وجود ۴۲ حدیث از امام یازدهم درباره حضرت حجت (عج) در موسوعه امام حسن عسکری(ع)  

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، امام حسن عسکری (ع) یازدهمین پیشوای شیعیان در هشتم ربیع الثانی سال ۲۳۲ قمری متولد شدند. با وجود همه فشارها و مراقبت های بی وقفه حکومت عباسی یک سلسله فعالیت های سیاسی، اجتماعی و علمی را در جهت حفظ اسلام و مبارزه با افکار ضد اسلامی انجام دادند و مدت زیادی از عمر خود را در زندان های خلیفه عباسی گذراند. به مناسبت سالروز میلاد آن حضرت  گفتگویی انجام دادیم با حجت الاسلام و المسلمین «مهدی اسماعیلی» استاد حوزه و دانشگاه و مسئول پروژه موسوعه امام حسن عسکری(ع)  که در پی می آید.

به عنوان اولین سوال بفرمایید دوران امام حسن عسکری(ع) جامعه در چه شرایطی بود؟

امام حسن عسکری(ع) در هشتم ربیع الثانی سال 232 در شهر مدینه متولد شدند و در سال 260 هجری قمری نیز به شهادت رسیدند. ایشان سه ساله بودند که همراه پدر بزرگوارشان امام هادی(ع) از مدینه به منطقه عراق و شهر سامرا تبعید شدند.

در واقع خلفای بنی عباس بر اساس روایاتی که از پیامبر اکرم (ص) داشتند، هر چه زمان به دوران امام دوازدهم نزدیک تر می شد، سخت گیری بیشتری علیه خاندان عصمت و طهارت روا می داشتند و در آن مقطع زمانی، سامرا نه یک شهر بزرگ بلکه در واقع پادگان نظامی بود و چون نسبتاً منطقه خوش آب و هوایی بود، در برهه ای، آنجا محل خلافت و عمارت قرار داده شده بود.

از آن جا که امام دهم و یازدهم، در داخل این پادگان و بین لشکری ها محصور و به نوعی زندانی بودند، لقب عسکریین به ایشان داده اند، ضمن آن که همه مورخین به این نکته اشاره کرده اند که دستگاه خلافت می خواست به هر شکلی که شده به این وسیله یا از ولادت امام دوازدهم جلوگیری کند یا لااقل از این مساله مطلع شود که چه زمانی منجی بشریت به دنیا می آید تا به خیال خود، ایشان را از بین ببرند.

امام عسکری(ع) در سن 22 سالگی به امامت رسیدند و دوران امامت حضرت نیز تنها شش سال طول کشید و ایشان در سن 28 سالگی به شهادت رسیدند.

در خصوص فعالیت های امام حسن عسگری(ع) برای آماده سازی مردم برای دوران حضرت مهدی(عج) بفرمایید.

نکته مهمی که نه تنها درباره شخصیت و سیره امام حسن عسکری(ع) بلکه در ارتباط با همه ائمه اطهار(ع)، صادق است این که امامان ما هیچ گاه با خلفای زمان خود،  باب مراوده و دوستی و هم نشینی نداشتند و از آن سو هم البته کاری نمی کردند که آن ها را تحریک کنند، در عین حال مبارزات خویش را به شکل مخفیانه علیه دستگاه ظلم و جور در سایه تقیه دنبال می کردند.

امام حسن عسکری(ع) علاوه بر تبلیغ دین و ارشاد مردم و توجه دادن جامعه به قرآن و اهل بیت و ترویج سبک زندگی اسلامی که همه امامان انجام می دادند، مسئولیت سنگینی نسبت به بقیه ائمه(ع) بر دوش داشتند و آن هم آماده سازی مردم برای دوران حضرت مهدی(عج) است که این مساله شامل ولادت ایشان و به خصوص دوران غیبت صغری و غیبت کبری می شده است.

در واقع یکی از رسالت های اصلی ایشان، تلاش در جهت مهدی باوری است چه آن که این بزرگوار ،پدر مصلح کل است، ضمن آن که نباید از ابعاد شخصیت معنوی و اخلاقی و مبارزات سیاسی امام حسن عسکری(ع) نیز غافل شد.

امام صادق(ع) در حدیث معروفی می فرمایند:" من اگر زنده باشم و مهدی(عج) ظهور کند، خدمت گزار او خواهم بود و این فرمایش حضرت به خوبی نشان از اهمیت مساله دارد و لذا رسالت مهم امام حسن عسکری(ع) این است که سخت ترین کارها را برای نشان دادن امام به دوستان و معرفی ایشان انجام می دادند.

در خصوص پروژه موسوعه امام حسن عسکری(ع)  بفرمایید.

موسوعه امام حسن عسکری(ع) چند سال پیش به همت بخش حدیث پژوهشکده باقرالعلوم(ع) قم تدوین و منتشر شد، البته این پژوهشکده راجع به همه ائمه اطهار (ع) مجموعه آثاری را تدوین کرده که با عنوان "موسوعه کلمات" منتشر شده و در اختیار علاقه مندان است و در این مجموعه ها، صرفاً فرمایشات خود حضرات معصومین(ع) به صورت باب بندی شده و فصل بندی شده، آورده شده و در این باره زحمات علمی بسیاری هم کشیده شده است.

راجع به امام حسن عسکری(ع) نیز همین کار انجام شده به طوری که در سال 93، پروژه موسوعه ایشان به همت پژوهشکده باقرالعلوم(ع) به اتمام رسید و چاپ هم شد، اما باید این توضیح را بدهم که در خصوص موسوعه امام حسن عسکری(ع) دو کتاب چاپ شد ، به این معنا که نسخه اول توسط دوستان در پژوهشکده منتشر شد و نسخه دوم نیز در زمانی که بنده در آن جا مسئولیت داشتم، با بازبینی های فراوان و افزودن یک سری احادیثی که از قلم افتاده بود، آن هم در سایه تحقیق و کار علمی دقیق، انتشار یافت.

آیا در موسوعه امام حسن عسگری به مباحث مهدویت اشاره شده است؟

وهابیون و مخالفان شیعه همواره می کوشیده اند که ولادت و وجود امام مهدی (عج) را تکذیب کنند و در این راستا از ظرفیت فضای مجازی و رسانه ها نیز نهایت استفاده را کرده و می کنند.

در موسوعه امام حسن عسکری(ع) ، چهل و دو سخن و حدیث از ایشان درباره حضرت مهدی (ع) وجود دارد که شامل ماجرای ازدواج بانو ملیکا یا حضرت نرجس خاتون(س) با امام یازدهم تا کیفیت و زمان ولادت حضرت حجت (عج) و دوران امامت و غیبت ایشان است و در این جملات، اوصاف و مشخصات حضرت مهدی موعود نیز به چشم می خورد.

در واقع حضرت با همه سخت گیری های دستگاه خلافت عباسی، نسبت به این قضایا بسیار پرتلاش بودند و دقت بالایی می نمودند که مهم ترین مطلب یعنی زمینه سازی برای دوران امام مهدی و توجه دادن ذهن شیعیان و محبان نسبت به این مساله به خوبی انجام شود.

هنوز هم متاسفانه عده ای در وجود امام زمان(عج) تشکیک می کنند اما اسناد معتبر و روایت های حدیثی بسیاری در این باره وجود دارد ، از جمله احادیثی که از جناب احمد بن اسحاق قمی به دست ما رسیده است؛ ایشان از اصحاب امام یازدهم و از چهره های شاخص روات حدیثی و فرد مورد وثوقی است که مسجد امام حسن عسکری(ع) در قم به دستور امام یازدهم و از سوی ایشان ساخته شده است.ایشان می گوید که امام حسن از من دعوت کردند و وقتی به خدمت ایشان رفتم فرزند ایشان یعنی حضرت حجت(عج) را دیدم که کودکی سه ساله بود و من ایشان را زیارت کردم.

امام عسکری(ع) در واقع این کار را می کردند تا مساله جانشینی بعد از ایشان و ولادت مصلح کل برای مردم ثابت شود و دشمنان نتوانند در ذهن محبان و شیعیان تشکیک کنند، کما این که احمد بن اسحاق در راه برگشت به قم هر کجا که می رسید به دوستان و شیعیان اهل بیت (ع) مساله را به خوبی تبیین می کرد تا مهدی باوری و مهدی یاوری در جامعه زنده بماند.

در حدیث معتبری از امام حسن عسکری(ع) داریم که تأکید کردند، فرزندم غیبتی خواهد داشت که در زمان او کسانی که اعتقاد به قرآن و توحید و امامت و ولایت و ... دارند، نجات پیدا نخواهند کرد مگر کسانی که خدا به آن ها توفیق دهد که بر امامت حضرت حجت(عج) باقی بمانند و این توفیق برای شیعیان و منتظران واقعی حضرت است که برای فرج ایشان دست به دعا برمی دارند تا به خواست خدای متعال، هر چه زودتر ، موعد ظهور منجی عالم بشریت فرا برسد.