشکی رشت بود.

 

یکی از مهمترین آثار پژوهشی دکتر تائب، کتاب«تاریخچه بیمارستان‌های رشت از مشروطه تا ۱۳۵۷» است که نه تنها در حوزه پزشکی بلکه در حوزه تاریخی و شناخت هویت‌های شهری، منبع غنی است. این کتاب که در ۱۳فصل تنظیم شده، رنج مردان و زنانی را در طول تاریخ به تصویر کشیده است که از ملالت‌ها نهراسیده و برای ارتقای سلامت جامعه تلاش کردند.

 

نویسنده نخست اشاراتی دارد به دوره حاکمیت و تسلط مطلق حکیم باشی‌ها که با درمان‌های تجربی و سنتی و با وجود نقص‌ها و گاها سوء استفاده از عقاید مذهبی مردم، باز هم احترام و جایگاه ویژه‌ای در میان مردم داشتند.

 

تائب ضمن بیان آغاز دوره تحول که منجر به تقابل حکیم باشی‌ها با پزشکان نوین می‌شود، اشاره دارد که فکر تاسیس نخستین بیمارستان در رشت، پس از اعدام دکتر حشمت از مبارزان نهضت جنگل در باغ محتشم ایجاد شد ولی به نتیجه عملی نرسید. ولی بعدها «مریض‌خانه خیریه جنگل» تاسیس می‌شود. پس از آن، «بیمارستان سید علی آقا» در خانه دو طبقه وراث «حاج میرحسین خان» و با کمک‌های خیرین تاسیس می‌شود.

 

وی همچنین تاریخچه‌ای از چگونگی تاسیس بیمارستان ملی در خیابان بیستون، تشکیلات پزشکی در جنبش جنگل، بیمارستان فریم(آمریکایی) و نام و تصاویری از کادر پزشکی این بیمارستان را منتشر کرده است. جالب‌ترین بخش کتاب، تاریخچه تاسیس بیمارستان پورسینای رشت، به‌عنوان قدیمی ترین بیمارستان موجود در رشت به سال ۱۳۰۱ خورشیدی است که از عواید حاصل از فروش بلیت تئاتر انجمن‌های فرهنگی، گروهی از پیشگامان نهضت جنگل و خیرین، سنگ بنای آن گذاشته شد.

 

دکتر تائب از سال ۱۳۳۱ تا سال ۱۳۵۵ پزشک این بیمارستان بود. روزی که بخش داخلی بیمارستان پورسینا دچار حریق می‌شود، تائب به فکر تحقیق درباره این بیمارستان می‌افتد. وی در مقدمه معرفی بیمارستان پورسینا می‌نویسد:«روزی که بخش داخلی بیمارستان- همان بخشی که ۲۴سال از بهترین ایام زندگی مرا بلعیده بود- طعمه حریق شد و بعدها در کمتر از ساعتی با چنگال ‌ای بزرگ بیل مکانیکی با خاک یکسان گشت. این انهدام با کهنسالی من همزمان بود.... تازه به فکر بازسازی آن- که به‌نوعی بازسازی جوانی‌های من بود- افتادم. ولی متاسفانه خیلی دیر شده بود، زیرا متولیان نخستین همه در جوار حق آرمیده بودند و باقی ماندگان نیز اطلاعات کاملی نداشتند. سوابق و پرونده های بیمارستان نیز بخشی طعمه موریانه‌ها شده بود و لاشه‌های باقی مانده را نیز به آتش سپرده بودند. به هرحال تجسس و کوشش را آغاز کردم، از آنچه خود می‌دانستم و آنچه از دیگر مطلعین کسب کردم و حاصل آن مجموعه ای است که پیش روی شماست.»

 

در این کتاب همچنین، اسنادی از تاسیس بیمارستان شوروی در رشت که دیگر اثری از آن نیست، تاسیس زایشگاه رشت، پزشکان و کادر پزشکی آن، بیمارستان‌های زهروی، توتونکاران، آسایشگاه معلولین، کوروش و بیمارستان‌های کودکان ارایه شده است.

 

آخرین فصل کتاب نیز معرفی بیمارستان‌های خصوصی است. از نکات جالب توجه این کتاب، تصاویر کادر پزشکی بیمارستان‌های نام برده و ساختمان‌های قدیمی آن است. چاپ نخست، کتاب «بیمارستان های رشت از مشروطه تا ۱۳۵۷» در سال ۱۳۸۴ و در ۲ هزار و ۲۰۰شمارگان توسط انتشارات فرهنگ ایلیا منتشر شد. دکتر حسن تائب، دوم آذرماه سال ۱۳۹۲ به سرای باقی شتافت.

کد خبر 995494

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha