به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، آیت الله «سیدحسن مدرس» در سال ۱۲۴۹ در شهر زواره از توابع استان اصفهان متولد شد، پس از مدتی جهت درس خواندن به روستای اسفه (حسین کاظمی) در حومه قمشه نزد پدربزرگ اش میرعبدالباقی رفت و پس از درگذشت میرعبدالباقی در شانزده سالگی برای ادامه تحصیلات به اصفهان رفت.
او تحصیل خود را در علوم اسلامی در اصفهان نزد علامه شیخ مرتضی یزدی، جهانگیرخان قشقائی و سامرا و نجف ادامه داد، در نجف نزد مراجعی چون میرزای شیرازی، آخوند خراسانی و سید محمد کاظم یزدی به تحصیل پرداخت، وی تحصیلات حوزوی‌اش را تا درجه اجتهاد ادامه داد؛ آنگاه به اصفهان بازگشت و مشغول تدریس فقه و اصول شد.
فعالیت سیاسی او با عضویت در انجمن مقدس ملی اصفهان آغاز شد، در سال ۱۲۸۹ هم زمان با تشکیل دوره دوم مجلس شورای ملی که پس از استبداد صغیربرپا شد از سوی نورالله نجفی اصفهانی، آخوند خراسانی و عبدالله مازندرانی به عنوان یکی از مجتهدان طراز اول به مجلس شورای ملی معرفی گردید که وی نیز مدرس را برای این امر معرفی نمود و از سوی مجلس نیز پذیرفته شد، وی در دوره سوم نیز از طرف مردم تهرانبه نمایندگی انتخاب شد؛ ولی این مجلس به علت فشار خارجی و آغاز جنگ جهانی اول یکسال بیشتر دوام نیاورد
در سال ۱۲۹۳ که جنگ جهانی اول شروع شد، دولت ایران رسماً اعلام بی طرفی کرد، اما نیروهای روسیه، انگلیس و عثمانی، بدون توجه به این بی‌طرفی وارد کشور شدند به درگیری با یکدیگر پرداختند، در سال ۱۲۹۵ بیست و هفت نفر از نمایندگان مجلس و گروهی از رجال سیاسی و مردم عادی به منظور مقابله با حمله روس و انگلیسبه ایران، به طرف قم حرکت کردند و در آن شهر «کمیته دفاع ملی» را تشکیل دادند و یک هیئت ۴ نفری را برای اداره امور برگزیدند که مدرس یکی از آنان بود.
بعد از تصرف قم به دست روسیه، این کمیته کارش را در کرمانشاه ادامه دادپس از کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ که توسط رضاخان و سید ضیاء طباطبایی صورت گرفت، مدرس به قزوین تبعید و در آنجا زندانی شد، وی بیش از ۳ماه در حبس بود و پس از عزل سید ضیاء آزاد شد.
پس از آزادی به نمایندگی مردم تهران در مجلس چهارم انتخاب شد و به عنوان نایب رئیس مجلس و رهبری اکثریت مجلس برگزیده شد، دوره پنجم مجلس در سال ۱۳۰۲ افتتاح شد و در این دوره که با تغییر سلسله قاجاریه و روی کار آمدن رضاخان همراه بود، مدرس رهبری اقلیت محافظه‌کار و مذهبی مجلس را بر عهده داشت.
از مخالفت‌های وی با رضاشاه، در مورد سربازی دوساله اجباری بود که رضاشاه لایحه آن را به مجلس داده‌بود و مدرس آن را به دلیل اینکه جوانان تحت سلطه افراد غیرمذهبی قرار خواهند گرفت مغایر با اصول بنیادی اسلام خواند و با آن مخالفت کرد.
با شروع مدرن شدن ایران و اضافه شدن مواردی مانند راه‌آهن سراسری، یکسان‌سازی اندازه‌گیری در سراسر ایران، و نهایتا حذف سلطنت و تبدیل به جمهوری مدرس آن را حمله ای به اسلام و شریعت تلقی کرد و یک اعتصاب از طرف مذهبی‌ها ترتیب داد که در آن شعار می‌دادند: «ما می‌خواهیم دین پدرانمان را نگاه داریم، جمهوری نمی‌خواهیم، مردم قرآنیم، جمهوی نمی‌خواهیم».
بعد از آن رضاشاه از ترس ناآرامی‌های بیشتر درخواست کرد که لایحه جمهوری شدن به تصویب نرسد و به قم رفت، یکی از وقاع مهم مجلس پنجم استیضاح رضاخان، سرانجام در ۷ مرداد ۱۳۰۴ ، مدرس به همراه شش تن دیگر از نمایندگان مخالف بود که رضاخان رئیس الوزراء را به دلیل سوء سیاست داخلی و خارجی، قیام و اقدام بر ضد قانون اساسی و حکومت مشروطه استیضاح نمودند که در نهایت رای نیاورد.
در سال ۱۳۰۵ وی مورد سوءقصد قرار گرفت که از ترور جان سالم به در برد. مدرس در جریان قیام نورالله نجفی اصفهانی در دیماه ۱۳۰۵ شمسی در قم علیه اقدامات رضاشاه طی تلگرافی از قیام ایشان حمایت کرد، رضاخان در ۱۶ مهر ۱۳۰۷ مدرس را دستگیر و به دامغان و مشهد و سپس به خواف تبعید کرد، مدرس ۷ سال در خواف توسط مأموران زیر نظر بود و در ۲۲ مهر ۱۳۱۶ از خواف به کاشمر منتقل شد و در ۱۰ آذر ۱۳۱۶ به شهادت رسید.
اگرچه آیت الله «سید حسن مدرس» هشتاد و سه سال قبل رخ در نقاب خاک کشیده است، شهادتش نقطه آغازی بر نهضت معمار کبیر انقلاب برای مبارزه با استبداد ستمشاهی بود، روحیه و خصلت بارز شهید مدرس استکبارستیزی و مبارزه با منش رضاخانی بود، مسئله‌ای که در نهایت، دژخیمان پهلوی اول آن را تاب نیاوردند و برای شهادتش زمینه‌سازی کردند.
پس از به شهادت رساندن آیت‌الله سید حسن مدرس در دهم آذر ۱۳۱۶، پیکر این شهید مخفیانه خارج از کاشمر به خاک سپرده شد اما مردم خیلی زود از جریان شهادت این عالم وارسته آگاه شدند و از همان ابتدا تلاش كردند ظاهر قبر را حفظ كنند و آن را «قبر آقای شهید» نامیدند، مأموران حكومت رضاشاه با تخریب قبر، از حضور مردم بر مزار شهید مدرس جلوگیری می‌کردند.
پس از شهریور ۱۳۲۰ و تبعید رضاشاه، مردم توانستند آزادانه‌تر بر مزار آقای شهید جمع شوند، ظاهر قبر را تا ارتفاع یك متر از زمین بالا آوردند و به یاد زندگی ساده و بی‌آلایش ایشان، روزهای چهارشنبه در كنار قبر شهید، نان و ماست نذری می‌دادند، در سال ۱۳۳۰ هیئت امنایی تشكیل شد.
زمین‌های اطراف مزار شهید مدرس خریداری و بنایی كه دارای یك ایوان ورودی بود بر مزار ساخته شد، این بنا تا پیروزی انقلاب اسلامی موجود بود، در سال‌های اول پیروزی انقلاب، ابتدا ساختمانی ساده با ستون‌های مرتفع ساخته شد كه مورد قبول مردم كاشمر قرار نگرفت.
با عنایت به درخواست‌های مكرر مردم از محضر حضرت امام خمینی(ره) و توجه ویژه معمار كبیر انقلاب به این شهید بزرگوار، در ۲۸ شهریور ۱۳۶۳ طی حکمی از تولیت آستان قدس رضوی خواستند كه زیارتگاه شهید آیت‌الله مدرس به نحو احسن ساخته شود و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ۴ تیر ۱۳۷۳ تولیت مرقد مطهر حضرت حسین بن موسی الكاظم(ع) در طبس و آرامگاه شهید آیت‌الله مدرس در كاشمر را به آستان قدس رضوی سپردند.
به دنبال آن، اجرای طرح جامع زیارتگاه شهید آیت‌الله مدرس آغاز شد، اینک این مجموعه با دارا بودن زیارتگاه، فرهنگ‌سرا و کتابخانه، موزه، آشپزخانه عمومی، پارك، مجموعه بازی كودكان و مهدالرضا با وجود فضای اسكان موقت و نظافت مطلوب، توانسته است هرسال زائران و گردشگران زیادی را جذب کند. علاوه بر این، اینک خدمت به زائران و مسافران و مجاوران و مستمندان و مستضعفان در دستور کار این مجموعه است.
موزه آثار و اسناد شهید آیت‌الله مدرس و کتابخانه مجتمع فرهنگی شهید آیت‌الله مدرس در زمره بخش‌های مهم فرهنگی این آرامگاه هستند که با استقبال زیادی از سوی فرهنگ‌دوستان کاشمری و کشور روبه‌رو بوده‌اند، اکنون همه زیرساخت‌ها در این مجموعه برای حرکت روبه‌جلو و هم‌چنین بهره‌گیری از فضاهای فرهنگی و زیارتی مهیاست، مسئله‌ای که شهروندان کاشمری نیز به آن اذعان دارند.
نظر شما